به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، یک روان‌شناس توجه به تفاوت‌های فردی کودکان را دغدغه‌ی مهم حوزه‌ی سلامت روان خواند.
بهاره مهرجویی گفت: «از نظر من مهم‌ترین دغدغه‌ای که در حوزه‌ی سلامت روان کودک و نوجوان وجود دارد و بایستی از سوی نهادهای دولتی و غیردولتی و به‌خصوص نهاد خانواده مورد توجه قرار گیرد تفاوت‌های فردی کودک و توجه او به این مساله است.»
او افزود: اما پیش از اینکه بچه‌ها آگاه شوند خود خانواده، معلم‌ها و نظام آموزشی باید توجیه شوند که آدم‌ها شبیه یکدیگر نیستند و نمی‌شود در کلاس درس، جامعه و انواع موقعیت‌ها و محیط‌ها همه‌ی آدم‌ها را شبیه هم دانست.»
وی ادامه داد: «برحسب تحقیق‌هایی حتی دوقلوهای هم‌سان هم دارای خصوصیات منحصر به‌فرد خود هستند و گاهی اصلا شبیه به هم نیستند. همین نکته نشان می‌دهد چقدر انسان‌ها با یکدیگر متفاوت هستند و اگر یک نظام آموزشی از همه‌ی افراد توقع رشد استعدادی یکسانی داشته باشد این توقع منجر به آسیب دیدن فرد و آن نظام آموزشی می‌شود.»
وی جمع‌گرایی در ایران را هم مورد بحث قرار داد: «در کشور ما به دلیل اینکه جامعه‌ای جمع‌گرا هستیم و به فردیت توجهی نشان نمی‌دهیم، مقایسه‌ی افراد از همان کودکی و ابتدا وجود دارد. کما اینکه خود والدین هم قربانی این مقایسه‌ها هستند. یعنی خانواده‌ای وجود ندارد که با مسئله‌ی مقایسه‌گری، درگیر نباشند. حتی در جنبه‌های مثبت هم با این پدیده روبرو هستیم. مثلا مادری که می‌گوید بچه‌ی خواهر من فلان کلاس را می‌رود و همین کلاس منجر به رشد او شده. پس من هم بچه‌ی خود را باید به همین کلاس ببرم. یا بچه‌ی برادرم در درس ریاضی خیلی پیشرفت دارد و چون بچه‌ی من ریاضی خوبی ندارد، پس خنگ است. ممکن است همین مادر خودش هم در راه این مقایسه شدن، قربانی باشد. که این مقایسه‌گری باعث ظلم به افراد دیگر جامعه می‌شود.»
این روان‌شناس گفت: معلمی که در کلاس متوجه نمی‌شود دانش‌آموزی در زمینه‌ی هنر با استعداد است و دانش‌آموز دیگر در درس ریاضی موفق است نیز مثال دیگری است. این دو نفر نه ضعیف هستند و نه قرار است شبیه یکدیگر شوند. اما متاسفانه تمام معلم‌ها توقع دارند که دانش‌آموزان همه‌ی مفاهیم را در یک زمان مشخص و هماهنگ با بچه‌های شاگرد اول کلاس متوجه شوند و به این توجه نمی‌کنند که بعضی از مفاهیم برای یک نفر زودتر از فرد دیگر جا می‌افتد و بر عکس گاهی مفاهیم دیگری برای همان فرد دیرتر جا می‌افتد. پس اولین نکته‌ای که باید نهاد خانواده و نظام‌های آموزشی به آن بها دهند این است که به تفاوت‌های فردی کودک و نوجوان توجه کنند.»
مهرجویی در تکمیل سخنان خود گفت: «خانواده‌ای که متوجه می‌شود فرزند خودش با بقیه‌ی بچه‌ها متفاوت است معلم و مدیر مدرسه را هم از این تفاوت آگاه می‌کند، اما این آگاهی بخشیدن وظیفه‌ی والدین نیست. بلکه باید معلم، خانواده را از این تفاوت‌ها آگاه کند. مثلا به مادری بگوید گرچه فرزندش در درس شیمی ضعیف است اما استعداد ورزشی خوبی دارد و نباید بابت ضعف او مثلا در ریاضی تحقیرش کنید.»
وی با بیان این مساله که در سال‌های اخیر اقدام موثری در حوزه‌ی آموزش این چالش صورت نگرفته است گفت: «به دلیل اینکه پذیرش تفاوت کودکان و نوجوانان و عدم مقایسه‌ی آن‌ها با یکدیگر یک تفکر است و این باید به صورت یک نظام، در نهادهای آموزشی و بهزیستی عمل شود در طی این سال‌ها شاهد قدم مثبتی در این زمینه نبوده‌ایم.»
مهرجویی خاطرنشان کرد: ممکن است در مراکزی معلم یا مدیری از این تفاوت‌ها آگاه باشد و تاثیرهای خوبی بر روی دانش‌آموزان خودش گذاشته باشد. اما این‌طور نیست که نظام آموزشی به صورت کلی آگاه‌سازی شده باشد و حتی این آگاهی‌بخشی را وارد کتاب‌های آموزشی کرده باشند. چون این مسئله تنها مشکل نظام‌های رسمی نیست مثلا در مهدکودک‌ها هم بچه‌ها باید راس یک ساعت با هم غذا بخورند یا بخوابند. و اطلاعات غلطی به خانواده‌ها مبنی بر ناسازگاری کودک‌شان می‌دهند و تشخیصی بر مبنای ناسازگاری و متفاوت بودن ندارند.»
این کارشناس درباره‌ی اقدام‌های سوء در این حوزه هشدار داد: «متاسفانه نه تنها در این حوزه اقدام مثبتی انجام نشده بلکه برعکس هم عمل شده است. با توجه به بعد رقابتی موسسه‌ها همه تلاش مضاعفی دارند مبنی بر اینکه بچه‌ها را به سمتی ببرند تا به شاخص مورد توجهی از نظر تحصیلی برسند. من دیده‌ام که بچه‌ها را از همان دبستان وارد کلاس کنکور می‌کنند. در صورتی‌که این تبلیغ خود موسسه‌ها است و هیچ موسسه‌ای وجود ندارد که همه را شبیه به یک ربات یکسان کند. هیچ نظارتی هم روی مدرسه‌ها، مهدکودک‌ها، موسسه‌های کنکور و... نیست.»
او در پایان تاکید کرد: «در این راستا ما نیازمند اقدام‌های نظام‌مند از سوی صدا و سیما و آموزش و پرورش هستیم و امیدواریم در این بخش برنامه‌ریزی‌هایی صورت گیرد.»
برنامه‌های روز جهانی و هفته ملی کودک از 15 تا 21 مهر 1396 در مرکز آفرینش‌های فرهنگی‌هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان واقع در خیابان حجاب تهران برگزار می‌شود.
