نقش حیاتی شخصیت‌های سه بعدی انیمیشن در باورپذیری مخاطب

جلسه بررسی پایان‌نامه‌ها در جشنواره پویانمایی تهران با حضور محمدعلی صفورا، استاد دانشکده تربیت مدرس برگزار شد.

به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، «رویکردهای ارتقای باورپذیری در انیمیشن رایانه‌ای با تمرکز بر نقش بازیگری شخصیت‌ها  در پویانمایی سه بعدی روایی» موضوع بررسی دومین نشست پایان‌نامه‌ها در دهمین جشنواره بین‌المللی پویانمایی تهران بود.
در ابتدای این نشست سیدمسلم طباطبایی نویسنده این پایان‌نامه، گفت: در این تحقیق طبقه‌بندی مولفه‌هایی که روی انیمیشن سه بعدی تأثیر دارند و شخصیت‌ها مهم بود. می‌خواستم از مجموعه این نتایج برای پویانمایی «لایت سایت» استفاده کنم. مفهوم واقع‌نمایی در پویانمایی، رسانه خاصگی نوین، امکانات خاص پویانمایی سه بعدی و شخصیت سه بعدی در خدمت روایت‌گری جزو مسائل اصلی هستند.
طباطبایی درباره مفهوم باورپذیری در پایان‌نامه، عنوان کرد: اخیرا پژوهشی انجام شده که فیلم‌های سه بعدی را تقسیم‌بندی کرده است، به عنوان مثال، پویانمایی‌های پیکسار به یک نوع و پویانمایی‌های فوتورئالیسم به نوعی دیگر پرداخته‌اند. در این پویانمایی‌ها باید نشان‌گرهای ادراکی مانند وجود عمق حضور داشته باشد.
او در خصوص رسانه خاصگی نوین و پذیرش مخاطب، توضیح داد: پذیرش مخاطب به این معناست که استودیو پیکسار از ضوابط استودیو دیزنی برای باورپذیری استفاده می‌کند. رسانه خاصگی نوین به معنای یک ادعاست؛ یعنی هر رسانه‌ای باید به ادبیات و قواعد خاص خود پایبند باشد و این در پویانمایی غیر قابل انکار است.
این انیماتور با اشاره به شیفتگی و اهداف متناقض رسانه‌های نوین، بیان کرد: در رسانه‌های نوین درباره بیش رسانگی و شفافیت صحبت می‌کنند. به این معنا که دوست دارند کاملاً در محصول غوطه‌ور شوند و دوم این‌که علاقه‌مند هستند تعامل بیشتری با رسانه داشته باشند.
او در رابطه با پویانمایی سه بعدی رایانه‌ای، گفت: مرکز پویانمایی سه بعدی رایانه‌ای استاپ موشن است که گاهی به سمت انتزاع و گاهی به سمت واقعیت می‌رود. وقتی به سمت پویانمایی روایی برویم، ممکن است مفهوم روایی آن تغییر کند و به عنوان مثال، فیلم «آواتار» شبیه پویانمایی واقعی است.
طباطبایی با بیان این‌که مدلی برای پویانمایی‌های عروسکی انتخاب و آن‌ها را در سه بخش تقسیم کرده است، توضیح داد: واقع‌نمایی فضایی به این معناست که در پویانمایی استاپ موشن از همان دوربین سینمایی استفاده می‌کنیم که در فیلم زنده استفاده می‌شود. دوربین پویانمایی سه بعدی متغیرهای دیجیتال دارد و الزاما به واقعیت نمی‌خواهد وفادار باشد.
این انیماتور در خصوص سه بعدی بودن پویانمایی، تشریح کرد: بارزترین تمایز هستی شناسانه رسانه سه بعدی از دوبعدی این است که هم پیوند و هم رقابت با پویانمایی عروسکی و سینمای زنده است. در سال‌های اخیر پویانمایی سه بعدی زنده رقیبی برای سینمای زنده به حساب می‌آید و به عنوان مثال، در فیلم «جاذبه» بیشتر صحنه‌ها سه بعدی هستند.
او در توضیح مفهوم واقع‌نمایی سینمایی، گفت: واقع‌نمایی سینمایی به قواعد سینمایی پویانمایی سه بعدی گفته می‌شود. پویانمایی سه بعدی توان تقلید از روایت سینمایی دارد و بر خلاف انیمیشن دو بعدی است. غالب نشان‌گرهای ادراکی با کمک ارایه در پویانمایی سه بعدی انجام می‌شود و می‌توانند روی‌کردهای فراواقع گرایانه و واقع گرایانه را دنبال کنند. در حال حاضر پیکسار روی پویانمایی‌های کارتونی کار می‌کند و ارایه‌ی لطیف در آن، طیف بسیار وسیعی دارد.
طباطبایی با اشاره به این‌که بیشتر روی واقع‌نمایی شخصیت سه بعدی رایانه‌ای تمرکز کرده است، یادآوری کرد: شخصیت‌های سه بعدی نقش حیاتی در باورپذیری مخاطب دارد و تأثیر ارایه در واقع‌نمایی شخصیت بسیار زیاد است. وقتی نورپردازی واقع گرایانه باشد، آماده می‌شود تا با سینمای زنده پیوند برقرار کند. کار هوشمندانه در پویانمایی «لگو مووی» این بود که شخصیت‌ها تعامل باورپذیری با شخصیت‌های داستان داشتند.
او در خصوص مولفه‌های متحرک سازی، گفت: حرکت در پویانمایی سه بعدی مولدهایی دارد و انیماتور به عنوان مهم‌ترین مولد محسوب می‌شود. اگر نقش انیماتور کم شود، پویانمایی غیرواقعی می‌شود. در رویکردهای واقع نمایانه، ضبط حرکت‌ها(موشن کپچر) نقش مهمی دارد و در فیلم «ماتریکس» برای واقعی کردن صورت شخصیت‌ها کار جدیدی انجام دادند که به نوعی انقلاب محسوب می‌شد.
طباطبایی با اشاره به اینکه اجرا (پرفورمنس) تنها مربوط به متحرک سازی نیست و معنای وسیعی دارد، گفت: چالش شخصیت‌های انسانی در این اجرا متفاوت است و هر چه‌قدر شکل انسانی داشته باشند، چالش باورپذیری آن افزایش پیدا می‌کند.
وی با اشاره به این‌که سه عنصر بصری روی باورپذیری شخصیت‌ها تأثیر می‌گذارند، تشریح کرد: اجرا، طراحی، ارایه و تا حدودی عناصر صوتی روی باورپذیری تأثیرگذار هستند. در حال حاضر مرز بین رویکردهای واقع‌گرایانه و استرلیزه آشکارتر شده است و همچنین ضبط حرکت‌ها پیشرفت کرده و امکان ضبط دقیق‌تر حالت‌های صورت به وجود آمده است. به علاوه، انیماتورها از متحرک سازی واقع نمایانه و سبک‌های خلاقانه، آزادانه‌تر استفاده می‌کنند و محتواها متنوع‌تر هستند.
در پایان، محمدعلی صفورا تاکید کرد: درست است که فیلم‌نامه و جنبه‌های سینمایی یک فیلم را می‌سازد، اما از این غافل نشویم که سینمای حرفه‌ای دنیا به سمت تکنیک می‌رود و اگر کمبودی در این زمینه وجود داشته باشد، سینما به کمک تکنیک‌های پویانمایی به نیازهای مخاطب پاسخ می‌دهد.
دهمین جشنواره بین‌المللی پویانمایی تهران از 15 اسفند در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز شد و تا 19 اسفند ادامه دارد.