عبدالسلام مشهور، مربی سیار روستایی منطقه مرزی مرگور با بیش از ۱۴سال سابقه کار است که درسال ۸۹ به عنوان مربی برترکشوری و درسال ۹۴ به عنوان کتابدار برتر کشوری معرفی شده‌است. او در بخش سیلوانا که شامل سه دهستان مرگور ، ترگور و دشت است فعالیت می‌کند و به عنوان مربی کتابخانه سیار روستایی، کتاب‌رسانی دهستان مرگور تحت پوشش کتابخانه سیار اوست، این دهستان در ۴۵ کیلومتری شهرستان ارومیه قرار دارد و با کشورهای ترکیه و عراق هم مرز است.
دهستان مرگور دارای ۵۷ روستاست که بین این ۵۷روستا، ۲۶روستا تحت پوشش این کتـابخــانه قرار دارد. علاوه براین، دهستان مرگور دارای شرایط آب و هوایی عالی است که مردم را از دیگر شهرهای استان به طرف خود می‌کشاند؛ از این رو، مشهور در بیشتر مواقع در تابستان و بهار همراه اعضای کتابخانه به باغ‌ها می‌رود و برنامه‌های متنوعی از قبیل کتابخوانی،اجرای مسابقات، انجام بازی‌های محلی را برگزار می‌کند. در ادامه گفت‌وگوی «قانون بچه‌ها» را با عبدالسلام مشهور می‌خوانید.
به عنوان یکی از مربی‌های کتابخانه سیار استان آذربایجان غربی فعالیت دارید. از اعضای کتابخانه سیار برای‌مان بگویید؛ چند نفر هستند؟
در شروع کار تعداد اعضا حدود ۵۰۰ دانش آموز بود که با ادامه فعالیت بر تعداد اعضا افزوده شده‌است. در حال حاضر بیش از ۱۵۶۴ نفر عضو کتـابخــانه هستند که در بین آن‌ها ۷۹۹ نفر عضو دختر و ۷۸۳ نفر عضو پسر است. درحال حاضر ۲۶ روستا را تحت پوشش دارم.
درخصوص کتابخانه سیار روستایی و فعالیت‌هایی که به عنوان مربی انجام می‌دهید، برای‌مان بگویید. چه موضوعاتی را به بچه ها آموزش می‌دهید و با چه محوریتی این کار انجام می‌شود؟
بهترین فعالیت برای من نمایش فیلم است. باتوجه به مرزی بودن منطقه وهمچنین وجود ماهواره که باعث هجوم فرهنگ‌های بیگانه و تشدید عوامل منفی می‌شود، نمایش فیلم به خصوص بادستگاه آپارات همیشه برای بچه‌ها جذابیت خاصی دارد و آن‌ها باذوق خاصی به تماشای فیلم نشسته و به نقدآن می‌پردازند. همیشه بعد از اجرای فیلم به بچه‌ها وقت کافی می‌دهم تا درباره فیلم حرف بزنند و از خوب و بد فیلم با هم صحبت کنیم. بچه‌ها از این کار لذت می‌برند. ما با پخش فیلم‌های خوب ومثبت می‌توانیم بچه‌ها را از بسیاری از عوامل منفی آگاه و مطلع کنیم. برای همین فکر می‌کنم نمایش فیلم جزو بهترین فعالیت‌هاست.
از فعالیت‌های منحصر به فردی که تاکنون انجام داده‌اید بگویید.
من در این سال‌ها بچه‌های زیادی را با استعدادهای درخشان و هوش بالا در بین اعضایم داشتم که بیشتر آن‌ها به دلیل ناتوانی مالی مجبور به ترک مدرسه و عدم ادامه تحصیل شده و نتوانستند استعدادهای خود را شکوفا کنند. زمانی که دانش آموزان منطقه را با دانش آموزان شهر مقایسه می‌کنم، برایم مشهود است که به دلیل کمبود امکانات آموزشی و هزینه‌های سنگین تحصیلی چه استعدادهایی به هدر می‌روند. من یک مربی سیار هستم که کارم تحویل و امانت کتاب به بچه‌های روستایی است. کارم باعث شد که من مانند یک پدر دلسوز برای اعضایم باشم. تا زمانی که در توانم باشد، از هیچ کمکی به این بچه‌ها دریغ نخواهم کرد هرچند که توانم و کمکم کوچک باشد. در سال‌های اول کارم ، از تهران مسابقاتی با مضامینی فرهنگی هنری ادبی ارائه می‌شد که بیش از ۴۰ نفر از اعضایم در سطح کشوری توانستند به موفقیت‌هایی نایل شوند و بیش از ۷۰نفر از اعضایم در مسابقات استانی مقام‌های خوبی به‌دست آوردند و خودم نیز درهمین مسابقات کشوری بین مربیان مقام اول را در مسابقه ضرب المثل‌های بومی کسب کردم .فعالیت‌هایی که در قالب آموزش به خصوص اگرحالت تصویری باشند کمک شایانی به حافظه اعضا می‌کند که باعث می‌شود قصه مورد نظر در حالت نمایش خلاق در ذهن بچه‌ها نقش ببندد.
