جاوید مقدمی، داور اولین جشنوارهی ملی اسباببازی، در گفتوگویی ویژه با اشاره به گردش مالی و درآمد 88میلیارد دلاری صنعت اسباببازی در جهان، تجربهی برخی کشورها را مرور کرده و میگوید: آمریکا و انگلستان به ازای هر نفر، چهارصد دلار در این حوزه هزینه میکنند، در صورتی که متاسفانه در کشور ما این آمار چیزی در حدود یک دلار است.
وی این هزینهکرد را نشاندهندهی جایگاه ویژهی اسباببازی نزد برنامهریزان آن کشورها میداند. او ادامه میدهد که کشورهایی مثل آمریکا، هلند و آلمان که برندهای مطرحی در دنیای اسباببازی دارند، آن برندها را در کشورشان نگه داشتهاند. این در حالی است که تولید اکثر محصولات را به خاطر قیمت پایین به چین منتقل میکند.
به گفته این کارشناس، کشورهای ذکرشده، این صنعت را آنقدر استراتژیک میدانند که برندهای اسباببازی را برای خودشان نگه داشتهاند. چراکه مردمشان به آن برند دلبستگی پیدا کردهاند و این خودش پتانسیل بالایی برای یک صنعت است.
این مهندس هوافضا میگوید که خیلی از مردم ما برندهای اسباببازی ایرانی را اصلا نمیشناسند، در بازار هم کار کپی زیاد داریم، تمام محصولات بعضی از شرکتهای موفق کپی محصولات خارجی است.
او البته به تجربههای مثل هفتسنگ و بادبادک حصیری که به تازگی و در قالب اسباببازیهای مدرن طراحی و عرضه میشوند، اشاره کرده و این اتفاق را مثبت را ارزیابی میکند.
بر اساس نظر این داور جشنوارهی اسباببازی، امسال از نظر تولید، افراد قابل توجهی در نمایشگاه شرکت کردهاند؛ او اضافه میکند که قالبسازی بعضی از نمونهها خیلی حرفهای بود، کارشان تمیز بود، تیراژهای خوبی داشتند، هرچند که معرفی بدی داشتند.
این کارشناس حوزهی اسباببازی و طراحی، از دست دادن فرصتهای اقتصادی را اینگونه برمیشمارد: در خاورمیانه با تمام مشکلات موجود سالانه یک و نیم میلیارد دلار خرج اسباببازی میشود، ولی سهم صادراتی ما بیشتر از 25 میلیون دلار نیست. ما از نظر ویژگیهای اجتماعی، مشترکات زیادی با کشورهای دوروبر داریم؛ میدانیم در همین خاورمیانه کشورهای مسلمان چگونه فکر میکنند، مردمشان به چه چیزهایی اهمیت میدهند، تواناییهایشان را میدانیم، و میتوانیم به عنوان پایهای که حداقل خاورمیانه را تا حدودی تامین میکند در این کار برای خودمان برندی شویم.
بازطراحی در اسباببازیهای بومی
این عضو آکادمی ملی هواپیمایی مدل، دربارهی استفاده از ایدههای بومی و سنتی در طراحی اسباببازی مدرن تصریح میکند که برای این کار، لازم است در آنها تغییراتی اتفاق بیفتد و براساس نیازهای روز بازطراحی شوند: من یادم است وقتی پنج شش سالم بود خیلی راحت توی کوچه با یک رینگ دوچرخه و یک تکه چوب بازی میکردیم، ولی الان بچهها حداقل یک گوشی یا کنسول بازی نیاز دارند.
این داور جشنواره به حمایت از طراحی و تولید داخلی هم اشاره میکند و معتقد است که اتفاقاتی نظیر جشنوارهی اسباببازی هم در این زمینه خیلی مهم است.
اولین جشنواره و نمایشگاه ملی اسباببازی کشور از 12 تا 16 مرداد در مرکز آفرینشهای فرهنگیهنری کانون در خیابان حجاب تهران با شرکت 80 شرکت تولیدکنندهی داخلی در چند بخش مسابقه، نمایشگاه، کارگاه و سمینارهای پژوهشی درحال برگزاری است.
به تولیدکنندگان مشاوره بدهیم
جاوید مقدمی نقش مشاوره در زمینهی طراحی و تولید را بسیار مهم میداند و معتقد است که در ایران، ضعف در مشاورهی فنی و محتوایی تخصصی داریم. او حوزههای خاص اسباببازی را نیز مد نظر قرار داده و میگوید: ما در زمینهی بیماران خاص یا معلولیتهای مختلف به اسباببازیهایی نیاز داریم؛ میتوانیم نیازسنجی کنیم که الان چه بیماریهایی مهمتر اند، آیا الان باید برای بچههای سرطانی که چند ماه در تخت میخوابند اسباببازی بسازیم یا برای بیماران اوتیسمی، و هر کدام از اینها باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟
او معتقد است که جایی نظیر کانون پرورش فکری، که میتواند از طریق سیستمهای دولتی و نظارتی آمارگیری کند، باید اطلاعات را کنار هم بگذارد و بررسی کند، و نتیجهی آن را به طراحان و تولیدکنندگان منتقل کند: این طور میتوانیم کاری کنیم که تولیدکننده در حوزهای کار نکند که قبلا ده مورد از آن در بازار وجود دارد.