گفت‌وگو: فرناز میریآذر امسال امیر مشهدی‌عباس، از کارگردان‌های فعال حوزه هنرهای نمایشی طی حکمی از سوی محمدرضا زمردیان معاون فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای یک‌سال به عنوان دبیر انجمن هنرهای نمایشی کانون منصوب شد.
انجمن هنرهای نمایشی کانون پرورش فکری یکی از انجمن‌های 10گانه تخصصی است که بر اساس سیاست‌های فرهنگی سال ۱۳۹۷ کانون و برای تخصصی‌تر شدن فعالیت‌های فرهنگی و هنری در میان نوجوانان و همچنین تمرین کار گروهی و حضور پررنگ‌تر در اجتماع تاسیس شد و قرار است تا علاوه بر کشف استعدادهای این حوزه، بسترساز برگزاری جشنواره نمایش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان باشد.
با مشهدی‌عباس، دبیر این انجمن که زیر نظر اداره کل آفرینش‌های ادبی و هنری کانون فعالیت می‌کند گفت‌وگویی درباره‌ی اهداف تاسیس و برنامه‌های انجمن هنرهای نمایشی در آینده داشتیم که در ادامه می‌خوانید.
هدف اصلی از تشکیل انجمن هنرهای نمایشی در کانون چیست؟
هدف اصلی انجمن‌ها ایجاد تمرکز کانونی است. یعنی ما تمرکزی ایجاد کنیم تا افرادی که در زمینه هنرهای نمایشی در کل کشور فعال هستند بتوانند به صورت متمرکز و برنامه‌ریزی شده این کار را ادامه و انجام دهند. برهمین اساس یکی از این کارها در این زمینه ایجاد یک تشکل یا همان انجمن و جمع شدن دوستان و فعالان این حوزه برای آگاهی از برنامه‌های‌شان و دوم هدف‌گذاری است. هدف‌گذاری به این معنا که برنامه‌هایی را هماهنگ کنیم تا فعالان این حوزه بتوانند در کنار هم تولیداتی داشته باشند. به عبارت دیگر انجمن هنرهای نمایشی بیشتر تسهیل‌گر است تا از بخش‌ها و توانمندی‌های مختلف کانون بتوانیم استفاده کنیم تا دست‌اندرکاران و علاقه‌مندان این حوزه بتوانند فعالیت‌های نمایشی‌شان را داشته باشند، به تولید برسانند و این تولیدات را اجرا کنند.
در بخش آموزش انجمن هنرهای نمایشی چه برنامه‌ای را در دست اجرا دارد؟
بخش دیگر فعالیت انجمن در حوزه آموزش است؛ چراکه در دیگر شهرها خیلی فضایی برای گذراندن دوره‌های آموزشی و زیرنظر استادان درجه یک فراهم نبوده است.
برای فراهم کردن چنین فضایی انجمن قرار است چه اقدامی انجام دهد؟
نخستین برنامه انجمن هنرهای نمایشی در راستای آموزش است. برهمین اساس با کمک معاونت فرهنگی از بهترین استادان در حوزه‌های مختلف هنرهای نمایشی برای برگزاری سلسله کارگاه‌های آموزشی پیوسته در قالب نویسندگی، کارگردانی، عروسک‌سازی، بازیگری و عروسک‌گردانی دعوت کرده‌ایم.
روند تشکیل این کارگاه‌های آموزشی به چه صورت است؟
این کارگاه‌ها تقریبا به صورت پیوسته طی دو ماه برگزار می‌شود. شرکت‌کنندگان در ابتدا آموزش نویسندگی را زیر نظر یک استاد می‌بینند تا یاد بگیرند چگونه می‌توانند یکی از کتاب‌های کانون را به نمایش‌نامه تبدیل کنند. در دوره کارگردانی شیوه‌های اجرایی و چگونگی تولید نمایش را برای همان نمایش‌نامه‌ای که به نگارش در آورده‌اند، می‌آموزند. کارگاه عروسک‌سازی به ساخت عروسک‌های همان شخصیت‌های نمایش‌نامه اختصاص دارد. دوره بازیگری فقط برای اعضا و اعضای ارشد و نه مربیان است. دوره عروسک‌گردانی و کارگردانی نمایش عروسکی هم برای آموزش چگونگی استفاده و کارگردانی عروسک‌ها در همان نمایش‌ها است. همچنین باید بگویم در تمامی این دوره‌ها اعضای ارشد می‌توانند شرکت کنند.
