اشاره:
سودابه امینی هم در جایگاه شاعری اش موفق است و هم در فعالیت های اداری. او علاوه براین که به عنوان مدیر کل آفرینش های هنری ، ادبی در کانون کشور خدمت می کند سال هاست که در عرصه شعر و شاعری بانوان حضوری فعال دارد و شعرهای خوبی برای بزرگسالان و کودکان ونوجوانان سروده است .امینی این بار در جایگاه یک بانوی شاعر و خالق کتاب فصل آهو و کبوتر مهمان ایلامی ها درقالب برنامه دو پنجره بود.در این برنامه بچه ها پرسش ها و نقد هایشان را از شاعران و نویسندگان کتاب های منتشر شده در انتشارات کانون به صورت رو در رو می پرسند و مطرح می کنند و مولف پاسخ می دهد .به گفته ی خود سودابه امینی تجربه ی آمدن به ایلام تجربه ی ارشمندی بود و هم به عنوان شاعر و هم به عنوان مدیر کل آفرینش های ادبی ، هنری کانون تاکیدش این است که حتما قدر دانی اش را از مهمان نوازی و مدیریت خوب و کارکنان پرتلاش کانون ایلام مطرح کنیم .به بهانه ی این حضور با این شاعر و مدیر کانونی گفتگویی انجام داده ایم که از نظر گرامیتان می گذرد.
دوست داریم اول از شکل گرفتن فصل آهو و کبوتر بشنویم که به خاطر این کتاب، ایلام میزبان شما بود
با سلام و عرض ادب،شکل گرفتن هر شعر مثل شکل گرفتن بخشی از زندگی است .شما که شاعرید خوب می دانید که شاعر بخشی از وجودش را به شعر بدل می کند .بخشی از زندگی اش را در قالب کلمات می ریزد و پیش چشم مخاطب می گذارد .فصل آهو و کبوتر را من فصل دخترانه ها می دانم ، دخترانه هایی که بالندگی دخترم زهرا را پیش چشمانم روشن کرد .اندوه زنانه ای در این شعر ها جاری است که از اندوه تاریخی زندگی زنان سرچشمه می گیرد دردهایی که به خاطر نادیده گرفتن بخش زنانه ی جهان در زندگی تک تک زنان کهن سال دیدم .و به خاطر وقوع این دردها در روح گریستم و به بهانه ی دخترانه ی برای زهرا سرودم و به همه دختران وطنم تقدیم کردم .
مخاطبین کتابتان را در ایلام چگونه دیدید؟
مخاطبان کتاب من در ایلام بسیار هوشمندانه با شعر ها مواجه شده بودند ، شعر هایی که گاه به خاطر طرح مفاهیم فلسفی ، عرفانی واساطیری برایشان سنگین بود.شعر هایی که از منظر عاطفی عاطفی ، حاوی عاطفه خاص زنانه و مادرانه بود .برایم جالب بود که پسران هم این مجموعه را خوانده بودندو نسبت به دختران کاملا متفاوت با شعرها مواجه شدند از منظر مردانه به جهان شعرها وارد شده بودند و بسیار دقیق کتاب را به تماشا مانده بودند.
