این نمایش فراگیر به کارگردانی و نویسندگی یاسمین پی‌داودی تئاتری تعلیمی تربیتی (پداگوژیک) با هدف آشنایی مخاطبان با توانایی‌های مختلف افراد، خودباوری، اعتمادبه‌نفس و صلح‌ودوستی است. پی‌داودی کارشناس ارشد تئاتر است و دوره‌های تخصصی سینما، تئاتر و نویسندگی را زیر نظر استادانی چون امین تارخ، مهتاب نصیرپور و محمد رحمانیان گذرانده است. او هم‌چنین در تلویزیون و سینما هم فعالیت دارد که ازاین‌بین می‌توان به سریال‌های کیمیا، در حاشیه‌ی دو، آنام، آرام می‌گیرم و نفس گرم اشاره کرد.
نویسنده تئاتر «ابریشم» کار در حوزه‌ی تئاتر فراگیر را در همین پروژه با مرکز بهزیستی مادر مهرگستر البرز آغاز کرده است. او می‌گوید در ابتدای کار متوجه شده که نمایش‌نامه‌ی مناسب تئاتر فراگیر در دسترسش نیست. به‌همین‌خاطر شروع به نگارش متنی بر اساس توانایی‌های ذهنی و جسمی افراد با نیازهای ویژه می‌کند و «ابریشم» این‌طور به دنیا می‌آید. این نمایش در جشنواره‌ی منطقه‌ای آفتاب (شامل استان‌های اصفهان، قم، تهران، البرز، مرکزی، چهارمحال‌وبختیاری و کهگیلویه و بویراحمد) با کسب 16 جایزه رتبه اول را از آن خود کرده است. ازاین‌بین می‌توان به جایزه‌های اول نویسندگی، دوم کارگردانی، اول موسیقی، اول بازیگری جسمی، اول بازیگر نابینا و جایزه اول دوم، و سوم بازیگری ذهنی اشاره کرد.
به گفته‌ی کارگردان، با توجه به توانایی بچه‌های گروه او تلاش می‌کند این نمایش بیرون از جشنواره‌ی آفتاب هم دیده شود تا مخاطبان عمومی بفهمند که هیچ شرایطی مانع ورود افراد به جامعه و برقراری تعامل نیست. پی‌داودی با هدف رسیدن حاصل مالی کار به عوامل نمایش، به دنبال اجرا در مدارس می‌رود که این مهم با حمایت کانون پرورش فکری و آموزش‌وپرورش استان البرز با تامین سالن میسر می‌شود. هم‌چنین در ادامه با حمایت داوران جشنواره‌ی آفتاب (حسن دولت‌آبادی، زهرا صبری و هنگامه مفید) این نمایش در طرح تئاتر فراگیر مرکز تولید تئاتر کانون به روی صحنه می‌رود.
پی‌داودی تئاتر فراگیر را نیازمند انرژی بیشتری می‌داند تا هم‌آهنگی مورد انتظار در هنر نمایش ایجاد شود. این کارگردان تعامل کودکان، نوجوانان و بزرگ‌سالان با نیازهای ویژه را با دیگر عوامل نمایش روی صحنه بسیار مفید می‌داند و معتقد است آن‌ها از این طریق اعتمادبه‌نفس پیدا می‌کنند. او می‌افزاید این بچه‌ها استعدادهای فراوانی دارند و شرایط خاص جسمی و ذهنی دلیل نمی‌شود که فرد را ناتوان ببینیم، از جامعه ترد کنیم یا او را به صورت شبانه‌روزی در یک مرکز نگه داریم.
در تئاتر ابریشم کودکانی با سندروم داون، اوتیسم، شرایط ویژه‌ی ذهنی، جسمی، جسمی_حرکتی شدید و ذهنی مرزی حضور دارند که همین موضوع بر تنوع و رنگارنگی کار افزوده است. کارگردان ویژگی برجسته‌ی این نمایش را برقراری تعادل رفتاری بین این بازیگران می‌داند.
لازم به ذکر است که به دلیل نیاز کودکان به حضور یک راهبر برای ایجاد هماهنگی، کارگردان نمایش ابریشم از مربیان مرکز بهزیستی که به صورت شبانه‌روزی با بچه‌ها زندگی می‌کنند استفاده کرده است. این مربیان برای اولین‌بار روی صحنه‌ی نمایش رفته‌اند و این تجربه را بسیار ارزشمند می‌دانند. هم‌چنین حسین کیانی بازیگر میهمان این پروژه است.
