کلر ژوبرت و آغاز کار با کانون
کلر ژوبرت نویسنده و مترجم فرانسوی الاصل گفت: کار کردن با کانون پرورش فکری برایم راحت است، مراحل انتشار را می دانم و از نتیجه این هم کاری راضی هستم.
از این نویسنده فرانسوی الاصل تاکنون 8 جلد کتاب توسط کانون منتشر شده است.
ژوبرت درباره چگونگی آغاز همکاری با کانون گفت: من برای کانون پرورش فکری نامه ای نوشتم و در آن اشاره کردم که به زبان فرانسه تسلط دارم و دوست دارم با کانون همکاری کنم. بعضی از داستان هایم را نیز با نامه فرستاده بودم. بعد با من تماس گرفتند و به کانون دعوت شدم. "در جست وجوی خدا" و "امین ترین دوست" اولین داستان هایی بود که به کانون دادم و برای چاپ پذیرفته شد.
نویسنده کتاب "دعای موش کوچولو" گفت: زمانی که در فرانسه زندگی می کردم، تدریس نویسندگی و تصویرگری برای کودک مطرح نبود و اصلا تصور نمی کردم و به ذهنم نرسیده بود که داستان بنویسم. البته، من خیلی کتاب می خواندم، منتهی وقتی که بچه دار شدم باید برای آن ها قصه تعریف می کردم و این موضوع باعث شد قصه هایی را از خودم بسازم و برای آن ها بگویم. گاهی نیز قصه هایم را می نوشتم.
ژوبرت پیش از انتشار داستان برای کودکان، در زمینه ترجمه متون فارسی به فرانسه با سازمان تبلیغات اسلامی همکاری می کرد و کتاب هایی مانند "داستان راستان"، "مساله حجاب" و ... را به فرانسه ترجمه کرده است و علاوه بر نویسندگی، درحال حاضر تصویرگری هم می کند.
تصویرگر کتاب "کلوچه های خدا" گفت: نقاشی را از کودکی دوست داشتم و تصویرگری را به شکل تجربی آموختم. کتاب های آخرم ازنظر تصویرسازی وضعیت بهتری دارند، بااین حال هنوز نواقص زیادی وجود دارد که باید جبران کنم. امروز، اگر 20 ساله بودم دوست داشتم به مدرسه تصویرگری بروم و به صورت حرفه ای این کار را دنبال کنم.
وی درباره رویکرد دینی و مذهبی در آثارش گفت: وقتی بچه هایم کوچک بودند، کمبود کتاب های مذهبی را حس کرده بودم. ضمن این که کتاب هایی را به زبان فرانسه می خواندم و لذت می برم. البته، این کتاب ها درباره مفاهیم مسیحی بود. برای جبران کمبود کتاب های مذهبی به زبان فارسی و به خاطر لذتی که از خواندن داستان های فارسی برده بودم، به نوشتن داستان هایی با بن مایه دینی روی آوردم.
نویسنده "قصه مارمولک سبز کوچولو" ادامه داد: به نظرمن، داستان وسیله خوبی برای انتقال بعضی مفاهیم مذهبی و دینی است و می توان به شکل غیرمستقیم، از طریق موقعیتی که شخصیت های داستانی در آن قرار می گیرند مفاهیم لازم را به کودک منتقل می کرد.
ژوبرت تاکید کرد: برای نوشتن قصه مذهبی نیز باید معیارهای داستان رعایت شود. باید مفاهیم در قالب داستان به خوبی گنجانده شود و آن اثر واقعا یک داستان باشد. آموزش مستقیم و بیان مستقیم نباشد. ضمنا مفاهیمی که در کتاب طرح می شود، باید برای بچه ها مناسب باشد.
نویسنده و تصویرگر کتاب "گربه کوچه ما" افزود: به نظر من، قبل از بیان هر مفهوم مذهبی و دینی، باید موضوع خدامحوری را برای کودک حل کنیم و این مفهوم را در قالب زندگی روزمره به او نشان بدهیم تا کودک عادت کند خدا را در همه لحظه های زندگی درک کند.