از این که رودررو با مخاطب صحبت می کنید و ضعف و قوت کتاب را از زاویه ی دید آنها می بینید لذت می برید ؟
من از بحث این نشست بسیار لذت بردم و نکات مهمی را دریافتم .اول این که نوجوان امروز بسیار منطقی است و با ذهنی ذهنی خیال پرداز با جهان مواجه نمی شود این البته می تواند ضعف سبک زندگی امروز هم باشد به این معنی که از بچه ها انتظار داریم بزرگسالانه به زندگی نگاه کنند و فرصت خیال پردازی به آنها نمی دهیم .دوم این که نوجوان امروز آسان خواه هست و انتظار دارد شعر من درون آنها را برایشان بازخوانی کند در حالی که شعر باید جهان برتر از جهان واقعی راب رای مخاطب به تصویر بکشد .سوم این که نوجوان امروز انتظار ندارد در ذهنش سوالی ایجاد شود یا لااقل وقتی با متن مواجه شود می خواهد متن روشن و بدون ابهام و تبیین کننده باشد در حالی که ابهام و ایهام برای شعر چاشنی و زیبایی بخشند .وقتی به ادبیات کهن مراجعه می کنیم گویی بخشی از زیبایی شعر را تامین می کند و کشف رازها و مناسبت ها و تضاد ها و درک ارایه های ادبی لذت مخاطب را به همراه دارد .بچه های امروز کمتر شعر می خوانند .مهارت ارتباط با متنون به ویژه متون کهن را به دست نیاورده اند کارهای خوانش متن (شعر ، داستان ،نثر )به آنها کمک خواهد کرد تا با متون ارتباط بهتری برقرار کنند و جهان متن را بشناسند .البته نوجوانانی که من در برنامه دو پنجره دیدم مخاطبان خوب ادبیات هستند و بسیار حرفه ای با کتاب فصل آهو و کبوتر مواجه شدند ،و به وجود تک تکشان افتخار می کنم.
دوپنجره را در کل کشور چگونه دیدید؟
کانون پرورش فکری در ایجاد محیط هنری برای نویسندگان می تواند نقش مهمی داشته باشد و اصولا جایگاه رشد نویسندگان رمان نوجوان کانون است .نشست های دوپنجره فقط می تواند نویسنده را نسبت به شکاف نسلی و انتظارات مخاطبان نوجوان آگاه کند ،مخاطبانی که با کتاب سروکار دارند و به طور تصادفی به انتخاب کتاب می پردازند با نوجوان آگاه و کتاب خوان های حرفه ای فرق دارند و دو پنجره ما را به سمت کتابخوانی حرفه ای می برد .
حداقل اثری که برنامه دوپنجره در این ده سال داشته مواجه جدی نویسنده با مخاطبان کتاب هایش بوده است در عین حال برگزاری برنامه دو پنجره در نویسندگان و شاعران انگیزه تولید اثر فاخر را ایجاد کرده و یا بهتر بگویم افزایش داده است .افزایش آمار کتاب خوانی در میان نوجوانان حداقل هدفی است که در دو پنجره تحقق پیدا کرده و از آنجا که معیار مدیریت آفرینش های هرنی ادبی برای انتخاب کتاب و نویسنده اعزامی به استان ها پرخواننده بودن کتاب های نویسندگان است ، تقاضای دعوت از از سوی مربیان به کارشناسان استان و ستاد مطرح می شود و مربیان انتخاب کتاب از سوی اعضا را مورد نظر قرار می دهند و در واقع نویسنده ای به دو پنجره دعوت می شود که اعضای کتابخوان مرکز اورا دعوت کرده باشند.به نظرم دوپنجره برنامه موفقی بوده که اگر اینچنین نبود عمرش به ده سال نمی رسید این نهال ده ساله را رد دست داریم و با تمام توان از آن مراقبت می کنیم .
دوست دارید دوباره به ایلام دعوت شوید و با مخاطبان نوجوانتان صحبت کنید ؟
بله البته .پس از چاپ کتاب های تهمینه و فرانک که در انتشارات کانون در نوبت چاپ هستند.
نوجوان مخاطب امروز را چگونه ارزیابی می کنید پرسش ها و نقد هایشان کار ساز بود ؟کمی تلخ اندیش و بسیارآگاه و هوشمند هستند و باهوشی کلامی بالایی دارند که رفتار با زبان را خوب بلدند اما بیشتر باید بخوانند و به خیال خودشان مجال پرواز بیشتری بدهند.
