به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، شصت و هفتمین نشست ترویج کتاب‌خوانی با حضور مریم بیرقی مدیر نشر گیسا و دکتر رضا رزاقی روان‌شناس برگزار شد.
در این نشست کارشناسان به بررسی وضعیت فرزند خواندگی در ایران و لزوم انتشار کتاب و آموزش در این حوزه پرداختند.
بر این اساس، مریم بیرقی مدیر نشر گیسا آغازگر این بحث بود. او خود را یک مادرخوانده معرفی کرد که پس از آگاهی از عدم نشر مطلوب در این زمینه انتشار کتاب‌هایی در این حوزه را یکی از دغدغه‌ی خود قرار داده است.
وی عنوان کرد: «فرزندخواندگی امری نیست که با یک یا دو کتاب قابل شناخت باشد. پس از این‌که فرزندی را پذیرفتم مطالعه در این زمینه را آغاز و کردم. مقاله‌های مختلف و کتاب‌های متعدد خواندم. درباره‌ی این موضوع با متخصصان صحبت کردم و در پایان متوجه شدم فرهنگ‌سازی در این زمینه بسیار مهم است. این اطلاع‌رسانی نیز محدود به خانواده‌های خاصی نمی‌شود و آگاهی اجتماعی است که باید در این زمینه بالا برود.»
این سخنران در باره‌ی لزوم آگاهی عمومی مثالی زد: «برای من مهم است که دخترم وقتی مساله‌ی فرزندخواندگی خود را مطرح می‌کند، همکلاسی‌های او چه اطلاعاتی دارند و آیا این بسترسازی فرهنگی در آن‌ها وجود دارد که تفاوت‌ها را بپذیرند؟ امروزه مساله‌ی طلاق بیشتر پذیرفته شده است اما همچنان فرزندخواندگی تابو است. ما کودکان بدسرپرست داریم و آن‌ها هیچ متقاضی‌ای ندارند. ما باید بدانیم که چرا خانواده‌ها برای پذیرفتن نوزادان در صف‌اند؟ یا چرا خانواده‌ها هزینه‌های زیادی می‌دهند، آسیب‌های جسمی و روانی را تحمل می‌کنند تا بالاخره خودشان بچه‌ای به دنیا بیاورند؟»
بیرقی از تشکیل انجمنی فرهنگی برای خانواده‌های متفاوت خبر داد و گفت: «چند ماهی است که به فکر تشکیل چنین انجمنی افتاده‌ایم اما هنوز برای نام آن به یقین نرسیده‌ایم. روی اساس‌نامه‌ی آن کار کرده‌ایم و هدف ما این است که دغدغه‌ها را از طریق این انجمن و تمام نهادهای مرتبط پی‌گیری کنیم و در فرهنگ‌سازی تلاش کنیم.»
دیگر سخنران این برنامه رضا رزاقی بود. این روان‌شناس سخنان خود را با بیان ناشناس بودن این حیطه و آسیب‌های آن آغاز کرد: «فرزندخواندگی با موانع حقوقی و سازمانی روبروست. نه تنها جامعه‌ی ما با این مساله ناآشناست بلکه نسبت به آن سوء‌گیری دارد. مراجعاتی داریم که خانواده‌هایشان با این امر مخالفت کرده‌اند یا خانواده‌ها بعد از سال‌ها مراجعه می‌کنند و می‌خواهند قرارداد خود را فسخ کنند، آنچه مسلم است این‌که سوء‌گیری‌ها و پیش‌داوری‌ها در مورد فرزندخواندگی نیازمند فرهنگ‌سازی و مطالعه است.»
این کارشناس فرزندخواندگی ادامه داد: «من نزدیک به 11 سال قبل و با توجه به نیازهای موجود کتاب «فرزندپذیری» را تالیف کردم، خوشبختانه در این مدت انواع کتاب تالیف و ترجمه در این حوزه منتشر شده است. تحقیقات جدیدی در این سال‌ها شکل گرفته است و اتفاق مهم این سال‌ها ایجاد سایت فرزندخواندگی است که گام‌های مهمی را در ارتقاء فرهنگ برداشته است.»
