بررسی مقبولیت ترجمه یا تالیف در کتاب کودک و نوجوان

نشست بررسی مقبولیت ترجمه یا تالیف در حوزه کتاب کودک و نوجوان با حضور دکتر سمیرا قیومی مربی توان‌مند کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.

به گزارش اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، این نشست که عصر روز 22 اردیبهشت در سرای اهل قلم کودک و نوجوان بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در شهر آفتاب برگزار شد، دکتر قیومی به عنوان یکی از سخنرانان این برنامه به بیان دیدگاه‌های خود پرداخت.
مربی کانون استان تهران در این باره گفت: حوزه کودک و نوجوان مخاطبانی با نیازهای ویژه خود دارد که لازم است نویسندگان با آگاهی کامل از این حوزه به تالیف و ترجمه بپردازند.
وی با اشاره به این که شهامت در تالیف بسیار مهم است افزود: نویسندگان خارجی با آشنایی کامل با این حوزه و آزادی عمل به دوره کودکی خود باز ‌می‌گردند و می‌نویسند اما بیشتر نویسندگان ما هنور یاد نگرفته‌اند این‌گونه عمل کنند و یا این‌که بدون آگاهی از علوم مختلف برای کودکان و نوجوانان می‌نویسند به همین دلیل بسیاری از نوشته‌ها برای مخاطب جذابیت ندارد.
وی با بیان این‌که جلوی ترجمه یا تالیف نمی‌توان علامت سوال گذاشت، یادآور شد این دو همواره باید به موازات هم حرکت کند و گاهی توجه بیشتر به ترجمه آثار خوب خارجی به ما کمک می‌کند تا با الگوگیری و شناخت بهتر شگردهای نویسندگان کتاب‌های جذاب‌تری بنویسیم.
قیومی در ادامه با اشاره به این‌که در بسیاری از موارد مخاطبان و کسانی که کتابی را برای کودک و نوجوان انتخاب می‌کنند بزرگ‌سالان‌اند، خاطرنشان کرد: جذابیت نقش مهمی در تالیف و ترجمه کتاب‌ها دارد.
وی هم‌چنین اظهار داشت: اگر امروز احساس می‌شود تالیف نسبت به ترجمه مظلوم واقع شده دلیل آن مجموعه عواملی است که هر کدام نیاز به کارشناسی و بررسی دارد و در راس آن علوم شناخت کودک قرار دارد.
مدرس دانشگاه با بیان این‌که ادبیات کودک و نوجوان امروزه به عنوان یک نظام در جهان مطرح است گفت: در کشور ما آن را سرآغاز پرداختن به ادبیات بزرگ‌سال می‌دانند و همین سطحی‌نگری موجی هدر رفتن بسیاری از خلاقیت‌ها در این حوزه شده است.
وی با اشاره به برپایی کارگاه‌های داستان‌نویسی و شعر برای نوجوانان در مراکز کانون پرورش فکری افزود: بارها شاهد بوده‌ام که نوجوانان در ابتدای داستان‌های خود حتی از اسامی خارجی برای شخصیت‌های خود استفاده می‌کنند و زمانی که بیشتر بررسی کردم متوجه شدم این گرته‌برداری حاصل مطالعه آثار ترجمه است.
قیومی در پایان با بیان این‌که هرگز از کتاب چه ترجمه و چه تالیفی نباید هراس داشته باشیم، گفت: کتاب خوب اگر در دسترس مخاطب قرار گیرد مفید است در عین حال ادبیات ایران نیز حرف برای گفتن زیاد دارد و اگر به کتاب‌های خوب اعتماد کنیم در آینده شاهد نویسندگان بزرگی خواهیم بود.
در این نشست، معصومه یزدانی دیگر سخنران نیز در زمینه کتاب‌های ترجمه شده گفت: دانش ترجمه تنها صرف دانستن زبان خارجی نیست و همان‌طور که هر کسی خواندن و نوشتن می‌داند نویسنده نیست، مترجم نیز باید دانش کافی برای ترجمه کتاب را داشته باشد.
وی با بیان این‌که تسلط بر هر دو زبان برای برگرداندن کتاب بسیار اهمیت دارد، افزود: گاهی کتابی از یک نویسنده‌ی مشهور که از ساختار محکم برخوردار است آن‌قدر بد ترجمه می‌شود که ارزش اثر از بین می‌رود.
نویسنده و روزنامه‌نگار حوزه کودک نیز شناخت نیازهای مخاطب مبدا و مقصد در ترجمه را بسیار مهم عنوان کرد و یادآور شد: مترجم حرفه‌ای کسی است که با کمترین سانسور و تغییر اثری را برگرداند ضمن این‌که  انتخاب کتاب خوب برای ترجمه نیز هنر مترجم است.
وی هم‌چنین مخاطب‌شناسی را از دیگر نکته‌های مهم در ترجمه کتاب‌های کودک و نوجوان دانست و یادآور شد: یک مترجم خوب لازم است مانند نویسنده و حتی بیش از او با مخاطب کتاب آشنایی داشته باشد.
این نشست عصر روز 22 اردیبهشت به همت انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان در سرای اهل قلم کودک و نوجوان در نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.
بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران تا روز 25 اردیبهشت در شهر آفتاب پذیرای بازدیدکنندگان است.