وی با تاکید بر ضرورت تصویرسازی شاد و زیبا برای کتاب های کودکان گفت: این نکته در انتشار کتاب های دینی بسیار اهمیت دارد. الان تصاویری که مرسوم شده و برای کتاب های کودکان کار می شود شکل هایی کج و کوله با رنگ تیره هستند. برای این که بزرگ ترها به جای بچه ها قضاوت می کنند و یک سری از آثار را برجسته می کنند. درحالی که نباید به این شکل و شیوه عمل کرد، به خصوص برای کتاب های کودکان. باید علاقه مندی بچه ها سنجیده شود و با روش های مختلف نظرسنجی شود که ببینیم آیا آن ها از متن و تصویر کتاب لذت برده اند یا خیر؟ و سپس، بزرگسالان قضاوت کنند.
کلر ژوبرت درباره حضور در غرفه کانون پرورش فکری و گفت وگو با بچه ها و خانواده ها در نمایشگاه کتاب تهران نیز گفت: این نشست برای من خیلی خوب بود. شاید نشود گفت مفید بود، اما خیلی شادم کرد. خوش حالم چند ارتباط گرفتم و حالا که به خانه می روم، خوب به آن ها فکر می کنم تا بتوانم کمکی کنم. به هرحال، این جلسه مقدمه ای بود برای شروع چند ارتباط و باید ببینم چه می شود و به کجا می رسد؟ اما درمجموع نشست خیلی خوبی بود و امیدوارم تکرار شود.

تاکید عمیق بر ضرورت چاپ کتاب های علمی در کانون
مجید عمیق نویسنده و مترجم در آخرین نشست دوستانه دیدار با نویسندگان و مترجمان عصر جمعه 23 اردیبهشت، در غرفه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان حاضر شد و با کودکان و نوجوانان گفت وگو کرد.
وی درباره غرفه کانون گفت: غرفه کانون نسبت به سال قبل غرفه خوبی است دیگر از اسباب بازی خبری نبود و غرفه بیش تر حال و هوای فرهنگی پیدا کرده بود اما هم چنان از فضای کم رنج می برد. باتوجه به حضور قابل توجه مراجعه کنندگان، باید فضای بیش تری درنظر گرفته می شد تا مردم راحت تر کتاب های خود را از قفسه های مختلف انتخاب کنند.
وی درباره کتاب های عرضه شده در نمایشگاه کتاب، اظهار کرد: کانون پرورش فکری کتاب های خوب و نفیس چاپ می کند، اما از عدم تنوع موضوع رنج می برد. فرض کنید مجموعه کتابی درباره انرژی از سوی یک ناشر به بازار عرضه می شود، مردم به ناچار باید همان مجموعه را انتخاب کنند. برای این که کانون کتابی درباره این موضوع ندارد.
عمیق ادامه داد: نیروهای کارشناس در کانون حضور دارند، اما هنوز نتوانسته اند همه موضوع های مورد توجه کودکان و نوجوانان را پوشش بدهند. مثلا از صد موضوع، کتاب هایی درباره هفتاد موضوع منتشر شده، ولی هنوز سی موضوع باقی مانده است.
این نویسنده و مترجم با ابراز تاسف از عملکرد بعضی از ناشران، گفت: کانون پرورش فکری برای چاپ کتاب کارگروه خاصی دارد که متون را کارشناسی می کند تا نتیجه کار قابل قبول باشد. حیف است که بر اثر نداشتن عناوین موردنیاز مردم، آن ها را به سمت ناشرانی سوق بدهیم که به اصول فنی و علمی چاپ کتاب توجه نمی کنند.
عمیق درباره ضرورت انتشار کتاب های علمی بیان کرد: کتاب علمی، کتاب مکمل است و اطلاعاتی را افزون بر کتاب های درسی در اختیار کودکان و نوجوانان می گذارد. در زمینه چاپ کتاب علمی باید محتاط عمل کرد. الان هیچ ضرورتی ندارد که کانون مثلا درباره آهن ربا کتاب چاپ کند، برای این که ما نمی خواهیم کتاب کمک درسی چاپ کنیم.
