مسیر تاریخ پر از پیش‌بینی‌های هوشمندانه و اعجاب‌انگیز است

مسیر تاریخ پر از پیش‌بینی‌های هوشمندانه و فکر کردن به آینده همیشه اعجاب‌انگیز و جذاب اما گاهی وحشتناک است.

به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، محمدعلی شامانی مشاور عالی مدیرعامل کانون در یک سخنرانی آموزشی با بیان این دیدگاه خود تصریح کرد: تغییرات در جهان با سرعت در حال اتفاق افتادن است و قرار نیست ما هم‌چنان آهسته حرکت کنیم. به اعتقاد من در مسابقه‌ی خرگوش و لاک‌پشت کسی برنده است که فقط می‌تواند آینده را به خوبی پیش‌بینی کند نه این‌که خوب بدود.
وی این سخنان را با محوریت آینده پژوهی و در نشست هم‌اندیشی کارشناسان فن‌آوری اطلاعات کانون سراسر کشور بیان کرد و افزود: واقعیت این است که ما به برخی برچسب‌های‌مان عادت کرده‌ایم و این برچسب‌ها به بخشی از وجودمان تبدیل شده است. کافی است که شما بعضی چیزها را به دیگران بگویید و مرتب تکرار کنید بعد از مدتی این برچسب را قبول می‌کنیم و وفادارانه در نقشی که براساس آن برای ما تعریف شده رفتار می‌کنیم.
شامانی در توضیح این مطلب گام برداشتن در مسیر عادت‌ها را خطرناک دانست و افزود: کارشناسان حوزه فن‌آوری اطلاعات پیشران‌های سازمان هستند یعنی گروهی که قادر است آینده را ترسیم و طراحی کند و برای آن فکری داشته باشد.
مشاور عالی مدیرعامل کانون در ادامه، این ترسیم و فهم خطوط و در نهایت جهت‌دهی آینده را مستلزم وجود عناصر راهبردی و فهم بلند نسبت به جهان عنوان کرد.
وی پیش‌بینی‌های هوشمندانه تاریخی را با بیان یک مثال تشریح کرد و گفت: زمانی که ما بچه بودیم فکر می‌کردیم دور دنیا در هشتاد روز یک تخیل است، تصویر آن را در ذهن می‌ساختیم و از خود می‌پرسیدیم که آیا این اتفاق‌ها امکان‌پذیر است یا نه؟ گاهی هم می‌خندیدیم.
به اعتقاد شامانی تا پنج سال پیش در مورد فضاهای مجازی هم‌چون تلگرام، اسکایپ و... نیز این‌طور فکر می‌کردیم حتی هم‌اکنون هم در مورد فیس‌بوک درست فکر نمی‌کنیم اما ما در بخشی از تاریخ ایستاده‌ایم و با اتفاق‌هایی روبه‌رو هستیم که کاملا ذهن ما را تغییر می‌دهد. حال سوال این است که با گذشت نیم قرن از فعالیت‌های کانون آیا برای نیم قرن دوم آن ‌پیش‌بینی داریم؟
او با اشاره به این‌که باید متفاوت دیدن را تجربه و به آن‌ها دقت کرد، اظهار داشت: اگر کانون را در فضای جدیدی طراحی کنیم بی‌تردید بخش بزرگی از دیوارهای آن باید ویدیو وال‌های مدرن باشد و مربیان کانون با صفحه‌ کلیدهای رایانه‌ای کار کنند.
شامانی در عین حال به وجه دیگری از این تغییر و دغدغه‌های دست‌اندرکاران حوزه تعلیم و تربیت نیز نگاهی انداخت و یادآور شد: این‌ها نفی خلاقیت مربیان نیست. یادمان باشد هیچ رایانه‌ای جای آن‌ها را نمی‌گیرد و هنر مربی خلق موقعیت یادگیری است. شاید کامپیوتر بتواند شعرها و نوشته ها را بخواند و یا به 100 زبان ترجمه کند اما توانایی ایجاد احساس خوب را ندارد به وجود آوردن این حس ها از آن شماست.
وی همچنین با طرح این پرسش که آیا برای پیامدهای این تغییرها آمادگی داریم یا غافل‌گیر می‌شویم تاکید کرد: اگر این غافل‌گیری به سراغ‌مان آمد و دست خالی بودیم چه کاری انجام دهیم؟ بنابراین هنر مربیان و کارشناسان کانون پیش‌بینی تغییرها است. هر لحظه ده ها سونامی تغییر در گوشه کنار جهان رخ می‌دهد این سونامی‌ها می‌توانند همه چیز را تغییر دهند مگر ارزش‌های بنیادین جامعه را. بنا بر این ما باید ارزش‌های‌مان را درست بازخوانی کنیم.
طرح پرسش‌های دیگری هم چون «آیا به آینده باید بیاندیشم؟»، «آینده دلخواه و مطلوب کانون کجاست؟» و «چه احتمالی در راه است؟» بخش دیگری از سخنان شامانی بود و او با تاکید بر اهمیت جدی گرفتن و فکر کردن به حوزه فرهنگی، اجتماعی و آموزشی را یادآور شد: ایده ها را باید خلق کرد و به جای آموختن واقعیات، بر فرآیند یادگیری یعنی «چگونه یاد بگیریم» تاکید کنیم. در تغییر فرآیند یادگیری خود ما دخالت اساسی داریم. خود ما در کانون یعنی «مربیان و بچه‌ها».
وی در پایان این نشست گفت: بچه‌ها می‌توانند حال ما را خوب و نگاه ما را به زندگی عوض کنند. آن‌ها به ما جهت‌های تازه  و احساس‌های متفاوت می‌دهند. لطفا مخاطب را جدی بگیریم.
نشست هم‌اندیشی کارشناسان فن‌آوری اطلاعات کانون سراسر کشور روزهای 10 تا 13 بهمن 1395 در تهران برگزار شد.