گفتنی است که هنرمندانی چون مهرانه مهین‌ترابی، خسرو احمدی، شبنم قلی‌خانی و عموهای فیتیله‌ای تماشای این تئاتر نشسته و از آن حمایت کرده‌اند.
پی‌داودی با ابراز علاقه به ادامه‌ی همکاری با مرکز تئاتر کانون پرورش فکری در نمایش فراگیر از کم‌بود متن و هنرمندان متخصص به عنوان مشکلات این حوزه نام می‌برد و آرزو می‌کند کانون مثل همیشه محلی پرورنده برای این کودکان باشد. او در پایان از مسئولان می‌خواهد بیشتر از نمایش فراگیر حمایت کنند و هم‌چنین از مسئولان استان البرز دعوت می‌کند که به تماشای این نمایش بیایند.
فرانک فرج‌الهی 15 ساله و شخصیت اصلی نمایش ابریشم است. او از کودکی مشغول فعالیت هنری است و سابقه‌ی طولانی در اجرای نمایش و دکلمه دارد. بازیگر نقش ابریشم تاکید می‌کند که می‌خواهد در ادامه هنرمند موفق و مشهوری شود. او درحال یادگیری سنتور هم هست. این هنرمند نوجوان امسال وارد مقطع اول دبیرستان می‌شود و می‌خواهد در هنرستان گرافیک درس بخواند. پیام فرانک به بچه‌ها این است که دنبال آرزوهای خود بروند و از مشکلات نترسند.
پدرام آبادی بازیگر 19 ساله‌ی نقش جنگلبان و آهنگ‌ساز و نوازنده‌ی نابینای نمایش ابریشم است. او محدوده‌ی شنوایی گسترده و تمام‌عیاری دارد که در اصطلاح موسیقیایی به آن گوش ابسولوت (Absolute pitch) می‌گویند. این توانایی به پدرام اجازه می‌دهد صدای افراد مختلف یا صدای نت‌های مختلف هم‌زمان را به تفکیک کامل تشخیص بدهد، بیان کند و یا در هم‌آهنگی با آن بداهه‌نوازی کند. بازیگر نقش جنگلبان که برای توصیف احساسش از کلمه‌ی لطیف استفاده می‌کند درحال‌حاضر با معدل بالا در هنرستان موسیقی تحصیل می‌کند و در چند کنسرت نیز شرکت داشته است. او علاقه‌مند است که در آینده هم کار آهنگ‌سازی و بازیگری را ادامه بدهد. پدرام دوست دارد مردم بدانند بچه‌هایی مثل او قوی هستند و توانایی زیادی دارند.
سپهر امیدی‌صدر که 24 سال دارد، قبلا هم نمایش بازی کرده است. او هم می‌خواهد بازیگری تئاتر را ادامه بدهد و از این‌که در جشنواره‌ی آفتاب اول شده بسیار شاد است. سپهر هم‌چنین از برنده‌شدن دوستانش در جشنواره‌ی آفتاب ذوق‌زده است.
آرزو غفاری 25 سال دارد و در «گروه مهربون‌ها» ایفای نقش می‌کند. آرزو هم پیش‌ازاین نمایش بازی کرده و می‌گوید احساس خیلی خوبی از بازیگری دارد و می‌خواهد بازیگر شود. پیام آرزو به دوستانش این است که خدا بزرگ است و به آن‌ها کمک خواهد کرد، پس نباید بترسند و مشکلات‌شان حل خواهد شد.
تولد بهروز ضرابی‌تبار نزدیک است و به زودی 25 ساله خواهد. او که ذهن دقیق و حساب‌گری دارد تاریخ‌ها را به خوبی تخمین می‌زند و به همه‌ی سوال‌ها با همین دقت پاسخ می‌دهد. بازیگر نقش قورباغه می‌گوید اولین بار در 1393 در نمایش نیمکت، دیالوگ‌گو بوده و در سال 1396 هم بازی در تئاتر ابریشم را شروع کرده است. بهروز هنوز به آینده فکر نکرده و تصمیم نگرفته است، ولی آرزو دارد که «یک عالمه» نمایش بازی کند.
به نام «خداوندی که عشق را آفرید»، یدالله صفایی 45 ساله صحبتش را این‌طور آغاز می‌کند. او که در کارگاه کارآموزی مشغول بافت گلیم بوده برای تست بازیگری این نمایش دعوت می‌شود. یدالله تاکید می‌کند که در آغاز کار کمی دردسر داشته؛ ولی با خود فکر کرده که بعد از تمام موانعی که سر راه زندگی‌اش بوده باید تا انتهای این کار پیش برود و به قول خودش دندان روی جگر بگذارد. آرزوی یدالله این است که ازدواج کند و تشکیل خانواده بدهد. او تئاتر را دوست‌داشتنی و سرگرم‌کننده می‌داند، ولی بیش از آن می‌خواهد یک زندگی عادی داشته باشد. یدالله از مردم و مسئولان می‌خواهد از این تئاتر حمایت کنند.
