گفت‌وگویتان را با تعریفی از ساختار، برنامه و سازمان‌نمای جدید این معاونت شروع کنید تا مخاطبان عمده‌ی «خبرنامه‌ی کانون» که مربیان و کارشناس مسوولان‌اند، هم با این معاونت بیش‌تر آشنا شده و هم از تغییروتحولات به معنی دقیق آن مطلع شوند. رویکرد این معاونت در فعالیت‌هایش به کدام سمت است.
- به همه‌ی همکاران محترم در سراسر کشور به‌خصوص مربیان عزیز که فعالیت‌های کانون به دستان هنرمند این عزیزان شکل می‌گیرد و کانون مهر و مهربانی را تشکیل می‌دهند، سلام و خسته نباشید عرض می‌کنم. سعی و تلاش بنده و سایر همکاران معاونت توسعه و مدیریت منابع با نگاه فرهنگی و رفتار فرهنگی برای ایجاد آرامش و تامین بخشی از نیازهای مادی و معنوی این عزیزان است که به حق لایق بهترین‌ها هستند. این جمله را بارها در جلسات تکرار کرده‌ام که در یک دستگاه فرهنگی، همه‌ی بخش‌های مدیریتی، مخصوصا حوزه‌های اجرایی باید نگاه فرهنگی داشته باشند و رفتار فرهنگی در بدنه‌ی دستگاه ساری و جاری باشد.
اما برسیم به بحث اصلی؛ از ابتدای ورودم به کانون به عنوان مشاور اجرایی، با بررسی حوزه‌های اجرایی کانون و مطالعه و کارشناسی و مشورت با اهالی فن و بهره‌مندی از خط مشی‌های مدیرعامل محترم در بخش‌های فرهنگی و اجرایی کانون، سیاست‌های اجرایی کانون را احصا و پس از تایید در یک تقویم زمانی مشخص آماده کردیم و در جهت اجرایی شدن آن سیاست‌ها در تلاش هستیم. اساس فعالیت‌های معاونت توسعه و مدیریت منابع «برنامه‌محوری» است؛ به این معنا که سال93 شروع برنامه‌ها، سال 94 استقرار و تثبیت برنامه‌ها و ان‌شااله سال 95 سال خروجی و گزارش‌دهی خواهد بود.
در ادامه به بخش‌هایی از این برنامه‌محوری و اجرایی شدن آن اشاره می‌کنم. ذکر این نکته ضروری است که سیاست‌های اجرایی باید در راستای سیاست‌های کلان و ابلاغی نظام مدیریتی کشور باشد. یعنی برنامه‌ها و اجرایی شدن آن‌ها لازمه‌اش همسان‌سازی و تبعیت از اسناد بالادستی و بومی‌سازی آن‌ها در چارچوب فعالیت‌های کانون است. ما هر سیاستی را بخواهیم در حوزه‌های اجرایی در دستگاه‌ها تعریف بکنیم قطعا باید نگاه بالادستی داشته باشیم.
یکی از برنامه‌های جدی و توجه مدیریت کلان، به برنامه و بودجه‌ی کانون است. عقلانیت و اصول حاکم بر مدیریت دستگاه حکم می‌کند با تعیین شاخص‌های معین و چارچوب‌های مشخص در قالب برنامه و بودجه، منابع را مدیریت و عادلانه توزیع کنیم. در شرایط جدید اداره‌کل برنامه و بودجه را احیا و نیروهای کیفی و توانمند را در آن حوزه استقرار دادیم و سال 93 شروع برنامه و بودجه برای ستاد مرکزی و سال 94 تبادل موافقت‌نامه با ادارات کل استانی بود. تلاش خواهیم کرد نظارت جدی بر اجرای برنامه و بودجه و گزارش‌گیری فصلی از انجام فعالیت‌ها در چارچوب نظام جدید برنامه‌ریزی و بودجه‌دهی داشته باشیم. البته از ابتدای امر تاکید مدیرعامل محترم در توجه جدی و پی‌گیری مستمر در جهت استقرار نظام برنامه‌ریزی و بودجه‌ریزی در حوزه‌ی اجرایی کانون بوده است و امیدوارم همه‌ی مدیران محترم در تلاش باشند بدون انحراف از ماموریت‌های تعریف شده و وظایف مشخص شده در مسیری حرکت کنیم که مسیر منطق و عقلانیت یک دستگاه بزرگ فرهنگی می‌باشد. در نهایت برای تخصیص بودجه باید نظام برنامه‌ریزی و بودجه‌ریزی حاکم باشد.