وی توضیح داد: کتاب "نقش اندام حیوانات در طراحی ابزارها" را درنظر بگیرید. در این کتاب با دانش آموز درباره ابزارهایی صحبت می شود که انسان امروز می سازد و ایده آن ها را از طبیعت الهام گرفته است. کودکان و نوجوانان درباره اندام ها می خوانند و با آگاهی نسبت به نقش آن ها در طراحی، با نگاهی دیگر به اطراف خودشان دقت خواهند کرد. این مساله باعث بروز خلاقیت در کودکان می شود.
وی با تاکید بر ضرورت وسواس مترجم در انتخاب کتاب های علمی، افزود: باید سعی کنیم کتاب های علمی مان از نظر موضوعی به روز باشند و مطالب تکراری را دوباره منتقل کنیم. این مهم برعهده مترجم است که کتاب خوبی را از یک ناشر خارجی که حرف اول را می زند، انتخاب کند; مفاهیم علمی باید به بهترین شیوه بیان شده باشند و کتاب، ترکیب بندی و تصاویر خوبی داشته باشد.
این نویسنده و مترجم افزود: در ارتباط با موضوع هایی که مربوط به کشور خودمان می شود و می توانیم آن ها را تالیف کنیم نیازی به کتاب های خارجی نداریم چرا که در مورد مثلا تالاب های ایران ما نباید انتظار داشته باشیم که خارجی ها برای ما درباره تالاب های ایران بنویسند.

علیرضا گلدوزیان:
هنرمندان جوان تصویرگری را دگرگون می کنند
علیرضا گلدوزیان، تصویرگر کتاب های کودک ونوجوان گفت: با ورود تصویرگرهای جوان تر خواسته و یا ناخواسته تصویرگری درحال دگرگونی است و تصویرگری هم مانند دیگر هنرها ساکن نیست و در تغییر است.
تصویرگر کتاب "این همه تلق و ملق" افزود: کتاب هایی که توسط کانون چاپ می شود تصویرگری های خوبی دارند، ولی چاپ و کتاب سازی آن ها مناسب نیست. حتی در مجموعه کتاب هایی که با سرمایه گذاری ویژه منتشر می شود، چاپ کتاب کیفیت بالایی ندارد. اگر چاپ خوب باشد، صحافی کتاب خوب نیست و با افزایش تیراژ، کیفیت کتاب پایین می آید.
وی در روزهای برگزاری بیست وچهارمین نمایشگاه کتاب تهران میهمان غرفه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود.
علیرضا گلدوزیان، تصویرگر درباره غرفه کانون در بیست وچهارمین نمایش گاه بین المللی کتاب تهران نیز گفت: چیدمان غرفه نسبت به قبل کمی بهتر شده است و افراد دسترسی بهتری به کتاب ها دارند. راهروها و تفکیک آن ها بهتر شده است، اما هنوز غرفه کانون نسبت به تعداد بازدیدکننده ها کوچک است و تراکم و فشردگی اتفاق می افتد که خوش آیند نیست.
وی ادامه داد: امسال برای هر گروه سنی شخصیتی حیوانی مشخص کرده اند که سرهای بزرگ آن ها روی قفسه های کتاب نصب شده است و مراجعه کننده خیلی راحت می تواند براساس آن ها کتاب های موردنیازش را تهیه کند.

اسدالله شعبانی:
کتاب های نایاب را دوباره چاپ کنید
اسدالله شعبانی معتقد است کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بیش تر با ذوق و هنر، به ویژه ادبیات و شعر، سروکار دارد و باید برای فعالیت های فرهنگی بهای بیش تری قایل شود.
وی افزود: تولید کتاب های اخیر در کانون نشان می دهد که گرایش به سمت انتشار کتاب های آموزشی، علمی و ترجمه زیاد شده است.