بچه‌های عضو کتابخانه سیار روستایی، به چه نوعی از کتاب‌ها علاقه مند هستند؟
بچه‌های روستا بیشتر به دنبال کتاب‌های داستان هستند که با شخصیت های داستان خود را همسان و هماهنگ می کنند و از شنیدن آن لذت می‌برند ضمن اینکه توجه خاصی و ویژه‌ای نیز به کتاب‌های علمی دارند.
بیشتر مربی‌های کتابخانه سیار روستایی از کاهش تعداد اعضای دختر پس از ورود به کلاس ششم صحبت می‌کنند، آیا در استان شما نیز این موضوع صدق می‌کند؟ توضیح دهید.
بله در استان ما هم متاسفانه به دلیل فقر فرهنگی در این سال‌ها کاهش چشمگیری را در بین دانش آموزان دختر شاهد بودیم. یکی از دلایل این امر در دهستان ما آن است که خانواده‌ها رغبتی ندارند تا دختران ادامه تحصیل دهند.
استقبال والدین از کتابخانه سیار روستایی چگونه است؟
بومی بودن یک مربی نقش بسزایی در پیشرفت کاری‌اش دارد. با توجه به اینکه پدر مرحوم اینجانب در منطقه شخصی شناخته شده بود و تعامل خوبی با روستاهای اطراف داشت، فرصت خوبی برایم فراهم کرد تا بتوانم تعامل خوب و مثبتی با والدین و مسئولان داشته باشم و در نهایت توانستم خواسته‌های کتـابخــانه را به نحو احسن به مسئولان و دست اندرکاران این حوزه برسانم.در شروع هر کاری به دلیل فقدان تجربه کاری کتابخانهً مشکلاتی وجود دارد، ولی من چون ادامه دهنده راه آقای حاتمی (سیار روستایی سابق) بودم و اعضای ایشان فرهنگ کتابخوانی را در منطقه تثبیت کرده بودند، در ابتدای کار با مشکلات کمتری مواجه شدم. یعنی پدران امروزی که بچه‌های علاقه‌مند به مطالعه دارند، همان بچه‌هایی بودند که از مربی دیروز خود کتاب می‌گرفتند و با ذوق و شوق یک کتاب داستان را چندین بار می‌خواندند و اکنون آن داستان‌ها قصه‌های شب‌های بچه‌هایمان شده است. من خودم یکی از آن بچه‌های دیروز و پدران امروز هستم.
به عنوان مربی کتابخانه سیار با چه مشکلات و چالش‌هایی روبه رو هستید؟
مشکلات کتابخانه‌های سیار را فقط مربیان سیار درک می‌کنند. چراکه روزانه با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند وگفتنی‌ها در این خصوص بسیار است. یکی از شاخص‌ترین آن‌ها مشکلات خودروی‌سیار روستایی است که مسؤلان باید توجه و عنایت ویژه‌ای در تازه سازی ناوگان خودروهای سیار روستایی کنند و مهم‌تراز آن انتخاب نوع مناسب خودرو است. چرا که هر خودرویی مناسب فعالیت‌های سیار نیست.قبل از اشاره به فاصله روستاها باید خاطرنشان کنم که یکی از برنامه‌های اصلی کانون، تقویت بنیه فرهنگی در روستاها و مناطق مرزی است که باعث جلوگیری از تهاجم فرهنگی به این نواحی می‌شود. برای همین سعی براین شد که روستاهای مرزی در اولویت پوشش قرار داده شوند. دورترین روستا ۲۲ کیلومتر از پایگاهم ودر پنج کیلومتری مرز ترکیه وعراق واقع شده است. در رابطه با امکانات کتـابخــانه سیار باید بگویم که در حال حاضر تعداد ۷۱۲۴ کتاب ثبت شده و انواع وسایل سرگرمی در اختیار کتـابخــانه سیار است. همچنین برنامه‌های متنوعی مانند اجرای نمایش‌های عروسکی، برنامه‌های تئاتری، مسابقات، اردوهای متنوع و غیره در طول سال براساس مناسبت‌های فرهنگی کشور برای دانش آموزان ارائه می‌شود.
و اما کلام اخر ...
کودکان امروز نهال‌های کوچکی هستند که به دست ما مربیان رشد و پرورش می‌یابند. اگر نهالی زیر خاک رود و بدون مراقبت و رسیدگی باغبان رشد کند،به طور حتم به بوته‌ای از خار تبدیل می‌شود و هیچ میوه‌ای نخواهد داد. پس بیایید باغبانانی دلسوز برای نهال‌های کوچک این آب و خاک باشیم تا بتوانیم درختانی تنومند و پربار به جامعه تحویل دهیم.
گفتگو:معصومه دیودار