حوزه‌ی دیگر منابع مالی کانون است: در حوزه‌ی منابع مالی به دو عنصر کلیدی و حیاتی اشاره می‌کنم. از بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و توصیه و تاکید ایشان به مسوولان و مدیران ارشد نظام مدیریتی توجه به اقتصاد مقاومتی با تکیه بر ظرفیت‌های درونی کشور است، پس توجه به منابع داخلی و ظرفیت‌های درونی در کشور لازم و ضروری است. نکته‌ی بعدی شرایط فعلی اقتصاد و بودجه‌ای کشور در سیاست‌های نظام بودجه‌دهی و بودجه‌ریزی است. در حال حاضر سیاست انقباضی در بودجه‌ی دستگاه‌ها در سال‌های اخیر بر کسی پوشیده نیست و در نتیجه منابع مالی کانون و سیاست‌های اجرایی کانون باید با تکیه بر این دو نکته، مسیر جدیدی را طراحی و به سمت مدیریت هزینه حرکت کند.
در این راستا قدم اول را بر تقویت منابع مالی و استفاده از ظرفیت‌های داخلی برای درآمدزایی کانون بنا نهاده‌ایم و تلاش خواهیم کرد موانع احتمالی و بازدارنده‌ی این بخش را برطرف کنیم. کانون زبان ایران، بازرگانی کانون، مرکز آفرینش‌های فرهنگی وهنری، شورای نظارت بر اسباب‌بازی، تولیدات کانون، سالن‌های چندمنظوره‌ی نمایشگاهی، تکیه‌گاه درونی و حوزه‌ی درآمدزایی ماست و سایر ظرفیت‌هایی که باید شناسایی و احیا شوند. البته با رعایت اصول حاکم بر فعالیت‌های فرهنگی و هنری و وظایف حاکمیتی کانون که درآمدزایی لطمه‌ای به این فعالیت‌ها نداشته باشد و خدای نکرده این فعالیت‌ها را کم‌رنگ نکند.
نکته‌ی بعدی مدیریت هزینه؛ یعنی برای هزینه‌کرد منابع کانون چارچوب‌هایی مشخص و تعریف بکنیم. اساسا هزینه‌ها باید در قالب تعرفه‌های کانون و قوانین و مقررات باشد و البته در شرایط فعلی صرفه‌جویی و پرهیز از انجام هزینه‌های غیرضروری رکن اساسی مدیریت هزینه و جلوگیری از هدر رفت منابع می‌باشد.
در همین راستا، تاکنون چه اقداماتی انجام شده؟
- اقدامات انجام شده در این راستا شامل مواردی می‌شود که در ادامه ذکر می‌کنم.
ساماندهی منابع مالی در ستاد مرکزی در اداره‌کل امور مالی و ذی‌حسابی که در نهایت نظارت جدی در عملیات هزینه به دنبال خواهد داشت، یکی از این موارد است.
همچنین ساماندهی انجام هزینه‌های جاری ستاد مرکزی اعم از تهیه‌ی ملزومات مصرفی، خرید تجهیزات، تامین لوازم مورد درخواست سخت‌افزاری در دفتر طرح‌های عمرانی و اداره‌کل خدمات و پشتیبانی را نیز در همین حوزه باید عنوان کرد.
ابلاغ دستورالعمل برگزاری کلاس‌های ویژه در سراسر کشور برای ایجاد وحدت رویه و استقرار دستگاه کارت‌خوان در مراکز فرهنگی و هنری هم از دیگر فعالیت‌های این بخش بود. در همین زمینه باید بگویم که با این حرکت اخیر، برای دریافت‌هایمان نظامی جدید و شفاف ایجاد کرده‌ایم. یعنی نظام دریافت‌ها و پرداخت‌ها، درآمدها و هزینه‌ها را به نوعی مدیریت کردیم.
نکته‌ی دیگر در تقویت منابع مالی کانون، ایجاد شبکه‌ی عرضه‌ی محصولات کانون است. در شرایط جدید عرضه‌ی محصولات فرهنگی و تولیدات کانون را براساس اسناد بالادستی و نظام مدیریت کشور برون‌سپاری کرده‌ایم. این مساله به این دلیل بوده که ما در ساختار جدید سازمان‌نمای کانون، پستی به عنوان مسوول فروش، موزع و فروشنده‌ی فروشگاهی نداریم و امور ساختارهای سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در مکاتبات متعدد از کانون خواست که امور قابل واگذاری به بخش غیردولتی واگذار شود و کانون متعهد به برون‌سپاری بود. البته با ایجاد شبکه‌ی عرضه‌ی محصولات و برگزاری نمایشگاه‌های مستقیم عرضه‌ی محصولات کانون در مراکز استان‌ها و شهرستان‌ها به سمت بسترسازی مناسب برای تقویت و مدیریت منابع مالی کانون رفته‌ایم و با این واگذاری و ایجاد شبکه‌ی کشوری به بخش عمده‌ای از مشتریان و مخاطبان هدف که دانش‌آموزان سراسر کشورند توجه کردیم و به دنبال تفاهم و تعامل با آموزش و پرورش هستیم تا این شبکه‌ی توزیع محصولات را به سمت مدارس تقویت کنیم.
