کیانیان در مقالهای با عنوان «روشهای دسترسی آسان به تئاتر کودک و نوجوان با بازیهای نمایشی» خطاب به مربیان تئاتری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و خانوادهها گفت: نمایشهایی که با محوریت کودکان و نوجوانان به صحنه میآید یک تئاتر حرفهای و با امکانات پیچیده تئاتری نیست که اجرای آن برای ما غیرممکن باشد بلکه اینگونه نمایشها مانند یک بازی آسان و قابل دسترس است و میتوان از آن برای سرگرمی، آموزش و تربیت استفاده کرد.
به بهانه صدمین سال تئاتر کودک و راهاندازی مرکز تخصصی تئاتر کودک کانون خراسان رضوی، سراغ این هنرمند فرهیخته رفتیم و با او به گفتوگو نشستهایم و نظر او را در حوزه نمایشی و تئاتر کودک در ایران جویا شدیم.
همزمان با صدمین سال تئاتر کودک، مرکز تخصصی تئاتر به همت کانون خراسان رضوی راهاندازی شد. این مرکز به لحاظ ساختاری و فیزیکی، مناسبسازی شده و با ایجاد سالنهای سرپوشیده، پلاتوی تخصصی، موزه عروسک، کتابخانه تخصصی و کارگاه آموزشی و ... شرایط مناسبی برای اجرای نمایش، پژوهش و آموزش علاقهمندان، دانشجویان و پژوهشگران حوزه تئاتر فراهم میآورد، نظر شما در مورد این حرکت فرهنگی و هنری چیست؟
شنیدن این خبر آن هم در صدمین سال تئاتر کودک در ایران، موجب خرسندی من شد و در واقع شروع خیری در سال ۹۷ به حساب میآید. این اتفاق خوب و مبارکی است برای کسانی که تئاتر کودک و نوجوان را کار میکنند.
کانون از قدیمالایام متولی تئاتر کودک در ایران بوده و خوشحالم که امروز دارد این فعالیتها را دوبارهسازی میکند و به دنبال غنای آن است. من به عنوان یک شهروند مشهدی و یک پژوهشگر حوزه تئاتر کودک معتقدم، مشهد چه از نظر ظرفیت و پتانسیل گروههایی که در این حوزه فعالیت دارند و چه از نظر کمیت سالنهایی که دارد، بعد از تهران حرف اول را میزند.
بنابراین حالا که کانون خراسان رضوی در نظر دارد امکانات سختافزاری و نرمافزاری در زمینه آموزش، تولید و پژوهش تئاتر را در اختیار فعالان تئاتر کودک بگذارد و شرایط حضور خود کودکان و نوجوانان را در این عرصه فراهم آورد بسیار خوشحالکننده است و شاید هیچ هدیهای من را تا این اندازه خوشحال نکرده است.
نگاه همکاران ما در مرکز تخصصی تئاتر کودک خراسان رضوی، صرفاً تولید تئاتر نیست بلکه در کنار تولید، به آموزش تئاتر توجه دارند و امیدواریم با همکاری هنرمندان و پیشکسوتان این حوزه، علاوه بر تولید آثار خوب، شرایط آموزش و پژوهش در زمینهی تئاتر کودک و نوجوان مهیا شود.
بله قطعا همینطور است. یکی از سیاستهای کانون این است که هنر سالم را برای بچهها تولید کند و به نوعی کودکان و نوجوانان را در آن سهیم کند. در زمینه فیلم، کتاب و سایر فعالیتهای هنری همین اتفاق در کانون افتاده است و انتظار مردم از کانون تولیدات هنری با بهترین کیفیت برای کودکان و نوجوانان است. امیدوارم در زمینه تئاتر نیز کودکان و نوجوانان ما علاوه بر تماشای تئاتری که توسط بزرگسالان اجرا میشود، خود فعالیت ویژهای داشته باشند و این فقط در کانون محقق خواهد شد.