وی درباره‌ی شایستگی فرهنگی سخن گفت و عنوان کرد: «شایستگی فرهنگی مشخصه‌ای است که به واسطه‌ی آموزش و یادگیری پدید می‌آید.»
این کارشناس، آینده‌پژوهی در این راستا را نیز مهم خواند.
در ادامه‌ی شصت و هفتمین نشست ترویج کتاب‌خوانی، دکتر رضا رزاقی آمارهایی را از میزان فرزندخواندگی در ایران ارایه داد: «در 40 سال اخیر، 40هزار فرزندخوانده از سوی خانواده‌ها پذیرفته شده‌اند. با این حال تعدادی از خانواده‌ها با قراردادهایی خارج از بهزیستی فرزندانی را پذیرفته‌اند. این آمار نشان می‌دهد که ما هم اکنون 50 تا 60هزار فرزندخوانده داریم. نکته‌ای که در آموزش باید در نظر داشت تعداد این بچه‌ها و والدین آن‌ها نیستند، بلکه به همین اندازه دایی، عمه، خاله و وابستگان وجود دارند. پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌هایی وجود دارند که نباید بین نوه‌های خود فرقی قائل شوند. گاهی عکس ماجرا نیز دیده می‌شود خانواده‌هایی که این بچه‌ها را لوس می‌کنند. تمام این افراد که طیف وسیعی هستند نیازمند آموزش‌اند. بنابراین بایستی دسترسی این افراد به منابع مکتوب یا آنلاین را گسترش داد.»
وی تصریح کرد: «اگر طیفی که نام برده شد کتاب بخوانند می‌توانند بر سایر افراد نیز تاثیر بگذارند. خوشبختانه امسال کانون کتاب «قصه‌های ما و مامانمان» را در این زمینه منتشر کرد، و کتاب‌های آنلاینی در سایت خانه کتاب در این زمینه منتشر شد. ای کاش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان می‌توانست سرمایه‌گذاری‌های لازم را در این زمینه صورت دهد تا این آثار در قالب هاردبوک منتشر شوند.»
این مشاور ادامه داد: «طیف دیگری نیز وجود دارند که نیازمند مطالعه در این زمینه‌اند. یکی عموم مردم و دیگری متخصصان و مدرسان. کارشناسان حقوقی و قضات به خواندن کتاب نیازمندند تا با روایت‌های گوناگون این زندگی آشنا شوند و قطعا در قضاوت آن‌ها موثر خواهد بود. جست‌وجویی ساده به ما می‌گوید در خارج از ایران ده‌ها هزار کتاب در این زمینه وجود دارد اما در ایران تنها 15 تا 20 کتاب در دسترس همگان است.»
در پایان این برنامه کارشناسان درباره‌ی شاخصه‌های رفتاری و آموزشی به این کودکان سخن گفتند. ضمن آن‌که موانع قانونی موجود را به تفکیک بررسی کردند. همچنین مریم بیرقی گفت: «من معتقدم یک داستان نمی‌تواند به خانواده‌ها در شیوه‌ی برخورد با فرزندخوانده کمک کند. ما نمی‌توانیم با یک داستان فرزندان را بزرگ کنیم. ما بایستی بسته به اتفاق‌ها قادر به داستان‌سازی و روایت برای کودک و نوجوان خود باشیم. به همین دلیل است که مطالعه‌ی صدها داستان و مقاله می‌تواند یاری‌گر ما در پاسخ به سوال‌ها باشد.»
گفتنی است شصت و هفتمین نشست ترویج کتاب‌خوانی روز دوشنبه 25 دی در کتاب‌خانه مرجع کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.