نکته‌ی آخر؛ در حوزه‌ی مدیریت مالی و ذی‌حسابی، فعالیت‌های جدیدی در ستاد مرکزی طراحی کردیم که فرآیند انعقاد قراردادها است. قبلا همه‌ی حوزه‌ها براساس نیاز برای خودشان قرارداد تنظیم می‌کردند که البته مشکلاتی را برای کانون و واحدها ایجاد می‌کرد و یا برخی موارد حقوقی و مورد نیاز دستگاه‌ها لحاظ نمی‌شد و چالش‌هایی را ایجاد می‌کرد. هم‌اکنون با بهره‌گیری از کارشناسان مرتبط اعم از امور حقوقی، ذی‌حسابی و برنامه و بودجه، فرآیندهایی را طراحی کرده‌ایم که این فرآیندها برنامه‌محور و در چارچوب‌های مشخص تسهیل‌کننده و تامین‌کننده‌ی قوانین و مقررات کانون می‌باشد.
در زمینه‌ی منابع انسانی و نیروهای کانون چه تحولاتی صورت گرفته است؟
- در حوزه‌ی منابع انسانی کانون، اصل بر کرامت انسانی و تکریم کارکنان است. نگاه و رفتار ما باید بر حرمت‌گذاری و احترام کارکنان باشد. یعنی سعی کنیم قوانین و مقررات جاری بر دستگاه را به نوعی مدیریت کنیم که تسهیل‌کننده و به نفع پرسنل و کارکنان کانون هماهنگ باشد، نه این‌که نگاه سخت‌گیرانه داشته باشیم.
مدیریت منابع انسانی باید نه مدیریت بازدارنده، بلکه کاملا نرم و احترام برانگیز همراه با عزت کارکنان باشد.
در مدیریت منابع انسانی سیاست دولت و اسناد بالادستی تاکید بر اجرای بخشنامه‌های نظام اداری کشور است و از سیاست‌های اجرایی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی تاکید بر عدم جذب نیروی انسانی در دستگاه‌ها، چابک‌سازی در ساختار سازمانی، کاهش پست‌های سازمانی هر دستگاه، تقویت حوزه‌های کارشناسی و نظارتی، برون‌سپاری و استفاده از ظرفیت‌های بخش غیردولتی در امور قابل واگذاری می‌باشد.
با تکیه بر این سیاست‌های اعلامی و برای برون‌رفت از مشکلات و منابع انسانی و مدیریت سازمانی کانون نیاز به بازتعریف و بازنگری در سیاست‌های اجرایی داخلی کانون داریم که به برخی از این موارد که در این مدت کوتاه اجرایی شده، اشاره می‌کنم.
با تشکیل جلسات متعدد و حضوری با تک تک مدیران استانی در ستاد مرکزی نیروهای انسانی مراکز فرهنگی‌هنری و ستادهای استانی را بررسی و ساماندهی کردیم و گزارش کامل این بررسی‌ها را به کمیته‌ی نیروی انسانی که زیر نظر مستقیم مدیرعامل محترم فعالیت می‌نماید ارایه نمودیم.
به دلیل ممنوعیت جذب نیروی انسانی جدید از سال 1392 تاکنون در دستگاه‌های اجرایی و نگرانی از خروج نیروهای کیفی و تعطیلی احتمالی مراکز فرهنگی‌هنری با تشکیل «کمیته‌ی نقل و انتقالات» محدودیت‌های جدی را برای خروج نیروی انسانی به‌خصوص در مراکز فرهنگی‌هنری ایجاد کردیم و در شرایط فعلی اصل بر عدم موافقت برای خروج از کانون به صورت انتقال دایم، موقت یا مامور است.
چون خروج از کانون، با توجه به عدم امکان جذب نیروی جدید، خودبه‌خود مراکز فرهنگی‌هنری را به سمت تعطیلی می‌کشاند.
از دیگر سیاست‌های کمیته‌ی نقل وانتقالات نظارت جدی بر جابه‌جایی نیروها در داخل استان و یا انتقال به کانون استان‌های دیگر است.