به اعتقاد شما، تئاتر چه تاثیری بر کودکان و نوجوانان دارد؟
تئاتر یک هنر انسانساز است، برای همین هر کس به این وادی قدم بگذارد، دیگر توان ترک آن را ندارد. هر کاربرد مثبتی که در هنرهای دیگر وجود دارد، همه یکجا در تئاتر به چشم میخورد. تئاتر از نظر آموزشی، تربیتی و پرورشی کاربرد فراوان دارد. برای کسب مهارتهای زندگی و شناخت خود و دیگران، میتوانیم از تئاتر بهره ببریم و نقشهای زندگی را بهتر ایفا کنیم. دردهایی وجود دارد که با نمایش درمان میشود و در واقع هنر تئاتر جایگزین زندگی است و کودکان و نوجوانان با نقشپذیری اجتماعی در حین اجرای تئاتر، علاوه بر اینکه لذت میبرند، زندگی را نیز تجربه میکنند و خود را برای ایفای بهتر نقشهای زندگی آماده میکنند.
استاد داوود کیانیان، نمایشنامهنویس، کارگردان و مدرس تئاتر کودک و نوجوان، مسوول مجمع بینالمللی تئاتر کودک در اسیتژ، بنیانگذار جشنواره تئاتر نوجوانان که رزومهی درخشانی در این حوزه دارد و اتفاقهای خوبی را رقم زده، چرا حوزه کودک را انتخاب کرده است؟
چرا تئاتر کودک نه؟ تئاتر کودک زیربنای تئاتر کشور در آینده است و میتواند خلاقیت مردم یک کشور را در آینده نوید دهد، میتواند تماشاگران خوب، بازیگران توانمند و تأثیرگذاری خوب بر روی شخصیت کودکان و نوجوانان داشته باشد. من با این نگاه به دنبال کار کودک رفتم و از این بابت خرسندم.
تئاتر کودک و نوجوان امروز حالش چطور است؟
نمیتوان به صورت مطلق به این سوال پاسخ داد. در واقع در برخی جنبهها موفق بوده و در برخی ابعاد حالش خوب نیست. آنچه را که داریم نباید نادیده بگیریم. به عنوان مثال نمایشنامههای زیادی برای بچهها منتشر شده و گروههای بزرگسال آن را کار میکنند.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز تلاش این چراغ را همواره روشن نگهدارد. در کانون فعالیتهایی چون؛ نمایش خلاق، نمایش عروسکی و جشنوارههای متنوع وجود دارد که همگی نقاط مثبتی به حساب میآید و نهادهای دیگر چون حوزه هنری و شهرداری نیز در این رابطه فعالیتهایی داشتهاند، ولی با وجود صدسال کار در حوزه تئاتر و کودک، اکثر افراد نمیدانند بنیانگذار آن چه کسی است و سیر تاریخی آن چیست؟ ما تاریخ تحول تئاتر کودک و نوجوان را چه به صورت کتبی و چه شفاهی نداریم. جای یک نشریه ویژه «تئاتر کودک و نوجوان» در ایران خالی است ما باید به دنبال تحقق آن باشیم. نباید تنها منتظر اقدام نهادهای دولتی در این خصوص باشیم بلکه جامعه هنرمندان نیز، باید تلاش کنند با کمک دستگاههای فرهنگی دولتی در این زمینه پیشرفت کنیم. من معتقدم بچههای هنرمند در تئاتر کودک و نوجوان، این ظرفیت و توانایی را دارند تا در جهان هنر بدرخشند و حضور در چند جشنواره اسیتژ در آلمان و دعوت از آنان برای فعالیتهای بینالمللی با وجود کمترین امکانات، سندی بر این گفته است و مطمئنم اگر امکانات مناسب در اختیار آنان قرار گیرد، حال تئاتر خیلی بهتر خواهد شد.
و کلام آخر ...
من در اینجا لازم میدانم از صمیم قلب از آقای قمرزاده مدیرکل کانون خراسان رضوی به خاطر تلاششان در راهاندازی مرکز تخصصی تئاتر کودک به منظور گسترش تئاتر، چه در زمینه اجرایی و چه محتوایی تشکر کنم و مطمئن هستم این امر در مشهد با موفقیت همراه خواهد بود. من از همینجا به بازیگران و دستاندرکاران تئاتر کودک خراسان رضوی و همچنین تماشاگران و کودکان و نوجوانان این بشارت را میدهم که خبرهای خوبی در حوزه تئاتر کودک در راه است و به عنوان پیشکسوت و فعال این حوزه حاضرم در خدمت این فکر و فعالیتهای هنری باشم.
در پایان از همه هنرمندان عضو «بنیاد نمایش کودک» دعوت میکنم برای پیشرفت و تحول تئاتر کودک در خراسان رضوی و در نهایت در ایران عزیزمان، ما را همراهی کنند.
مصاحبه کننده : مریم خاکسار تهرانی