به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، شصت و هشتمین نشست ترویج کتاب‌خوانی با حضور حسین علیجانی و محبوبه بزم‌آرا برگزار شد.
بر اساس این گزارش، عنوان این نشست «آفرینش‌های ادبی کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن» بود و دو سخنران این نشست به تحلیل وظایف این بخش و چالش‌ها و نیازمندی‌های آن پرداختند.
در ابتدای شصت و هشتمین نشست ترویج کتاب‌خوانی بزم‌آرا به معرفی مختصری از فعالیت‌های این بخش پرداخت. کارشناس مسوول ادبی کانون استان خراسان رضوی گفت: «در تعریف این فعالیت‌ها می‌توانیم به نکته‌هایی بپردازیم که آن‌ها را منحصر به فرد کرده است. فعالیت‌های ادبی حضوری و مکاتبه‌ای و همچنین انجمن‌های ادبی هر کدام بخش جداگانه‌ای با فعالیت‌های مکمل هم هستند. ساختارمندی، سیر و روال منظم و مدون، ویژگی‌های این فعالیت‌ها است. این سیر هم در برخورد با اعضا مشخص شده است و هم این که مربی می‌داند که از ابتدای فعالیت قرار است چه مراحلی را طی کند. در ابتدای این فعالیت، مربی در کارگاه‌های ادبی کتابی مناسب با مخاطب را انتخاب می‌کند و فعالیت‌ها آغاز می‌شود. خوانش روان و تسلط او بر کتاب علاقه‌ی عضو را دو چندان می‌کند و او سعی در حفظ این عادت در عضو می‌کند. در مرحله‌ی بعدی است که آفرینش شکل می‌گیرد. مربی با خلاقیت خود ذهن عضو را سوق می‌دهد به سمت نوشتن و بعد خوانش آثار به ایجاد اعتماد به نفس در کودکان کمک می‌کند.»
در ادامه مدیر سابق آفرینش‌های ادبی و هنری کانون پرورش فکری سخن گفت. علیجانی عنوان کرد: «مربیان و کارشناسان کانون با کتاب زندگی می‌کنند و کتاب را به عنوان زیستگاه به مخاطب معرفی می‌کنند. ما باید بدانیم که هدف آفرینش‌ها نگاه آماری و کمی نیست. ما در عرصه‌ی فرهنگ با کیفیت در ارتباطیم. مربی گنجینه‌ی خود را در اختیار عضو می‌گذارد و به سادگی او را برای ورود به دنیای شعر و داستان آماده می‌کند. در این راه مهم نیست او چند کتاب خوانده یا تعداد این اعضا چقدر است. وقتی او نوشتن خلاق را پشت سر می‌گذارد در واقع از گنجینه‌ی هنگفت مربی بهره برده است. در این میان کتاب‌هایی از سوی مربیان معرفی می‌شود که برای عضو ایجاد انگیزه کند و در اصطلاح او را «کتابخوار» کند. در پایان، خروجی این فعالیت‌ها در انجمن‌های ادبی دیده می‌شود. در این مرحله است که ما می‌توانیم توقع خروجی داشته باشیم.»
این کارشناس ارشد علوم اجتماعی در این مرحله به شورای بررسی کتاب در آفرینش‌های ادبی اشاره داشت: «شورای بررسی انتخاب کتاب بخش دیگری از فعالیت‌های این بخش است. شورایی کتاب‌ها را از لحاظ کیفی بررسی کرده‌اند، اما هر چه رخ می‌دهد در پایان قائم بر تجربیات شخصی مربی است که در سال‌های متمادی شکل گرفته است. بنابراین همه چیز بر عهده‌ی مربی قرار می‌گیرد که او اهل ادبیات و زیستن با کتاب است.»
بزم‌آرا در ادامه به معرفی دیگر بخش‌های آفرینش‌های ادبی پرداخت. این کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی تصریح کرد: «در بخش مکاتبه‌ای نیز همان اتفاق‌های کارگاه‌های ادبی رخ می‌دهد. مربی پاسخ‌گو به ذائقه‌سازی و معرفی کتاب می‌پردازد. ما می‌دانیم که داشتن یک شنونده برای کودکان و نوجوانان مهم است و این بخش اسرارآمیز که آن‌ها نمی‌دانند با چه کسی در ارتباط‌اند برای آن‌ها جذاب است. در کنار آن با توجه به تاثیرهای این مکاتبه‌ها می‌دانیم که تمام کتاب‌های ارسالی از سوی اعضای مکاتبه‌ای خوانده می‌شوند. و این برآیند پاسخی است برای آن‌دسته از افرادی که معتقدند باید مکاتبه‌های مجازی جای این ساختار سنتی را بگیرد. ما هم‌اینک هم ایمیل داریم اما خود اعضا دوست دارند نامه‌نگاری کنند و شکل کاغذی این ارتباط را بیشتر می‌پسندند.»
او به چالش این شیوه نیز اشاره داشت: «یکی از مسایل پیش روی این شیوه رشد تک بعدی است. اما با فعال‌شدن انجمن‌های ادبی امکان حضور این اعضا نیز فراهم شده تا آن‌ها به ایجاد ارتباط چهره به چهره و کلامی نیز بپردازند.»
