ثروت‌ کتاب‌خانه‌های کانون، در انتظار کشف مربیان علاقه‌مند

با برگزاری پانزدهمین جشنواره منطقه‌ای نمایش عروسکی در بیرجند به سراغ تعدادی از کارگردان‌های این جشنواره رفتیم و درباره فعالیت نمایش عروسکی با آن‌ها به گفتگونشستیم، در این‌جا به بخشی از آن اشاره می‌شود.

ثروت‌ کتاب‌خانه‌های کانون، در انتظار کشف مربیان علاقه‌مند
کتاب‌های موجود در کتاب‌خانه‌های کانون، ثروت‌هایی هستند که فقط مربیان خلاق، هنرمند و علاقه‌مند به هنرنمایش آن‌ها را کشف و به نمایش تبدیل می‌کنند.
شهناز ممبنی که امسال با نمایش یه فرصت طلایی در پانزدهمین جشنواره‌ی نمایش عروسکی شرکت کرد، ضمن ناکافی دانستن منابع کتابخانه‌ای، استفاده از کتاب‌های موجود در مراکز فرهنگی هنری کانون و تبدیل آن‌ها به نمایش‌نامه را  به مربیان علاقه مند توصیه کرد.
وی معتقد است: نمایش عروسکی طی یک فعالیت گروهی،به خلق لحظه‌هایی عروسکی و جادویی، با هدف انتقال مفاهیم فرهنگی و تربیتی می‌انجامد.
ممبنی با 17سال سابقه ی همکاری در فعالیت‌های متنوع کانونی انتخاب موضوع و طرح اولیه را اصلی‌ترین بخش نمایش عروسکی موفق دانست و گفت: با انتخاب آگاهانه‌ی این بخش نیمی از راه به خوبی طی می‌شود.
کارگردان نمایش یه فرصت طلایی برای معرفی معیارهای یک نمایش موفق عنوان کرد: عروسک، دکور، موسیقی و نورپردازی متناسب و هم‌سو و هم‌آهنگ با متن، بهتر در جان بخشی به عروسک‌ها و اشیا به بچه‌ها کمک می‌کند.
این مربی اهوازی ادامه داد: ترکیب جدید شرکت استان‌ها در جشنواره ی سال 1392 تنوع و جذابیت خاصی به جشنواره‌ی نمایش عروسکی بخشیده است.
ممبنی افزود، دور بودن محل برگزاری جشنواره، گرمای هوا و سن کم شرکت کنندگان در این جشنواره تاثیرات منفی بر روحیه اعضای شرکت کننده داشت.
 
 نمایش عروسکی، تلاشی هنرمندانه برای انتقال مفاهیم به کودکان است
 احترام مسرور مربی مرکز فرهنگی هنری شماره دو بهبهان و کارگردان نمایش کدو قلقله زن، با اشاره به نقش مهم عروسک‌ها در نمایش عروسکی ‌گفت: نزدیک بودن عروسک‌ها به دنیای کودکان و تخیلات آن‌ها و علاقه‌ی ذاتی کودکان و نوجوانان به نمایش از دلایل عمده‌ی تاثیرگذاری نمایش‌های عروسکی است.
مسرور که یکی از کارگردان های  پانزدهمین جشنواره منطقه ای نمایش عروسکی در بیرجند بود، با ارزیابی مثبت از دوسالانه بودن جشنواره نمایش عروسکی افزود: برگزاری جشنواره نمایش عروسکی به صورت دوسالانه، فرصت کافی برای آمادگی و شرکت همه‌ی علاقه‌مندان به هنر نمایش را به شرط غنی‌تر شدن منابع کتاب‌خانه‌ای فراهم می‌کند.
 
رقابت، عنصر شکست خورده‌ی صحنه ی نمایش عروسکی است
 کلمه‌ی رقابت و مقام درجشنواره‌ی نمایش عروسکی سبب استرس شده و انگیزه تلاش برای اجرای بهتر را کمرنگ می‌کند.
زهرا عزیزیان عضو نوجوان مرکز فرهنگی هنری فارسان با بیان این‌که رقابت باید ازجشنواره‌ی نمایش عروسکی حذف شود اعلام کرد: جشنواره مکانی برای تبادل تجربه، شادی و نشاط است وکلمه‌ی رقابت عنصر حذف همه‌ی این عوامل محسوب می‌شود.
کارگردان نوجوان نمایش به "دنبال فلک" عنوان کرد: استفاده از ساده‌ترین ابزار در تولید یک نمایش و قابلیت اجرا در همه‌ی مکان‌ها، عناصر اصلی تعریف یک نمایش عروسکی کاربردی است.
 
