قدر عروسک‌های بومی را بدانیم

غرفه‌ی «آوای طبیعت پایدار» در اولین نمایشگاه ملی اسباب‌بازی به عرضه‌ی عروسک‌های ساخته‌ی دست زنان روستایی می‌پردازد. روی دیوارهای این غرفه که متعلق به موسسه‌ی آوای طبیعت پایدار است، شعار «هنر برای حفاظت» نوشته شده تا به گفته‌ی مسئولان غرفه، نمایانگر هدف فعالیت‌های موسسه یعنی حفظ میراث فرهنگی ناملموس ایران باشد.

یکی از مسئولان این غرفه در گفت‌وگو با اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان درباره‌ی چگونگی ساخت و ارائه‌ی عروسک‌های بومی گفت: از آن‌جا که متاسفانه از میان سازندگان عروسک‌های بومی افراد معدودی در قید حیات هستند، نسل جدید وظیفه دارد که هرچه سریع‌تر برای احیای این بخش از میراث فرهنگی کشورمان فعالیت کند. به همین خاطر تلاش ما بر این است که ابتدا عروسک‌های بومی هر ناحیه را شناسایی کنیم و سپس در صدد بازسازی و تولید آنها باشیم.
وی افزود: ما برای این منظور گاهی به روستاها سفر می‌کنیم و با هدف ماندگار کردن عروسک‌های بومی، از زنان روستایی می‌خواهیم با ما همکاری کنند. در جلساتی که با سازندگان بومی عروسک‌ها داریم، به ایشان پیشنهاد کار داده و برای آثارشان بازار فروش ایجاد می‌کنیم. همکاری ما با این هنرمندان بومی باعث ایجاد اشتغال برای بانوان روستایی و تاسیس بازارهای محلی می‌شود. به همین خاطر معمولاً ارتباط ما با ایشان در بلندمدت حفظ می‌شود. طوری که در حال حاضر به‌صورت مداوم عروسک‌های دست‌ساز مردم بومی از نواحی مختلف ‌برای ما ارسال می‌شود.
به گفته‌ی مسوول غرفه گاهی این پیگیری‌ها از سوی نهادهایی همچون شورایاری روستاها انجام گرفته و کم‌کم باعث ایجاد یک بازار محلی در آن ناحیه می‌شود. به‌عبارتی آن ناحیه را در بازار فروش به خودکفایی می‌رساند.
وی خاطرنشان کرد: این عروسک‌ها با مواد اولیه‌ی ساده‌ای همچون نخ و پنبه و پارچه‌های دورریز ساخته می‌شوند. بنابراین ساخت آن‌ها هزینه‌ی چندانی برای سازندگان ندارد و از سوی دیگر باعث می‌شود سایر افراد نیز تشویق به ساخت این عروسک‌ها شوند. گاهی پیش آمده که ما با یک مادربزرگ وارد همکاری شده‌ایم و در ادامه دیده‌ایم که دختر، عروس یا نوه‌های ایشان ساخت آن عروسک‌های خاص را یاد گرفته‌اند و ادامه‌ی همکاری را با این نسل جدید خواهیم داشت.
از جمله عروسک‌هایی که در این غرفه قابل‌تهیه هستند، باید به عروسک «دوتوک» مربوط به ناحیه‌ی خراسان‌جنوبی اشاره کرد که به‌تازگی در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس به ثبت رسیده است.
علاقه‌مندان جهت بازدید از اولین نمایشگاه و جشنواره‌ی ملی اسباب‌بازی می‌توانند از 12 تا 16 خردادماه همه‌روزه از ساعت 10 الی 20 به مرکز آفرینش‌های فرهنگی و هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان واقع در خیابان حجاب مراجعه کنند.