این شاعر در بخشی از سخنان خود به موضوع آرشیو آفرینش‌های ادبی و لزوم وجود این بخش اشاره کرد. او به ظرفیت پژوهشی این آرشیو اشاره داشت و انتشار آن‌ها را یک نوع مستندسازی و انگیزه‌ای برای فرونشاندن تب انتشار کتاب از سوی اعضا خواند.
علیجانی در تایید این سخنان گفت: «ما باید بدانیم که رابطه‌ی مربی و عضو صرفا یک کار اداری نیست. بلکه فرصتی برای مطالعات جامعه‌شناختی هم هست. انتشار و نگه‌داری آثار سبب می‌شود ما با نگرش و نگارش اعضا آشنا شویم. انتشار مجله‌ی «نشانی» نیز گامی در همین جهت بود. نمونه‌ای از آثار و شیوه‌ی پاسخ‌گویی به آن‌ها منتشر می‌شد و چنین الگویی می‌تواند حتی برای وزیر آموزش و پرورش هم راه‌گشا هم باشد تا در واقع در حوزه‌ی زندگی و نه صرفا ادبی با خواست و نگاه کودکان و نوجوانان آشنا شود. بگذارید این‌طور بگویم، ما در این حوزه صرفا درگیر ادبیات نیستیم و این یکی از جنبه‌های مهم فعالیت ماست. از سوی دیگر خوب است به برنامه‌های «دوپنجره» اشاره کنم این برنامه رویداد کم‌نظیری است که نوجوان ما فرصت دارد با نویسنده در قالب نقد صحبت کند. نوجوانان ما از لحاظ ادبیت فربه شده‌اند و حالا در مقام منتقد حاضر می‌شوند. اما در همین راستا زمانی که صحبت از صرفه‌جویی می‌شود اولین جایی که صدمه می‌بیند فرهنگ است. متاسفانه ما تنها امکان برگزاری ۳۱ برنامه‌ی دوپنجره در طول سال را داریم. اما این محمل نه تنها به سود مولف است بلکه در شیوه‌ی بیان، و بالابردن اعتماد به نفس نوجوان تاثیر می‌گذارد.»
این کارشناس ادامه داد: «دو پنجره محملی است برای آزمون و خطا کردن و بخشیده شدن و نوجوان پیش از ورود به جامعه چنین فضایی را تجربه می‌کند.»
علیجانی در ادامه به بررسی مشکلات، چالش‌ها و راه‌کارهای حوزه‌ی آفرینش‌های ادبی کانون پرداخت. وی یکی از معضلات این بخش را نداشتن استقلال در برخی از تصمیم‌ها دانست. او مراحل تایید نشریه‌ی این بخش از سوی دیگر بخش‌ها را یک آسیب خواند و گفت: «ما یا باید بپذیریم افرادی که انتخاب کرده‌ایم اهل فن‌اند و به آن‌ها اعتماد کنیم یا منتظر کوچک و کوچک‌تر شدن خلاقیت در یک واحد باشیم. زمانی که ما اجازه‌ی پرواز به مربیانمان در یک فضا را نمی‌دهیم، در پایان ضربه‌پذیر می‌شویم. در مدتی که من افتخار خدمت در این واحد را داشتم متاسفانه در مضیقه بودیم. با انبوهی از آثار در کلاسورها روبرو شدیم و از سویی امکان جذب نیرو نداشتیم. تصور می‌کنیم ۳۴۹ مربی ادبی برای ۱۰۳۰ کتاب‌خانه بسیار اندک است. از طرفی گاهی با این نقد روبرو می‌شدیم که اعضای فعال ما چرا محدوداند و چرا اعضای کتاب‌خانه‌ها صعودی نیست. این درحالی است که کانون با اهداف کمی به وجود نیامده است.»
بزم‌آرا نیز تصریح کرد: «تصور من این است که ما در بخش مستندسازی موفق نبوده‌ایم. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فعالیت‌های منحصر به فرد زیادی دارد اما ما چراغ خاموش حرکت می‌کنیم. مثلا لازم است ما هفته‌ای 10 کتاب کانونی را در فضای مجازی معرفی کنیم و این اتفاق نمی‌افتد تا بازتابی برای فعالیت‌هایمان داشته باشیم.»
علیجانی یکی از راه‌کارهای گسترش فعالیت‌های این بخش را دسترسی به تجهیزات خواند. بزم‌آرا نیز کانون را نیازمند گسترش فعالیت‌ها در دنیای مجازی خواند،
در پایان این نشست مربیان ادبی حاضر در جمع به بیان خواسته‌های خود پرداختند. همچنین حسین تولایی ضمن تقدیر از فعالیت‌های حسین علیجانی فعال شدن انجمن‌های ادبی، ارسال ۳هزار عنوان کتاب به دست مخاطب اصلی و حضور کتاب‌هایی از دیگر ناشران در نشست‌های دوپنجره را بخشی از فعالیت‌های بسیار مهم و تاثیرگذار مدیر سابق آفرینش‌های ادبی و هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان خواند.
نشست «آفرینش‌های ادبی کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن» روز دوشنبه 30 بهمن در کتاب‌خانه مرجع کانون در مجتمع شهید ملک‌شامران برگزار شد.