تئاتر عروسکی، زیبا شناسی کودک و نوجوان را تقویت می‌کند
 روند اجرای نمایش عروسکی در مراکز فرهنگی هنری کانون حس زیبایی شناسی کودکان و نوجوانان را تقویت می‌کند.
کارگردانان نمایش آرزو معتقدند: نمایش عروسکی فعالیتی گروهی است که بعد از شناخت اعضا به شناسایی استعدادهای نمایشی کودکان و نوجوانان می‌پردازد.
ایمانه رجبی ویاسمن موجرلو به عنوان مربی و عضو همکار در حیطه‌ی کارگردانی نمایش آرزو در پانزدهمین جشنواره منطقه‌ای نمایش‌عروسکی به میزبانی بیرجندمی‌گویند: موفقیت یک گروه نمایش عروسکی در گرو مشارکت خلاقانه‌ی اعضا و مربیان با هدف ایجاد اثر هنری در راستای تربیت است.
این دو کارگردان مازندرانی تصریح کردند: منابع مختصر کتاب‌خانه‌ای با موضوع نمایش عروسکی شاید بتواند نقطه‌ی شروعی برای فعالیت مربی قرار گیرند اما برای اعضا که تجربه‌ی کمتری دارند نیازمند تقویت است.
 
نمایش عروسکی قدرت تفکر را در کودک ونوجوان تقویت می‌کند
به اعتقاد این مربی مسوول فرهنگی، نمایش‌عروسکی تفکر و خلاقیت را در کودکان و نوجوانان تقویت می‌کند.
پری کشاورز مربی مسئول مرکز عجب‌شیر از استان آذربایجان‌شرقی با اشاره به اهمیت نمایش‌عروسکی کتاب‌خانه‌ای تصریح کرد: نمایش‌عروسکی کتاب‌خانه‌ای می‌تواند با استفاده مناسب از منابع کتاب‌خانه در مراکز، اهدافی چون پرورش خلاقیت، ابتکار و آموزش غیر‌مستقیم مفاهیم‌ تربیتی را تحقق بخشد.
وی افزود: مسلماً نمایش‌عروسکی کودک و نوجوان را به اندیشه پیرامون نمایش و ایفای نقش خود در کارکترهای مختلف وادار می‌کند.
کشاورز با اشاره به تاثیر سازنده نمایش‌عروسکی در پرورش شخصیت و دیدگاه کودک ونوجوان تصریح کرد: از آن‌جا که کودک بیشترین آموزش را هنگام بازی می‌گیرد، هنگام اجراء یا تماشای نمایش‌عروسکی خود را در دنیای عروسک‌ها می‌بیند و این حس باعث برانگیخته شدن درونیات کودک نیز می‌شود.
وی که مرکز فرهنگی هنری‌اش نمایش "گویچک فاطما" را در جشنواره منطقه‌ای بیرجند به روی صحنه برد، گفت: منابع موجود تا حدودی توانسته است نیازهای مربی را در این زمینه پاسخ‌گو باشد
وی با اشاره به جایگاه جشنواره‌های عروسکی در کانون خاطرنشان کرد:برپایی جشنواره‌ها‌ی نمایش عروسکی فکر وایده بسیار خوبی است که باعث آشنایی کودکان، نوجوانان و مربیان با نمایش‌ها و خلاقیت‌های دیگران می‌شود وبه عمیق‌تر شدن ارتباطات در این زمینه کمک می‌کند.
کشاورز تصریح کرد: پیام یک نمایش عروسکی موفق ابتدا باید جذاب و دوست داشتنی و حامل پیامی باشد که بتواند چشم و فکر بیننده را تسخیر نموده و آن را در ذهن مخاطب تداعی کند.
نمایش عروسکی "گویچک فاطما" راوی یکی از قصه‌های بومی استان آذربایجان شرقی است که در جشنواره منطقه‌ای نمایش عروسکی استان خراسان جنوبی به روی صحنه رفت.
 
