یک نویسنده کودک گفت: هنرمندان توانا در عرصه ادبیات به همراه سعهی صدر مسئولان با ایجاد امنیت خاطر و فضای سالم و مناسب برای اصحاب قلم و اندیشه میتوانند به تولید محتوا بپردازند.
«علی خانجانی» در حاشیه نشست ادبی دو پنجره به همت مرکز آفرینشهای ادبی کانون پرورش فکری کودک و نوجوان استان ایلام با موضوع نقد و بررسی کتاب «حرف آباد» در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، منطقه ایلام، در مورد آثار منتشره در حوزه کودک و نوجوان اظهار کرد: در حوزه کانون، گذشته از مطالب و مقالات متعدد و پراکندهای که در جُنگهای ادبی هنری و نشریات داخلی به چاپ رسیده است که چهار کتاب «قورقورک»، «حرف آباد»، «هنر قصهگویی»، «گل بگو و گل بشنو» تاکنون منتشر شده و دو مجموعهی دیگر زیر چاپ است که علاوه بر این موارد یک مجموعه شانزده جلدی «فرهنگ قصهشناسی یلدا» و یک مجموعه بیست جلدی «از قصه تا قصهگویی»نیز برای کانون در دست تدوین و نگارش است.
این نویسنده با بیان اینکه نوشتههای بنده در کانون و فضاهای دیگر مثل صدا و سیما، با محوریت کودک و نوجوان است که یا مستقیماً برای آنها نگارش شده یادر ارتباط با آنها است، افزود: هدف از نوشتن آثار کودکانه، پرورش فکر نسل آینده و فردا سازان میهن است تا با آگاهی بیشتر و چشمی بازتر دنیا را در دست بگیرند و به دور از تنگ نظری و خارج از فضاهای محدود قومی قبیلهای خود را در گستره وسیع جهانی ببینند و فارغ از رنگ پوست، نژاد و شعارهای عقیدتی، ارتباطی خداپسندانه با همنوع خود داشته و بتوانند ارزشهای انسانی را در ارتباط با یکدیگررعایت کنند.
وی در مورد آثار در دست چاپ گفت: سعی بر این است بازیهای شناسایی شده ایران زمین را با یک طبقهبندی اصولی و علمی معرفی شود و آنها را دربخشهای مختلفی چون فکری، مهارتی، حرکتی، کلامی و ... به کودکان و نوجوانان و اولیای تربیتی آنها سالها پیش بیش از هزار بازی از طریق مراکز کانون شناسایی و جمعآوری شده و تاکنون کتابچهای مشتمل بر 114 بازی قابل اجرا در مراکز فرهنگی هنری را از آن استخراج کرده و بعد از بازنویسی و نگارش دیدگاههای کارشناسانه، برای مربیان ارسال شده است.
خانجانی در مورد حضورش در جمع کودکان و نوجوانان و اینکه چه حسی دارد، خاطر نشان کرد: حضور در جمع بچهها، سرشار از انرژی مثبت است که برخاسته از دلهای پاک و نگاه معصومشان است البته همیشه آنها را جدی گرفته و باور دارم که دستهای به ظاهر کوچک امروزشان، چه اتفاقات بزرگی را در فردا رقم خواهد زد. پس سعی میکنم ارتباط صمیمانه با آنها داشته و به پسندهایشان احترام بگذارم و از هیچ کوششی که منتج به اعتلای شخصیتشان شود دریغ نکنیم.
نویسنده کتاب «حرف آباد» در مورد جلسات نقد و بررسی آثار توسط کودکان و نوجوان اظهار کرد: چنین نشستهایی باعث میشود نظرات مخاطبین اصلی آثار تالیف شده را گرفته و از جهت دیگر توان شناسایی علایق آنها به وجود میآید. اما آنچه در این نشست مهم است و باید مورد توجه قرار بگیرد این است که با بچهها از ویزگیهای یک کتاب خوب سخن بگویم و به مطالعه تشویقشان کنیم.
وی افزود: در این نشستها، کودکان با گفتوگوی ساده و صمیمانه به آرایش و پیرایش دیدگاههای خود میپردازند چرا که بچهها به دور از هر جناح، دسته و فارغ از تعارفات مرسوم در دنیای نقد بزرگسالان به صورتی کاملاً شفاف و صادقانه در خصوص کارها و آثاری که برایشان شکل گرفته ارائه نظر میکنند و راهنماییهایشان را باید خیلی جدی گرفت.
خانجانی در پاسخ به این سوال که با توجه به استفاده فراگیر بچهها از ابزارکهای مثل تبلت، چگونه آنها را به مطالعه علاقمند کنیم، گفت: کسی که خود را دوست بچهها میداند و ادعّای خدمتگذاری به کودکان و نوجوانان دارد، باید علاوه بر دوست داشتن بچهها به پسندها و گرایشهای فکری، ذوقی، فنی، علمی و دیگر علاقهمندیهای آنها بیاعتنا نباشد و در برابر آنها عَلم مخالفت به دست نگیرد. بنابراین مواجهه با دستاوردهای نوین فنّاوری اگر بعد از شناخت و به قصد بهرهبرداری باشد، بسیار پسندیده و راهگشاست ولی اگر از حیث نا آشنایی و بیگانگی با آنها و به قصد مخالفت باشد، نه تنها سودمندنیست بلکه نتایج زیانباری دارد که حداقل خسارتش دور شدن از بچهها و از دست دادن آنهاست.
