دیدگاه‌های آنها را در ادامه می‌خوانیم.
امیر مهران: فعالان انیمیشن توجه و دقت بیشتری به مبحث فیلمنامه داشته باشند
اگر بخواهم آثار این دوره جشنواره پویانمایی تهران را با دوره قبل یا سال‌های پیش قیاس کنم باید بگویم در مجموع سطح کیفی کارها کمی پایین آمده است. این موضوع شاید با بحث مسائل اقتصادی که خیلی از فیلمسازهای جوان درگیر آن هستند ارتباط داشته باشد و یا مشکلاتی که در بخش حمایت از فیلم‌های انیمیشن و تهیه‌کنندگی آثار وجود دارد، می‌تواند از دلایل پایین آمدن سطح کیفی فیلم‌های انیمیشن باشد.
هیچ فیلمسازی دوست ندارد فیلم بد بسازد و روی صحبت من با نهادهایی است که باید از بچه های انیمیشن حمایت کنند. در این شرایط و با وجود مشکلات اقتصادی که در همه بخش‌ها وجود دارد، توجه به فیلمسازها باعث می‌شود که دغدغه فیلمساز ساخت فیلم‌های خوب شود و بتواند آثار بهتری تولید کند.
البته بچه‌های انیمیشن هم باید دقت و حساسیت بیشتری روی قصه و فیلمنامه داشته باشند زیرا در این سال‌ها به مدد نرم افزارها از لحاظ تکنیکی پیشرفت قابل توجهی داشته‌ایم ولی هنوز در زمینه ایده و متن دچار مشکل هستیم.
حضور انیماتورهای ایرانی در جشنواره‌های داخلی و خارجی متعدد، تاثیر خوبی در رشد بخش جشنواره‌ای داشته و امروزه آثار ایرانی در خیلی از جشنواره‌ها شرکت می‌کنند و جایزه می‌گیرند، اما اگر از دید جشنواره‌ای نگاه نکنیم، باید بپذیریم که هنوز با انیمیشن‌های دنیا فاصله زیادی داریم.
با وجود اینکه سال‌های قبل تعدادی جشنواره کوچک در حوزه انیمیشن برگزار می‌شد و یا در جشنواره‌های دیگر بخش انیمیشن وجود داشت، اما همچنان بهترین، بزرگترین و ویژه‌ترین جشنواره مختص انیمیشن که در کشور برگزار می‌شود، جشنواره پویانمایی تهران است که خیلی تخصصی و حرفه‌ای به انیمیشن می پردازد. همچنین با توجه به اینکه در سال‌های قبل جایی برای نمایش فیلم‌ها نبوده و فقط کارگاه کوچکی برای آموزش وجود داشته، جشنواره پویانمایی فرصت خوبی برای دانشجویان انیمیشن است که فیلم ببینند و از جنبه آموزشی جشنواره استفاده کنند.
فرخ یکدانه: در کنار خلق آثار هنری باید به صنعتی شدن هم فکر کنیم
نقطه قوت انیمیشن ایران بهره‌مندی از هنرمندان خلاق، حرفه‌ای و نجیب و نقطه ضعف آن اصرار بر مدیریت هنرمند و جریان تولید انیمیشن توسط نهادهای دولتی مسئول به‌جای رفع موانع تعامل با جریان جهانی، تقویت زمینه آموزش و حمایت موثر و مداوم مادی و معنوی است.
در خلق انیمیشن‌های کوتاه هنری و به اصطلاح جشنواره‌ای بسیار موفق عمل کرده و حتی به این واسطه گاه در عرصه جهانی درخشیده‌ایم که این خود نقطه قوت است، اما در زمینه‌هایی مثل ساخت مجموعه‌ها و آثار سینمایی ضعیف‌تر ظاهر شده‌ایم. البته این موضوع دور از انتظار نیست چراکه ما به‌طور سنتی تمایل کمتری به انجام کارهای گروهی داریم و این موضوع کار را برای برنامه‌ریزی و موفقیت در پروژه‌های بزرگ و بلند سخت می‌کند.
نقش تاثیرگذار آثار هنری و تجربیِ کوتاه به عنوان موتور محرک نوآوری در جریان کلان انیمیشن بر کسی پوشیده نیست، اما از آنجا که ساخت انیمیشن به عنوان یک شغلِ درآمدزا، معمولا در قالب تولید صنعتی قابل تعریف است، سنجیدن این‌گونه تولیدات با معیارهای ارزشی کار کوتاه از نقاط ضعفی است که همواره تولید گروهی در کشور را در مقابل تجربه‌های فردی کم‌ارزش جلوه می‌دهد.