در کتاب های بعدی تان این نقد ها را تاثیر می دهید ؟
البته حتما
به نظر شما یک کتاب موفق چه ویژگی هایی می تواند داشته باشد
کتاب موفق کتابی است که نوجوان امروز را از منظر تخیلی ، عاطفی ،زبانی و فکری تربیت کند .تخیل ، عاطفه ،اندیشه در آثار فاخر ادبی جلوه می کنند .کتاب خوب نوجوان کتابی است که من برتر نوجوان را بیافریند و در عین حال اکنون اورا نیز مرور کند و به اصطلاح به من نویسی بپردازد و سطح عالی اخلاق و عاطفه را به عنوان ایده ئال دست یافتنی برای نوجوانم ترسیم کند .دایره لغاتش دایره خیالش و دایره عواطفش بالاتر از سطح متوسط زبان و خیال و عاطفه نوجوان امروز است و در عین سادگی ، صمیمیت و اسان یابی آسان خواهی را در نوجوان تربیت نکند .
کتاب خوب کتابی است که در ذهن وزبان و عاطفه نوجوان را درگیر کند.در جهانی که نوجوان تحت تاثیر بمباران خبری است اخباری که سطحی هستند و عمق ندارند اما وقت و انرژی نوجوان را از آن خود می کنند .نویسنده خوب نویسنده است که با طرح مفاهیم انسانی اندیشه و عاطفه نوجوان رادرگیر کند و او را به زندگی در کتاب خود وادارد .
به غیر از این بحث ها دوست داشتید چه چیزی را در این برنامه مطرح کنید ؟
دلم می خواست از خانم لیلا قیطرانی مربی هنری و تصویر گر خوب استان آذربایجان شرقی یادکنم. هنرمندی که به ارتباط بین متن و تصویر واقف است و علاوه برتصویر گری فصل آهو و کبوتر مجموعه شعر تهمینه را هم تصویر گری کرده کتابی که اگر به چاپ برسد جایزه تصویر گری خوب را از آن خود خواهد کرد .ودر پایان از دکتر حبیب الله بخشوده مدیر کانون استان ایلام ، جلیل صفربیگی معاون فرهنگی استان ایلام،محمدرضا رستم پور، روابط عمومی، مرتضی حاتمی کارشناس آفرینش های ادبی، ملوک هاشمی کارشناس مسئول فرهنگی و دیگر کارشناسان و کارکنان خوب کانون استان ایلام سپاس گزاری کنم که خاطره زیبایی را برایم ساختند .
در این برنامه دختر خانم نوجوانی که عضو مرکز فراگیر بود درجمع اعضا کتاب (فصل آهو و کبوتر) مرا نقد کرد. یکی از سوال های ام البنین از من این بود که چرا دخترانه های این کتاب را غمگین سرودم.این سوال را بچه های دیگر هم از من پرسیده بودند. به یکی از دخترها گفته بودم شما اگر غم تاریخی زنان را مرور نکنید نمی توانید شادی آفرین و افتخار آفرین باشید،
به ام البنین اما قول دادم شعری برای او بسرایم تا شاد شود. سعی کردم سرخوشی های دخترانه را بسرایم سرودم وخط زدم چرا که نام بلند ام البنین به من اجازه نداد از حدود ادب در محضر این نام خارج شوم ولو برای سرودن از سرخوشی های دخترانه
به هر حال این شعر را به دختر نوجوان عزیزی تقدیم می کنم که نام بلند حضرت ام البنین بر زندگی اش سایه افکنده
از تبار تشنگی های زمینی
مادر ماهی مگر ام البنینی؟
آسمان در آسمان نام تو ابری
با صدف در قلب دریا هم نشینی
گاهی از تیمار گل می آیی آنگه
خود پرستار امیرالمومنینی
می شود گاهی ببندی چشم خود را
می شود اندوه مولا را نبینی؟
خواهر دریایی ای رویای روشن
از تبار شوری وشوق آفرینی
نینوا در نینوا منظور ماهی
کربلا در کربلایی نازنینی
می تراود مهر زهرا (س)از نگاهت
سوره ی نوری مگر، عین الیقینی
نام تو شرح رشادت های مردان
در تمام نام ها ام البنینی