جشنواره‌های مطبوعات کودک و نوجوان، بیشتر در انحصار تهران بود، اگر می‌خواستیم ادبیات کودک و نوجوان را هم دنبال کنیم باید به تهران می‌رفتیم و چیزی یاد می‌گرفتیم و خیلی تلاش کردیم که ادبیات کودک و نوجوان در شهرستان‌ها توسعه داده شد.

در مازندران کار مدبرانه و شجاعانه‌ای صورت گرفته که در کنار برگزاری جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان، بخش رسانه‌های مجازی را هم دخیل کرده‌اند که جشنواره پیش‌رو، فرصت ویژه‌ای برای رسانه‌های مجازی و مطبوعات محلی است.

 در این خصوص باید اضافه کنم؛ خیلی‌ها باعث شدند که در یکی دو دهه اخیر، رسانه‌های مجازی را به این جشنواره‌ها راه ندهند، چون تصور می‌کنند رسانه‌های مجازی در آینده، کتاب و ادبیات را حذف می‌کنند.

این ترس همیشه در بین اصحاب قلم وجود دارد و آنها که صاحب اندیشه و کتاب هستند احساس می‌کنند رسانه‌های مجازی، خطری برای ادبیات و کتاب خواهند بود.

البته برخی هم این نظریه را قبول ندارند، این عده معتقد نیستند که رسانه مجازی خطری برای کتاب باشد و می‌گویند همان‌گونه که وقتی تلویزیون آمد، رادیو از بین نرفت و امروز پا به پای هم حرکت می‌کنند رسانه‌های مجازی و کتاب هم چنین رابطه‌ای دارند.

درگسترش وسایل ارتباط جمعی و همچنین افزایش آگاهی کودکان و نوجوانان با این پدیده‌ها، گروهی معتقدند آگاهی بچه‌ها به اندازه‌ای زیاد شده که دارند به بزرگسالی می‌رسند و در آینده پایانی بر ادبیات داستانی خواهیم داشت. البته این تفکر دو دهه است که شکل گرفته وبرخی جامعه‌شناسان هم با این مسئله موافق نیستند، چراکه انسان همیشه در حال حیرت است؛ زمانی که کامپیوتر را دیدیم حیرت کردیم و حالا گوشی‌های تلفن‌ همراهی که امروز می‌بینیم باعث حیرت می‌شود، البته در کنار این شگفتی‌ها، نگرانی و ترس هم وجود دارد.

این را هم باید گفت: که نباید از این پدیده‌ها بترسیم، گفت: اگر هم دگردیسی به وجود می‌آید از شکلی به شکل دیگر است؛ زمانی تلگراف به وجود آمد و بعد صنایع جدید، باعث آسانی کار شد، فکس همان کار تلگراف را انجام می‌دهد اما باز هم ضعف‌هایی دارد، تغییر اساسی‌تری به وجود آمد و این پدیده به ایمیل تبدیل شد؛ هیچ چیزی از بین نرفته و همه اینها در جای خود قرار دارند و تغییر هم موجب راحت‌شدن زندگی انسان شده است.

کتاب همیشه باقی می‌ماند و در موازات رسانه مجازی حرکت خواهد کرد.ما در دوره شروع ادبیات کودک و نوجوان هستیم نه در پایان آن. بعد از مشروطه، نثر آسان شد، و همه چیز رو به آسانی است.

 خوب دقت کنید! اگر کودک را شادابی، شیطنت، طراوت، بازیگوشی، فراموشی و ... ببینیم ادبیات بزرگسالان هم دارد به این سمت می‌آید.اطلاعات زیاد بچه‌ها به این معنا نیست که مرزهای کودکی و بزرگسالی شکسته شود.

مازندران در حوزه کودک ونوجوان، رسانه ندارد، این در حالی است که قم با یک سوم جمعیت مازندران، هفت نشریه سراسری کودک و نوجوان دارد.