لعیا امیدی‌فرد نه ساله کوچک‌ترین بازیگر نمایش ابریشم است. لعیا حس خیلی خوبی از بازیگری دارد و از اجرای نمایش خوش‌حال می‌شود. بازیگر نقش بچه سنجاب کلاه و گریم روی صورتش را هم خیلی دوست دارد.
حسین کیانی، بازیگر میهمان این نمایش است و در حوزه‌ی بازیگری، دستیار کارگردانی و طراحی صحنه تجربه دارد. او در آثاری چون «تیغ‌وترنج،» «سرزمین کهن»، «پاهای بی‌قرار» و «دوردست‌ها» در حوزه‌ی سینما، تلویزیون و تئاتر فعالیت کرده است. بازیگر نقش شیطونک معتقد است حضور در کنار این بچه‌ها باعث پرورش و رشد او شده است و تاکید می‌کند که بزرگ‌سالان شاید حتی بیشتر از کودکان نیاز به تماشای این نمایش دارند، چراکه باعث می‌شود نگاه‌شان به توانایی افراد با نیازهای خاص عوض شود.
مرکز تئاتر کانون کعبه‌ی آمال نمایش کودک است
در همین رابطه پای صحبت‌های یکی از کارشناسان مرکز تئاتر کانون نشستیم و از او درباره‌ی چندوچون انتخاب نمایش‌های فراگیر پرسیدیم. سعید زین‌العابدینی معتقد است نمایش در زندگی آدم‌ها اثر مستقیم دارد، ولی اقشار زیادی در جامعه با آن آشنا نیستند و به‌همین‌دلیل تئاتر باید به سمت آن‌ها برود. به گفته‌ی او نمایش فراگیر پروژه‌ای برای افراد با نیازهای ویژه است و شامل توان‌خواهان جسمی، حرکتی، ذهنی و هم‌چنین کسانی که در معرض مستقیم آسیب‌های اجتماعی چون فقر و خشونت خانگی هستند می‌شود.
این کارشناس اذعان می‌کند که پروژه‌ی تئاتر فراگیر به دو بخش کلی تقسیم می‌شود که اولی برگزاری کارگاه‌های تئاتر فراگیر است. برای مثال کارگاهی در قائم‌شهر برای کودکانی که در سال‌های آینده بینایی خود را از دست خواهند داد فعالیت می‌کند. این کودکان برای زندگی جدیدی آماده می‌شوند و نابینایی برای آن‌ها شروع یک زندگی متفاوت است. گفتنی است که در این کارگاه علاوه بر کوکان پدرومادرها هم حضور دارند و آموزش می‌بینند. این هنرمند کانونی تاکید دارد که هدف از برگزاری کارگاه‌های فراگیر اجرای تئاتر نیست، یعنی کارگاه‌ها فرآیند محور است و آموزش، تعامل و تمرین مهارت‌های زندگی را دنبال می‌کند.
زین‌العابدینی بخش دوم تئاتر فراگیر را حمایت از اجرای تئاتر فراگیر معرفی می‌کند و می‌گوید مرکز تئاتر کانون پرورش فکری پایگاه، الگو و کعبه‌ی تئاتر کودک است. در این پروژه مرکز تئاتر کانون با جشنواره‌ی تئاتر معلولان همکاری می‌کند و مشاور پروژه‌ی تئاتر فراگیر به نمایندگی از کانون یکی از داوران این جشنواره است. از این طریق کارها بررسی می‌شود و نمایش‌هایی که مناسب اجرا در مرکز تولید تئاتر کانون هستند را انتخاب می‌کنند. ازاین‌بین می‌توان به نمایش پاهای خانم هزارپا و ابریشم در سال جاری اشاره کرد.
در پایان سعید زین‌العابدینی با تشکر از هنرمندان پیش‌کسوت کشور به‌خاطر حمایت از تئاتر فراگیر نقش این کار را در فرهنگ‌سازی و بسترسازی برای حضور افراد با نیازهای ویژه در جامعه بسیار پررنگ می‌داند. او هم‌چنین با اشاره به این‌که کانون تنها متولی تئاتر کودک در کشور نیست از نهادهای دیگر خواست هر کدام به اندازه‌ی سهم خود از اجرای تئاتر فراگیر حمایت کنند.
علی‌اکبر امینی