برنامه‌ریزی برای ساخت انیمیشن به شیوه صنعتی باید از لحاظ زمان‌بندی بسیار دقیق باشد و با توجه به شرایط واقعی اقتصادی، پایداری تولید در آن هدف قرار گیرد این در حالی است که تولید یک انیمیشن کوتاه تجربی به‌دلیل نگاه کمال‌گرایانه فیلمساز و اولویت کیفیت و خلاقیت ممکن است گاه تا چندین سال به‌طول بیانجامد.
در بخش آثار کوتاه هنری به‌طور آشکار اتفاقات خوبی افتاده است، اما این اتفاق به ورود ما به بازارهای جهانی کمکی نمی‌کند که باز هم برمی‌گردد به جدی نگرفتن تولید صنعتی. ما هنوز در برخی بخش‌ها ضعف فاحش داریم، مثلا در داستان و فیلمنامه‌ای که بتواند کشش لازم برای کار بلند را ایجاد کند. یا در بحث شخصیت‌سازی هنوز تلاش جدی در راستای خلق شخصیت‌های شناخته شده در انیمیشن ایران که بتوانند جهانی شوند، صورت نگرفته و یا اسباب آن فراهم نشده است.
ضعف ما بیشتر در بخش‌های مشترک انیمیشن با سینماست پس باید در کسب دانش سینمایی بیشتر و جدی‌تر کار کنیم.
به‌دلیل افت ارزش پول کشور فرصتی استثنایی هزینه تولید انیمیشن در ایران برای خارجی ها بسیار به صرفه شده و تمایل همکاری با هنرمندان ما بالا رفته پس لازم است با استانداردها بیشتر آشنا شویم تا بتوانیم در نهایت تولیدات جهانی خودمان را داشته باشیم و حرف خودمان را بزنیم.
یکی از بخش‌هایی که در این دوره جای خالی آن حس می‌شد، بخش آثار و تجربیات کوتاه و ایده محور بود. ما تعدادی کار زیر یک دقیقه بسیار خوب داشتیم که اجرای ساده‌ای داشتند و در مقایسه با آثار هم‌گروه خود که زحمت زیادی برای تولیدشان در بخش‌های طراحی فضا، ساخت آبجکت، انیمیت، موسیقی، صداگذاری و... کشیده شده بود، طبیعتا امتیاز کمتری کسب کردند در حالی که اگر بخش جداگانه‌ای به آنها اختصاص داده می‌شد قطعا جزو انتخاب‌های برتر بودند.
عموم هنرمندان در این دوره کمتر به سراغ استفاده از تکنولوژی‌های نو و کارهای تجربی رفته بودند. در این دوره حتی برخی از افراد توانمند یا کاری ارائه نداده بودند یا تا حدی ضعیف‌تر از گذشته خودشان ظاهر شده بودند.
وقتی هیات انتخاب از بین حدود ۶۰۰ اثر ارسال شده بهترین‌ها را انتخاب کرده‌اند و باز در این میان کارهای ضعیف به چشم می‌خورد بدان معناست که احتمالا طیف گسترده‌ای از کارها، قدرت و کیفیت بالایی نداشته‌اند اما با این وجود در شرایطی که مشکلات اقتصادی تولید انیمیشن را در کشور با سختی همراه کرده، قابل تحسین است که هنرمندان ما همچنان حداکثر تلاششان را کرده‌اند تا بهترین کار ممکن را ارائه دهند.
در این دوره از جشنواره با تعداد قابل توجهی از آثار مواجه بودیم که از طرف شرکت‌کننده‌ها در بخش‌های نامرتبط ثبت شده بودند و به همین دلیل در جایگاه مناسب خودشان داوری نشدند.
حامد جعفری: انیمیشن‌سازان ایرانی نسبت خود را با مخاطب پیدا کنند
وقتی آثار را در جشنواره دیدم به این فکر کردم چقدر خوب است که در جشنواره آثاری نداریم که به لحاظ کیفیت بصری دارای نقص هستند، اما نقطه ضعفی که به چشم می آمد بی توجهی به مخاطب و اقتصاد جامعه بود.
همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد کارهای امسال به لحاظ کیفی یک گام رو به جلو برای انیمیشن کشور بودند اما آن چیزی که در برخی موارد شیرینی دیدن یک اثر خوب را تحت تاثیر قرار می‌داد، نبود توجه به مخاطب است.