در همین راستا، سیاست جذب و نگه‌داشت نیروی انسانی در مدیریت کلان کانون و اقدامات انجام شده در این زمینه مورد توجه است:
اولین اقدام، پی‌گیری و دریافت ساختار سازمانی ستاد مرکزی و ستادهای استانی پس از 17سال و ابلاغ رسمی آن بود که از نکات برجسته‌ی اخیر است. درواقع در شرایط کنونی ساختار کانون در حوزه‌های مدیریتی و کارشناسی ستاد مرکزی و استانی ارتقا پیدا کرده است. در نهایت در سال 94 ساختار مراکز فرهنگی‌هنری را هم ان‌شاالله از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور به موقع پی‌گیری و ابلاغ خواهیم کرد.
توزیع عادلانه‌ی اضافه‌کار با اولویت و توجه به مراکز فرهنگی‌هنری و اجرای آن در تابستان 94 از دیگر سیاست‌های اجرایی است که هماهنگی لازم با مدیران کل استانی به عمل آمده است.
پرداخت یکسان هدایای رفاهی در طول سال با تاکید مدیرعامل محترم به همه‌ی کارکنان اعم از رسمی، پیمانی، قراردادی، و تمام‌وقت و پاره‌وقت، از دیگر اقدامات حوزه‌ی منابع انسانی می‌باشد.
همچنین بیمه‌ی تکمیلی برای کارکنان قراردادی پاره‌وقت هم از حرکت‌های جدید این معاونت است.
البته در حوزه‌ی منابع انسانی مشکلات متعدد اعم از کمبود نیروی انسانی، تبدیل وضعیت، مشکلات جذب نیروهای جدید، بازنشستگی کارکنان و عدم جایگزین به‌خصوص در مراکز فرهنگی‌هنری از جمله کمبودهایی است که به شدت در حال پی‌گیری و برطرف کردن این موانع هستیم و دیگر برنامه‌هایی هم در حال مطالعه و کارشناسی می‌باشد که در صورت تحقق و تامین منابع مالی به‌خصوص حوزه‌ی رفاهی کارکنان اطلاع‌رسانی خواهد شد.
در پایان امیدوارم به لطف خدای متعال و با هدایت‌ها و حمایت‌های مسوولان ارشد به‌خصوص مدیرعامل و هیئت‌مدیره‌ی کانون بتوانیم با برنامه‌ریزی دقیق و تامین منابع مالی و منابع انسانی در جهت حل مشکلات، قدم‌هایی برای اعتلای کانون برداریم.
توسعه‌ی مراکز، سیار یا ثابت؟
وضعیت مراکز ثابت کانون از دید شما چه‌طور خواهد بود؟ الان بخش عمده‌ای از مراکز ما بافت فرسوده دارند و لازم است بازسازی شوند. خیلی از شهرها نیز فاقد مرکز هستند و علی‌رغم مشکلاتی که در جذب نیرو و بودجه داریم نیاز به تاسیس مرکز تازه هست. در این بین برنامه‌ی شما برای پشتیبانی از گسترش مراکز کانون چیست؟
- وقتی سیاست اعلام‌شده از سوی مدیرعامل محترم، توسعه‌ی مراکز سیار است باید این آمادگی را در خودمان ایجاد کنیم که براساس خط مشی‌های جدید مدیرعامل حرکت کنیم. بحث مراکز فرسوده را طبیعتا دفتر طرح‌های عمرانی باید پی‌گیری کند. در موافقت‌نامه‌های استانی هم مدیران کل استانی ما باید پی‌گیری کنند. شرایط خوبی ایجاد شده که مدیران بتوانند وارد گفت‌وگو با استانداری‌ها شوند، و با سازمان‌ها وارد تعامل شوند و فضاهای فرسوده را نوسازی کنند. در استان‌هایی هم که کانون باید توسعه پیدا کند سیاست‌های اعلامی به این معنی نبوده است که به هیچ‌وجه توسعه نخواهیم داشت. شاید در شرایط فعلی برای مدیریت مهم بوده که نگاهی به مناطق محروم و کم‌تر توسعه‌یافته داشته باشند.
قاعدتا در استان‌های مرزی ما و استان‌های محروم و جاهایی که نیاز به مراکز فرهنگی‌هنری داریم، خود مدیرعامل هم معتقدند که اگر منابع انسانی و مالی ما اجازه دهد توسعه بدهیم. عدم توسعه به معنای این‌که هیچ مرکز فرهنگی‌هنری‌ای در شهرهایی که مورد نیاز است احداث و افتتاح نشود نبوده و نیست. شاید خواسته‌اند در شرایط کنونی چالش‌های جدی ما را مدیریت کنند، چون ما در حال حاضر مراکز در حال افتتاح داریم ولی نیروی انسانی نداریم. این چالش جدی ما است ولی پی‌گیری خواهیم کرد که کانون در نقطه نقطه‌ی کشور حضور مفید داشته باشد.