شعبانی که میهمان غرفه کانون در بیست و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران بود درباره کتاب های کانون پرورش فکری گفت: کیفیت چاپ، صحافی و صفحه آرایی کتاب های جدید کانون پرورش فکری بهتر شده، اما متن های آن ها بهترین نیست. کتاب های غیرادبیاتی زیادی از سوی کانون منتشر می شود، درحالی که کانون باید بیش تر به امور ذوقی بپردازد. برخی از کتاب هایی که چاپ می شود خالی از ذوق و دل بستگی های ادبی ست. به نظر من، گاهی حاشیه بر متن پیروز می شود و با انبوهی از کتاب های متفرقه روبه رو هستیم که از سوی کانون چاپ شده اند.وی ادامه داد: برخلاف گذشته، کانون کتاب های کم تری برای خردسالان منتشر می کند، درحالی که به نظر من باید برای این قشر بیش تر برنامه ریزی کرد. کانون در این زمینه عقب نشینی کرده و به کتاب های علمی و یا کتاب هایی برای بزرگسالان می پردازد. اما این وظیفه کانون نیست.
شاعر کتاب "ساز شاخه ها" گفت: مشکل دیگر این است که کتاب های کانون تجدید چاپ نمی شود. به عنوان مثال من نزدیک به بیست کتاب نایاب دارم که مدت هاست وعده چاپ آن ها را داده اند، ولی هنوز خبری نشده است. نمی دانم کانون چه گونه این خلا» را پر خواهد کرد؟ به نظرمن، کتاب ها باید به قاعده، تجدیدچاپ شوند تا حقوق مادی و حقوق معنوی نویسنده و حقوق کودکان و نوجوانان ضایع نشود. و بچه ها هم به کتاب های دوست داشتنی شان دسترسی پیدا کنند. من به عنوان نویسنده دلم می خواهد کتابم توی بازار باشد. کتاب هایی که باید تجدیدچاپ شوند، کتاب هایی هستند که بچه ها آن ها را دوست داشتند و خریده اند و حالا تمام شده است. برخی از کتاب ها دوباره هم تجدیدچاپ شده بود و تیراژ بالایی داشت.
شعبانی افزود: از کانون پرورش فکری انتظار می رود که برای تجدیدچاپ کتاب های نایاب تمهیدی بیندیشد.
شعبانی با مثبت ارزیابی کردن فعالیت های کانون در زمینه چاپ و انتشار کتاب، گفت: کانون پرورش فکری شعر و قصه چاپ کرده، و معیارهای خوبی را برای انتخاب درنظرگرفته، و به نویسنده های تازه کار نیز توجه شده است. حداقل های لازم رعایت شده و از نظر گرافیک و تصویرسازی نیز وضعیت کتاب ها بهتر شده است، البته ایراد و اشکال هایی نیز وجود دارد. گاهی، کانون آن قدر به حاشیه توجه کرده که متن فراموش شده است.

شاهین رهنما:
کیفیت کتاب های کانون مناسب است
شاعر کتاب "لبخند آبی" گفت: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان همیشه تالیفات تازه ای را به بازار وارد می کند که غنا دارند و کیفیت آن ها نسبت به تولیدات ناشران دیگر بهتر است.
شاهین رهنما افزود: بعضی از ناشران کتاب هایی را چاپ می کنند که خالی از محتوا هستند با این وجود، رنگ و لعاب بهتری دارند و گاهی بیش تر مورداستقبال قرار می گیرند.وی که میهمان غرفه کانون در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران بود ادامه داد: کانون به عنوان یکی از اولین ناشران کتاب کودک و نوجوان باید غرفه برتری داشته باشد. بسیاری از کتاب های کانون کیفی و به روز است.رهنما اضافه کرد: از ساعت ده صبح به نمایشگاه آمده ام و سعی کردم بعضی از غرفه ها را ببینم; غرفه هایی که در آن جا کتاب داشتم و یا غرفه هایی که به آن ها علاقه دارم. کانون پرورش فکری نیز یکی از غرفه های شاخص است که طرف دار زیادی دارد. بااین حال، به نظر من جایگاهش این نیست و باید خیلی بهتر باشد.وی افزود: برای پیدا کردن غرفه کمی سرگردان شدم. اطلاع رسانی کم است. ضمن این که، تعداد کتاب های کانون زیاد است و انتخاب سخت می شود. در 15، 16 سال گذشته، فضای محدود و چینش نامناسب کتاب ها یکی از بزرگ ترین مشکلات غرفه کانون بوده است.