چه خوب است حالا که توانسته ایم کارهای باکیفیتی تولید کنیم، نگاه عمیق‌تر و دقیق‌تری به بحث مخاطب و موضوع مهم اقتصاد داشته باشیم. به نظرم آنچه رشد و بقای این هنر-صنعت را تضمین می‌کند، توجه به این دو موضوع مهم است.
تولیدات کودک و نوجوان حاضر در جشنواره برخلاف توقعی که داشتیم، تعداد بسیار محدودتری بود. برخی از تولیدات با مشکل اشتباه در انتخاب حوزه رقابت هم مواجه بودند یعنی برخی آثار اگر در بخش دیگری شرکت می‌کردند می‌توانستند موفق‌تر باشند اما به دلیل نبود دقت یا شناخت، در بخشی شرکت کرده بودند که حائز شاخص‌های آن رشته نبودند و همین امر هم به موفقیت اثرشان لطمه زده بود، اما در مجموع برای من دیدن این تعداد انیمیشن خوب باعث افتخار بود.
دو سالانه پویانمایی، تحویل سال انیمیشن ایران است و بعد از هر دوره، سال انیمیشن ایران نو می‌شود و همه انیمیشن‌سازان تولیدات جدیدی را برای دوره‌های بعدی برنامه‌ریزی می‌کنند و به نظرم این جشنواره مهم‌ترین محفل انیمیشن کشور است.
اهمیت دیگر جشنواره انیمیشن به دلیل نسبت آن با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است. کانون به عنوان نهادی که انیمیشن ایران برای اولین بار در آن پایه گذاری و تجربه شده است نقش پدر انیمیشن را دارد و این مساله اهمیت جشنواره را دو چندان می‌کند.
در سال‌های اخیر از یک سو اثری از ایران در لانگ لیست اسکار حضور یافته و از این مسیر انیمیشن ایران را معرفی کرده و از سوی دیگر در آثار بلندمان اثری داشته ایم که توانسته رنگ اکران را در سایر کشورها ببیند پس در برقراری ارتباط با دنیا، حرف‌هایی برای گفتن داریم و این یعنی راه صد ساله را در مدت کوتاه‌تری طی کرده‌ایم.
سعادت رحیم‌زاده: حرفه‌ای‌تر شدن صدا و موسیقی در انیمیشن های ایرانی
در حال حاضر بزرگترین نقطه ضعف انیمیشن ایران این است که آدم‌های این حرفه جریان مشخصی را پیش نگرفته‌اند تا جامعه انیمیشن شامل افراد جوان‌تر و باتجربه و افرادی که پیرِ انیمیشن هستند بتوانند به فراخور توانایی‌ها و شایستگی‌هایشان رشد کنند.
شرایط باید طوری رقم خورد که امکان رشد به شکل عادلانه‌ای برای همه افراد مهیا باشد. انیمیشن با رشد تک تک افراد جامعه‌اش رشد خواهد کرد، اما اتفاقی که در سال‌های گذشته افتاده این است که کثرت پیدا کرده ایم اما نتوانسته ایم از این تعداد زیاد به درستی استفاده و یک جریان منسجم فراهم کنیم.
مخاطب‌شناسی در ساخت انیمیشن بحث مهمی است و فرقی ندارد که اثر مورد نظر در چه سبکی ساخته می‌شود؛ فیلم کوتاه مستقل هنری است یا مجموعه تلویزیونی یا یک فیلم سینمایی. متاسفانه در این زمینه هم دچار مشکل هستیم.
فعالان حوزه انیمیشن رغبت کمی به مطالعه بینارشته ای مانند مطالعه فلسفه، روانشناسی، جامعه‌شناسی، تاریخ و ... که در تولید اندیشه به هنرمند کمک می‌کند، دارند. یک نقطه ضعف بزرگ دیگر نداشتن همدلی و نشناختن پتانسیل‌های خودمان و دیگران است.
نقطه قوت انیمیشن ایران این است که در چند سال اخیر توجه خوبی به ادبیات غنی و منبع فوق‌العاده و لایتناهی داستان‌های ایرانی نشان داده ایم.