تقویت حس زیبا شناسانه در مخاطب از نتایج فعالیت نمایش عروسکی است
مربی مسئول فرهنگی تبریز،‌ تقویت تفکرانتقادی و حس زیبا شناختی را از مهم‌ترین دستاوردهای نمایش عروسکی دانست.
نازیلا قاسم‌زاده، در گفت‌وگویی با اشاره به تاثیرات نمایش عروسکی در کودکان و نوجوانان گفت: ترغیب اعضاء به انجام فعالیت‌های گروهی راهی برای سلوک اجتماعی و یادگیری به کارگرفتن تجربه‌های نمایش در شرایط زندگی واقعی است.
وی نمایش عروسکی کتاب‌خانه‌ای را یک فعالیت گروهی می‌داند، که طی آن مربی به عنوان با تجربه‌ترین عضو گروه با مشارکت اعضاء و با استفاده از اشیاء ابزار و مواد به عنوان عروسک، زمینه‌را برای انتقال مفاهیم تربیتی و آموزشی فراهم می‌سازد.
قاسم زاده در ادامه اضافه کرد: وجود تنها چند منبع انگشت شمار برای نمایش‌عروسکی که اغلب به علت تعدد اجرا تکراری به نظر می‌رسد، نمی تواند پاسخ‌گوی نیاز مربیان باشد.
نمایش "قاصد حرم" هدیه نوجوانان تبریزی برای پانزدهمین جشنواره منطقه‌ای نمایش عروسکی بیرجند بود و قاسم‌زاده به عنوان مربی مسوول مرکز شماره 3 تبریز معتقد است:  داوری در اغلب جشنواره‌ها سلیقه‌ای است، به گونه‌ای که آنچه در شیوه نامه آمده است، با عملکرد و انتخاب نهایی داوران مطابقت ندارد.
قاسم‌زاده به ویژگی‌های یک نمایش موفق اشاره کرد و افزود: یکی از ویژ گی‌های مهم نمایش موفق این است که بتواند به صورت غیر‌مستقیم پیام تربیتی خود را به مخاطب انتقال دهد و مورد توجه و تقدیر مخاطبش قرار گیرد.
وی تصریح کرد: یک نمایش عروسکی موفق باید ساده و قابل درک برای اعضا بوده و دارای دکور و عروسک‌هایی ساده و ملموس باشد به طوری که اعضاء هم بتوانند خودشان عروسک بسازند و ساخت نمایش عروسکی برایشان سخت نباشد.
 
نمایش عروسکی یعنی فراموش شدن تفاوت‌ها
در جریان نمایش عروسکی بازیگران تفاوت‌هایشان را فراموش می‌کنند و برای رسیدن به یک هدف مشترک به صورت گروهی تلاش می‌کنند.
رقیه‌ی بُداغی عضو نوجوان چهارمحال بختیاری معتقد است: کودکان و نوجوانان تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند که در فعالیت نمایش عروسکی یکی می‌شوند، و برای رسیدن به آن هدف دسته جمعی تلاش می‌کنند.
بداغی که امسال با نمایش "رهایی" در پانزدهمین جشنواره ی نمایش عروسکی حاضر شد ادامه می‌دهد: نمایش عروسکی با تقویت اعتماد به نفس افراد باعث بروزصحیح احساسات می‌شود.
 این کارگردان نوجوان افزود: نمایش‌عروسکی به ما یاد می‌دهد، چگونه در جمع زندگی کنیم، به حقوق یکدیگر احترام بگذاریم، با دیگران ارتباط برقرار کنیم و صبوری را پیشه کنیم.
بداغی که پنجمین سال عضویتش در کانون را با کارگردانی تجربه می‌کند می‌گوید: انتظار بچه‌ها برای رسیدن زمان مراحل جشنواره خیلی سخت است و زمان بین هر مرحله باید کوتاه‌تر شود.
کارگردان نمایش "رهایی" در پایان سخنانش گفت: نمایشی موفق است که با کمترین هزینه، بالاترین قابلیت اجرا را در مکان‌های مختلف داشته باشد و تعامل بین اعضا را تقویت کند.  
 