در خصوص فعالیت در این حوزه باید گفت: یکی از موضوعاتی که می‌توان در حوزه کودک و نوجوان کار کرد، آشنایی‌زدایی است. این اصطلاح را نخستین بار دکتر شفیعی کدکنی ترجمه کرد و استاد شمیسا این اصطلاح را به معنای غریب‌سازی ترجمه کرد؛ یعنی مواردی که خیلی برای ما آشنا هستند را با زاویه دیگری نگاه کنیم که گویا خواننده تازه می‌خواهد با آن آشنا شود و بشناسد.

عده‌ای فکر می‌کنند ادبیات، همان داستان و شعر و داستان‌های رئال و تخیلی است، جنبه‌های دیگر کار را در نظر نمی‌گیرند. در مازندران نیز موضوعات زیادی وجود دارد که می‌توان به آن پرداخت، می‌توان به افسانه‌های بومی پرداخت، اینها ژانر و مقوله است.

ژانر دیگری که می‌توان به آن توجه کرد قصه‌های دینی و آیینی است و البته در تاریخ و متون کهن هم کار نکردیم. موضوع طنز هم از دیگر مواردی است که می‌توان در این حوزه مورد توجه قرار گیرد.

در فعالیت‌های ادبی حوزه کودک و نوجوان باید از جملات کوتاه استفاده کنیم، جملاتی که نفس‌گیر نبوده و عاطفی باشد.ادبیات کودک، فقط ساده‌نویسی نیست، در حالی که ساده می‌نویسیم باید لحن، گفتار و رفتار بچه‌ها را هم درنظر گرفت.

کودک امروز، منفعل نیست، انگار ژن کودکان صنعتی شده، بچه‌ها رشد کردند، نسل عوض شده اما ما همان‌جایی که بودیم ماندیم.

من نیز چون کار کردن برای بچه‌ها را ضروری تشخیص دادم به این حوزه وارد شدم، هرچند که خیلی دیر در این حوزه شروع به‌کار کردم و احساس می‌کنم خیلی از وقتم را از دست دادم.

بله! ما در زمینه نقد، مشکل داریم، در کنار ادبیات داستانی و شعر باید منتقد داشته باشیم که راهگشا باشد، ما منتقد پرورش ندادیم و نقد صحیح هم نداریم. باید به این مسئله با دقت نگریست و روی این مقوله جدی کار کرد.

شاید به خاطر دوستان و همکارانی که داشتم و روحانی بودند کمک کردند که وارد این حوزه شوم. به ویژه احساس نیاز کردم که باید کارهای دینی انجام دهم، چون احساس می‌کنم بایداز جهت اخلاقی خیلی با بچه‌ها کار کنیم. داستان‌های دینی و یا داستان هایی که حتی مضمون دینی دارد از نظر معرفتی خیلی برای بچه‌ها خوب است. در داستان‌های دینی باید به بچه‌ها نشان دهیم امامان و معصومان دین چگونه بودند، کودک و نوجوان وقتی در داستان‌های ما می‌بیند پیامبر با زیردستان و انسان‌های معمولی جه رفتاری داشته و با حیوانات چگونه رفتار می‌کرد از اینها الگو می‌گیرد و در اخلاق، معرفت‌شناسی و تکوین شخصیت کودک، بسیار اثر دارد.

در این حوزه پیشرفت‌های خوبی داشتیم، اگر در بخش‌های دیگر ضعف‌های عمده داریم، اینجا ضعف نداریم. کتاب‌های خوبی در ژانر دین داریم اما باید بتوانیم به سمتی برویم که این کتاب‌های داستانی فقط اسلام‌شناسی و قرآن شناسی نباشد بلکه نگاه معرفتی هم در کتاب‌های این حوزه حاکم شود. کتاب "مرام خوبان" که از آثار خودم است تلفیقی از داستان و بررسی آیات و روایات است. باید نشان دهیم در چه جاهایی باید رافت و نرم‌خویی داشته باشیم، با آیات قرآن می‌توان معرفت‌شناسی‌ها را گفت.

درباره اسلام و آیه‌شناسی کارهای کمی انجام داده‌ایم اما در داستان خوب کار کردیم، روی مفاهیم قرآنی و انسانی که می‌تواند معرفتی و اخلاقی باشد باید بیشتر کار کنیم مثلا درباره اخلاق در قرآن و یا قانون در قرآن اما با قلمی که قشنگ باشد.