خروجی شرکت‌کنندگان این کارگاه در نهایت چه خواهد بود؟
در نهایت از نمایش‌نامه‌ای خروجی داریم که عروسک آن ساخته شده، بازیگرانش بازیگری یاد گرفته‌اند و کارگردان، شیوه‌های کارگردانی نمایش را می‌داند. از سوی دیگر در هر استان یک نماینده داریم. نماینده‌های ما در استان کارها را پیگیری می‌کنند و با حمایت و مساعدت مدیران استان، سالنی برای اجرای نمایش باید بسترسازی شود تا طی سال در هر استان یا مرکز استان برای کودکان اجرای تئاتر داشته باشیم.
طبق این روند هر استان در یک سال چند نمایش می‌تواند تولید کند؟
پیش‌بینی می‌شود در هر استان چهار نمایش طی یک سال تولید شود و با حمایت مدیر استان به اجرای عموم در بیاید. به عبارت دیگر این کار روندی است که به گروه‌ها کمک می‌کند چگونه بتوانند یک تئاتر تولید کنند و به نمایش دربیاورند.
کارگاه‌ها با حضور چه استادانی برگزار می‌شود؟
علاوه بر خودم به عنوان یکی از مدرسان، برای برگزاری این کارگاه‌ها از منوچهر اکبرلو، حسین فدایی‌حسین، محمد عاقبتی، حسن دادشکر، فاطمه عباسی، محمد عسگری و سامی صالحی دعوت شده است.
این کارگاه‌های آموزشی فقط در تهران برگزار می‌شود یا شهرهای دیگر هم میزبان کارگاه‌ها هستند؟
این کارگاه‌ها آغاز شده و برای سال 97 تقریبا چهار استان را در نظر گرفته‌ایم. نخستین دوره در شهرکرد استان چهارمحال بختیاری، سپس کرمانشاه و آذربایجان غربی برگزار می‌شود. استان چهارم هنوز قطعی نشده است.
هر کارگاه چه مدت طول می‌کشد و این چهار استان بر چه اساسی برای برگزاری این کارگاه‌ها انتخاب شده‌اند؟
به‌طور کلی هر دوره پنج کارگاه و طول مدت آن کمتر از دو ماه است. بعد از هر کارگاه اعضای کارگاه یک هفته فرصت دارند کار مربوط به آن کارگاه را تحویل بدهند تا برای کارگاه بعدی آماده شوند. بعد از تاسیس انجمن هنرهای نمایشی نامه انجمن به هر استان ارسال شد. 20 استان اعلام آمادگی و علاقه برای تشکیل انجمن کرده‌اند و از این 20 استان چند استان در حال حاضر آمادگی لازم برای برگزاری کارگاه را داشتند؛ چراکه برای برپایی کارگاه‌ها باید مربیان از شهرهای مختلف در هر استان جمع شوند. اگر بودجه تعیین شود و حمایت لازم صورت بگیرد قرار است تا پایان سال آینده اتفاق کاملا متفاوتی را در تئاتر کشور شاهد باشیم.
