به گزارش روابط عمومی اداره کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان خراسان رضوی، این برنامه مشترک با همکاری انتشارات به نشر و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان عصر روز چهارشنبه ۸اسفند ۱۳۹۷ در فروشگاه مرکزی کتاب و محصولات به نشر برگزار شد.
محبوبه بزم‌آرا در توضیح این خبر گفت: طبق تفاهم صورت گرفته با موسسه به نشر و علاقمندی آنها به استفاده از توان و ظرفیت‌های کارشناسان و مربیان کانون در زمینه نقد و بررسی آثار منتشر شده، مقرر شد سلسله نقدهایی با حضور نویسندگان و مربیان صاحب‌نظر کانون برگزار شود.
در اولین جلسه مجموعه ۱۰ جلدی «اشکان و اشکانه» با حضور ابراهیم حسن‌بیگی نویسنده کتاب، از نظر تصویرگری و محتوایی به نقد و بررسی گذاشته شد.
در ابتدای جلسه زینب وفاکیش توحیدی مربی هنری کانون و تحصیل کرده رشته تصویرگری در رابطه با تصاویر کتاب گفت: تصویرها ساده، ملایم، معمول و متداول و فاقد تخیل است.
وی با اشاره به جای خالی استفاده از تکنیک‌های مختلف در تصویرگری این مجموعه گفت: به عنوان مثال نزدیک و دور شدن در کادربندی تصویرگری، پویایی را در تصویرگری و صفحه‌آرایی به دنبال دارد که در این مجموعه انتظار می‌رفت پویایی بیشتری لحاظ شود.
توحیدی در ادامه افزود: برای این گروه سنی می‌توان جسارت بیشتری به خرج داد و حتی از عناصر و تصاویری استفاده کرد که در متن داستان نیست. اغراق در تصویرگری نیز می‌تواند درجذب گروه‌های سنی پایین موثر باشد.
سخنران بعدی که در حوزه نقد محتوایی و ساختاری مجموعه ۱۰ جلدی «اشکان و اشکانه» صحبت کرد، الهام دهقان منتقد ادبی و مربی داستان‌نویسی کانون بود.
دهقان ابتدا به تاثیر و اهمیت برگزاری جلسات نقد اشاره کرد و گفت: آنچه به واقع در نقد ادبی مطرح می‌شود، کمک به ادبیات است تا نویسندگان مسیر نگارش را با سلامت بهتری بپیمایند.
کودکان ما روز به روز از سبک زندگی اسلامی فاصله می‌گیرند و تلاش ما مربیان این است کودکان براساس سبک زندگی اسلامی حرکت کنند.
وی ادامه داد: با آنالیز داستان «اشکان و اشکانه» تصویرهایی که در ذهن مخاطب شکل می‌گیرد، ابتدا شخصیت اصلی آن «اشکان» پسر داستان است که اغلب حوادث داستان با وی ارتباط دارد و دیگری حضور «خانواده» است که تلاش می‌کنند سبک زندگی اسلامی را پیاده کنند.
دهقان با اشاره به اهمیت پرداختن به سبک زندگی اسلامی و تلاش برای شناساندن آن به کودکان گفت: این اثر نتوانسته سبک زندگی اسلامی را نشان دهد. به عنوان مثال در بخش‌هایی از داستان رفتار مادر، کودک را وادار به دروغ‌گویی می‌کند و یا اشیاء در نظر او ارزشمندتر از کودکان است. چهره پدر نیز منفعل و بی‌حرکت است و در تمام داستان با یک پند و اندرز اشکان را متحول می‌کند چیزی که در واقعیت مصداق ندارد.
مربی ادبی کانون با بیان اینکه بهتر است در داستان «قهرمان» بپرورانیم که سبک زندگی اسلامی را رعایت کند و هیچ پند و اندرزی را مستقیم مطرح نکند، گفت: بر این اساس کودک شیفته شخصیت قهرمان داستان می‌شود و سعی می‌کند کارهای خوب او را تقلید کند.
دهقان با اشاره به «پیرنگ» داستان به عنوان سلسله حوادث علّی آن تاکید کرد: اگر ذهن‌های مختلف نتوانند آن را درک کنند به باورپذیری داستان لطمه وارد می‌کند مثلا در داستان‌های فانتزی که دنیای کاملا خیالی دارند بچه ها تمام اتفاقات رخ داده در داستان را باور می کنند اما پیرنگ داستان «اشکان و اشکانه» باور پذیر نیست و اتفاقات بدون پشتوانه منطقی رخ می‌دهند و از بین می‌روند.
وی ادامه داد: برای کودکان امروزی بیشتر از فرامین دینی، تفکر دینی اهمیت دارد و چرایی برای او بسیار مهم تر است، کودک نیاز به اندرز ندارد بلکه نیاز به طنزآفرینی وجود دارد تا در قالب آن بتوانیم پیام صحیح را منتقل کنیم.
سخنران بعدی این نشست مهدی فردوسی مشهدی، استاد دانشگاه بود.
وی با بیان اینکه مجموعه «اشکان و اشکانه» در ژانر ادبیات تعلیمی قرار می‌گیرد اظهار کرد: این اندرزها به لطافت نمونه‌های کهن در ادبیات مطرح نشده و بسیاری از آنها به صورت مستقیم بیان شده‌اند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: ما در داستان هیچ‌گاه پیام را آشکار نمی‌کنیم بلکه باید روایت به نحوی باشد که خواننده بتواند پیام را در داستان کشف کند. مصادیقی که در این داستان مطرح شده همانند مساله غیبت، می‌توانست در دل داستان پیچیده‌تری مطرح شود.
ابراهیم حسن‌بیگی نویسنده مجموعه نیز در پایان جلسه گفت: همواره برای نویسنده جذاب است که پای صحبت افرادی بنشیند که قرار است درباره آثار او گفت‌وگو نمایند و این اتفاقی است که بسیار اندک در کشور شاهد آن هستیم و اصولاً بازار نقدی در جامعه ادبی نداریم.
او گفت: برگزاری جلسات «دوپنجره» در کانون پرورش فکری این فرصت را به نویسنده می‌دهد تا با دیدگاه مخاطبین خود آشنا شود.
وی بالا بودن آمار تیراژ فروش یک اثر را تنها معیار محکم استقبال مخاطب از آثار ندانست و افزود: فروش‌های دولتی، برگزاری مسابقات کتاب‌خوانی و .. که برای بعضی از آثار وجود دارد سبب چنین تیراژهای عجیب و غریبی می‌شود که بر این اساس نمی‌توان فقط فروش را ملاک خوب بودن اثر قرار داد.
لازم به توضیح است که «امیر حسین و چراغ جادو»، «صوفی و چراغ جادو»، «غنچه بر قالی»، «سورنا»، «نیاکان ما قلم و تاج» از آثار ابراهیم حسن‌بیگی در انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است.