جشنواره پویانمایی تهران به عنوان تنها جشنواره تخصصی انیمیشن در کشور است، هم نقطه امید و میدان رقابت و نمایشگاهی دیدنی است و هم یک آزمایشگاهی است که می‌توان بسیاری از مسائل انیمیشن را آنجا دید، سنجید و پاسخ گرفت. چه بسا حتی بتوان به عنوان یک دانشگاه به دوسالانه انیمیشن تهران نگاه کرد. جشنواره پویانمایی تهران به نوعی انیمیشن ایران را تاریخ‌نگاری می‌کند. سال به سال و دوره به دوره تمام کسانی که هستند، بودند و الان نیستند و تمام افرادی که به این جامعه اضافه می‌شوند، در مجموع یک جریان زنده و سیال را تشکیل می دهند.
نکته عجیبی که ما امسال با آن مواجه بودیم ثبت نام آثار در بخش‌های نامرتبط بود. خیل زیادی آثار تلویزیونی در بخش کودک و نوجوان و تنها ۹ اثر در بخش تلویزیونی به شدت تعجب‌برانگیز بود و این سوال را ایجاد می‌کرد که آیا فیلمسازان ما هنوز مخاطب خودشان را! متاسفانه همین مساله موجب شد بسیاری از آثار شایسته اجازه بروز و درخشش را به دلیل این ثبت نام اشتباه از دست بدهند.
ضعف در کارگردانی و فیلمنامه‌های کم تاثیر از دیگر نقاط ضعف آثار امسال بود. همچنین در یک نگاه کلی به عموم آثار بخش ایران می‌شد گفت که تنوع تکنیکی خیلی کم شده و سر و شکل کارها خیلی به هم شبیه بودند و این یعنی از ظرفیت کامل انیمیشن استفاده نشده است.
یک اتفاق خوب در مقایسه با سال‌های گذشته این بود که موضوع صدا و موسیقی برای انیمیشن قدری جدی‌تر شده بود و فیلمسازان در این زمینه قوی‌تر عمل کرده بودند.
روانبخش صادقی: در کار گروهی و نوشتن فیلمنامه دچار ضعف هستیم
آثار حاضر در جشنواره امسال می‌توانستند کیفیت بهتری داشته باشند ولی به نظر می رسد مشکلات اقتصادی روی کیفیت آثار تاثیر جدی داشته است.
ارزیابی کارهای حاضر در جشنواره پویانمایی امسال بیانگر این است که فعالان این عرصه در تکنیک خیلی خوب پیش رفته‌اند ولی هنوز در فیلمنامه ضعف داریم.
هماهنگی بخش‌های مختلف یکی از مشکلاتی است که در کارهای حاضر در جشنواره پویانمایی امسال مشهود است مثلا می‌بینیم که یک کار، انیمه خیلی خوبی دارد اما در بخش‌های دیگر دارای ضعف جدی است، یا یک کار در همه بخش‌ها دارای قوت است اما کارگردانی و دکوپاژ ضعیفی دارد.
اکثر افراد در کار گروهی موفق عمل نمی‌کنند و می‌خواهند به تنهایی تمام بار تولید را به دوش بکشند، به همین دلیل کارها با آن کیفیتی که باید پیش نمی‌رود.
بزرگترین مشکل ما در حوزه انیمیشن فقدان برنامه‌ریزی پایه‌ای است به عنوان مثال با مشکلاتی مثل کمبود منابع، تغییر گاه و بی‌گاه مدیریت‌ها، تفاوت سلایق و دیدگاه‌های مدیران که غالبا دولتی هستند مواجه هستیم.
تولید انبوه انیمیشن و صدور آثار انیماتورهای ما به کشورهای دیگر خیلی محدود است و آنچه در این زمینه اتفاق می‌افتد غالبا به صورت شخصی است. این نشان می‌دهد که ما پتانسیل لازم برای تولید آثاری در حد و اندازه استانداردهای جهانی داریم، اما برنامه‌ریزی درست برای بهره‌گیری از این پتانسیل‌ها را نداریم.
زمانی انیمیشن ما می‌توانست تبدیل به یک نمونه شاخص در دنیا شود اما اگر الان به ۲۰ سال پیش برگردیم و بخواهیم هدف و دورنمای انیمیشن ایران را در زمان حال در نظر بگیریم، می‌بینیم به آن جایگاهی که باید طی این ۲۰ سال می‌رسیدیم، دست نیافته‌ایم.
در این سال‌ها کشورهایی مثل چین، هند، کره و ترکیه که در گذشته هیچ حرفی در عرصه انیمیشن نداشتند به این عرصه ورود کرده و جایگاهی برای خود کسب کرده‌اند، در حالی که ما تقریبا نزدیک به تاریخچه و پیشینه‌مان در سینما، در انیمیشن هم سابقه داریم ولی امروز در جایگاهی که باید باشیم، نیستیم.