مهم‌ترین ویژگی این کارگاه‌ها به نظر شما چیست؟
تاکنون در هیچ جای ایران و حتی تهران چنین سلسله کارگاه‌هایی نداشته‌ایم و از این نظر اتفاق فوق‌العاده‌ای هم برای مربیان و هم اعضا و اعضای ارشد کانون است تا بتوانند آن‌چه در زمینه هنرهای نمایشی نیاز دارند زیرنظر بهترین استادان یاد بگیرند و شروع به تولید نمایش بکنند. روند برپایی این کارگاه‌ها کاملا کارشناسی، طراحی شده و با طرح درس مشخص است. حدود یک ماه و نیم روی طرح درس این دوره‌ها کار شده است تا مربیان خیلی اصولی آموزش ببیند و بدانند چگونه عضو را می‌توانند تربیت کنند. در حقیقت همین آموخته‌ها را به اعضا انتقال بدهد. همچنین سطح کیفی تولیدات نمایشی کانون هم براساس روند این کارگاه‌ها بهبود پیدا می‌کند. به عبارت دیگر ما به عنوان انجمن ستادی در تهران و در تمام استان‌های کشور یک پایگاه هنرهای نمایشی داریم و برای علاقه‌مندان چه عضو، چه عضو ارشد و چه مربی در این انجمن‌ها برنامه‌ریزی فرهنگی و آموزشی صورت می‌گیرد تا در جهت آموزش و تولید نمایش بتوانند به بهترین شکل پیش بروند.
به‌نظر شما وضعیت تولیدات نمایشی کانون پیش از تاسیس چنین انجمنی و تاکنون چگونه بوده است؟
فرصت‌سوزی در همه‌جا وجود دارد. متاسفانه پیش از این آموزش‌ها گهگاهی و غیر پیوسته بوده است. کارهایی که از استان‌ها در جشنواره تئاتر کانون می‌بینیم عموما کارهایی است که از سر ذوق و سلیقه تولید می‌شوند و خیلی تخصصی و حرفه‌ای نیستند. اما برای ما مهم است وقتی مربیان با اعضا و اعضای ارشد کاری تولید می‌کنند آن کار استانداردهای لازم را داشته باشد تا تماشاچی ببیند و اجرای عموم داشته باشد؛ چراکه مربیان و اعضای کانون این ظرفیت را دارند.
آیا برنامه‌ای برای برگزاری جشنواره‌ای از خروجی نمایشی تمامی استان‌ها دارید؟
ما تعهدی برای خروجی کارها در قالب جشنواره نداریم. اما وقتی گروه آماده می‌شود در عمل خروجی آن، اجرای نمایش است. با مساعدت مدیر هر استان سعی می‌کنیم شرایط برای اجرای نمایش در هر استان فراهم شود. از سوی دیگر در جشنواره تئاتر کانون که سال آینده برگزار می‌شود کارهایی برای جشنواره آماده می‌شوند که اجرای عموم داشته باشند.
و سخن آخر؟
این کارگاه‌ها برگزار می‌شود تا کیفیت و سطح کارهای نمایشی کمی ارتقا پیدا کند و مهم‌تر این‌که مهارت‌های مربیان ما چه در عروسک‌گردانی، چه بازیگری و کارگردانی تکمیل شود تا بتوانند آن را به اعضای‌شان انتقال دهند. در حقیقیت با همکاری استادان‌مان در این کارگاه‌ها فضایی را ایجاد می‌کنیم که هر کدام از مربیان کانون یک مربی با مهارت‌های بالا باشند تا بتوانند با اعضای خودشان کار کنند و کیفیت کار اعضا و توانمندی‌های آن‌ها را بالا ببرند.
امیر مشهدی‌عباس، دبیر انجمن هنرهای نمایشی کانون پیش‌تر ساخت پنج تله فیلم و ۶ مجموعه سریال تلویزیونی را در کارنامه‌ی کاری خود دارد. او از سال ۷۵ کار نمایش را آغاز و تا سال ۸۲ فقط در حوزه تئاتر کار کرده است. «دوچ» عنوان آخرین فیلم بلند سینمایی کانون پرورش فکری است که او کارگردانی آن را برعهده داشته است. اثری که در جشنواره بین‌المللی فیلم کودک و نوجوان اصفهان نیز حضوری موفق را تجربه کرد.