وی در این رابطه تصریح کرد: بسیاری از بازیهای رایانهای به سرعت عمل، افزایش دقت، تمرکز حواس و تصمیم گیری درست بچهها کمک میکند و به بازیگران اجازه میدهد که با ورود به فضای بازی و حوادث با شخصیتها همذات پنداری کرده و در چارهجوییها و عبور از موانع و حل مشکلات، قابلیتها و توانمندیهای فکری خود را به کار بگیرند و در کنار آنها شهد پیروزی را بچشند. بدین جهت تبلت و وسایلی از این دست و تلاش در فضاهای اینترنتی فعالیتهای مشترک در دنیای بچهها و بزرگسالان است که اگر با مدیریت و کار با نظارت غیر مستقیم هدایت شوند، ابزار ستیزی و تقابل با سخت افزارها با عقل و منطق نسبت ندارد و این را بنیانگذار جمهوری اسلامی در جملهی معروف «ما با سینما مخالف نیستیم؛ با فحشا مخالفیم.» در روزهای آغازین انقلاب به همگان یادآوری کرد.
این نویسنده کودک یادآوری کرد: باید به فکر نرم افزارهای مناسب باشیم و با عنایت به ذخایر ارزشمند فرهنگی خود، از حکایات جذاب موجود در متون ارزشمند خود استفاده کنیم و شیرینی آنها را از این طریق به بچهها بچشانیم و تحریک و تشویقشان کنیم تا منابع را بشناسند و سراغی از داستانهای بازنویسی شده بگیرند.
وی در مورد افزایش سطح مطالعه در بین گروه سنی کودک و نوجوان، گفت: راهکارهای متعددی برای این مشکل وجود دارد که از جملهی آنها باید به تهیهی متون جذاب و مواد خواندنی مفید و ارزشمند اشاره کرد که در صورتی این امر محقق میشود که هنرمندان توانا در عرصه ادبیات به همراه سعهی صدر مسئولان در ایجاد امنیت خاطر و فضای سالم و مناسب برای اصحاب قلم و اندیشه به تولید محتوا بپردازند. در کنار این مهم، توجه خود مسئولان ارشد نظام به کتاب و کتابخوانی و رفتارهای مناسب در این حوزه از عوامل بسیار مؤثر و جریان ساز است که متأسفانه به چند حضور کوتاه، اندک و انگشت شمار در نمایشگاه سالانه کتاب محدود شده است.
خانجانی گفت: باید توجه داشت در فرهنگ غنی و ارزشمند ایرانی اسلامی خود شاهد توصیههای متعدد و مکرر پیشوایان دینی، مذهبی و بزرگان علم و ادب خود به موضوع کتابخوانی بودهایم و در اولین فرمان الهی به پیامبر گرامی، موضوع «خواندن» مطرح شده و از طرف رسول گرامی اسلام به دانش اندوزی از گهواره تا گور سفارش کرده است و انسان را به طلب آن در دورترین نقاط ممکن مأمور کرده است ولی شوربختانه رفتارهای جدی و جریان سازی که باید در این بخش صورت بگیرد، نادر و یا کم فروغ است.
نویسنده کتاب «گل بگو و گل بشنو» در مورد تاثیرپذیری کودکان از قالب نثر یا شعر، گفت: مواد خواندنی در هر قالبی که باشند، به شرط برخورداری از ویژگیهای محتوایی و ارزشهای ادبی، تأثیرگذار خواهند بود هر چند در گروههای سنی پایینتر شاید شعر به جهت بهرهمندی از ریتم و موسیقی درونی خود، راحتتر در ذهن بچهها جا بگیرد ولی در گروههای سنی بالاتر اثر بخشی قالب جای خود را به محتوا میدهد و آنچه که مهم شمرده میشود، تناسب آثار با نیازمندیها، علائق و درک و حوصله مخاطب است و اثر بخشی به یمن محتوا شکل میگیرد نه قالب اثر.
خانجانی در این ارتباط که چگونه میتوان سبک زندگی درست را از طریق شعر و نثر به بچهها آموزش داد، اظهار کرد: با شناخت درست کودک، درک دنیا و دوران کودکی و نقشی که کودک باید در عرصههای اجتماعی فردا داشته باشد، این مهم ایجاد میشود سپس در کنار آن رعایت اصول زیبایی شناسانه و تسلط بر جنبههای فنی نوشتاری نیز، شرط کافی برای این کار است البته مشروط به این دو شرط میتوان به بچهها نزدیک شد و راه و رسم زندگی را به آنها آموخت