دستان توانمندِ عروسک گردان، عروسک‌‌‌‌‌‌‌‌‌های نمایشی را جان می‌بخشد
عروسک‌ها در دستان توانمند عروسک‌گردان جان می‌گیرد تا قصه‌ی یک نمایش را روایت کند.
نرگس عقیلی‌زاده معتقد است: بازیگر و عروسک‌‌گردان در اجرای موفق نمایش‌عروسکی مکمل یکدیگر هستند.
عقیلی‌زاده کارگردان نمایش "نذر کبوتر" در پانزدهمین جشنواره‌ی منطقه‌ای نمایش عروسکی حضور اعضای کتاب‌خانه را در تمام مراحل ساخت و اجرا ی نمایش عروسکی ضروری می‌داند.
این کارگردان آذربایجانی ضمن تأکید بر نقش تربیتی نمایش‌‌عروسکی ادامه داد:  نمی توان نقش نمایش‌عروسکی را  در زندگی واقعی اعضا انکارکرد.
عقیلی زاده اضافه کرد: منابع موجود در مراکز فرهنگی هنری کانون، پاسخ‌گوی نیاز مربیان نمی‌باشد، زیرا مربیان در کنار گذراندن دوره‌های عملی و کارگاه‌های آموزشی به منابع بیشتری نیاز دارند.
این مربی کانونی با تجربه ده ساله در کانون روال کنونی برگزاری جشنواره نمایش عروسکی را بسیار مثبت دانست و در عین حال گفت: عدم حضور اعضای زیر دوازده سال و مناسب نبودن زمان جشنواره با توجه به تداخل امتحانات و آغاز فعالیت‌های تابستانی  از مشکلات جشنواره به شمار می‌رود.
کارگردان نمایش نذر کبوتر در ادامه تصریح کرد: ایجاد یک ارتباط دوجانبه و مؤثر با مخاطب و خلق نمایش بر روی صحنه موجبات رضایت تماشاگران را فراهم می‌کند.
 
 زیبایی فعالیت نمایش عروسکی ، زمانی است که با کمترین امکانات ساخته می شود
حمیده‌ رونقی که با نمایش تکه گمشده از شهرستان قاین در پانزدهمین جشنواره منطقه‌ای نمایش عروسکی حضور یافت، نمایش عروسکی را فعالیتی دانست که به کشف استعدادهای نهفته‌ی کودکان می پردازد.
 وی معتقد است: بسیاری از خلاقیت‌هایی که شاید ساده به نظر بیاید می‌تواند به جذابیت یک نمایش کمک کند و این امر تنها با رها شدن افکار و خلاقیت‌های ذهنی بازیگر امکان پذیر است. رونقی با تأکید بر این که در فعالیت نمایش‌عروسکی ظرایفی وجود دارد که به جان بخشی عروسک‌ها منجر می‌شود گفت: وقتی یک عروسک ساده لبخند را بر لبان تماشاگران می‌نشاند، کلام و حرکت و برقراری ارتباط عاطفی عوامل تأثیر‌گذار این موفقیت است .
کارگردان نمایش تکه گمشده ضمن ابراز خوشحالی از حضور در این جشنواره گفت:  فعالیت نمایش عروسکی در مراکز فرهنگی هنری کانون‌، تلاشی هنرمندانه است که اعضا با همراهی مربی و استفاده از عروسک و ابزار مناسب می‌تواند با بهره‌مندی از یک متن نمایشی به انتقال مفاهیم تربیتی بپردازند، این فعالیت زمانی به اوج زیبایی می‌رسد که با کمترین امکانات ساخته می‌شود.
رونقی در پایان یادآور شد: غنی سازی منابع نمایشی در کتاب‌خانه‌های کانون بخشی از نگرانی مربیان و اعضای علاقه مند به هنر نمایش را مرتفع می‌کند.
 پانزدهمین جشنواره ی منطقه ی نمایش عروسکی کانون پرورش فکری ،طی روز 3تا6 تیرماه 1392،با حضور 7 استان: قم، قزوین، چهارمحال بختیاری، مازندران، آذربایجان شرقی، خوزستان وخراسان جنوبی، در بیرجند برگزار شد.