به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، مجید سرسنگی در نشست تخصصی «آموزش و پژوهش در صنعت اسباب‌بازی» که در حاشیه پنجمین جشنواره ملی اسباب‌بازی برگزار شد، مجید سرسنگی با اشاره به شکل‌گیری رشته طراحی اسباب‌بازی در دوره کارشناسی ارشد گفت: دو دانشگاه فرهنگ و هنر تهران و همچنین هنر اسلامی تبریز، به طور هم‌زمان، طرح‌هایی را ارائه کرده‌اند. قابل توجه این که دانشگاه فرهنگ و هنر به مبانی نظری صنعت اسباب‌بازی توجه کرده و نگاه دانشگاه دیگر، بیشتر به جنبه‌های عملی این رشته معطوف بوده است در حالی که اسباب‌بازی، بین‌رشته‌ای است و باید از جنبه‌های مختلف روان‌شناختی، جامعه‌شناختی، هنری و حتی اقتصادی به آن نگاه کرد.
این استاد دانشگاه به این که در فرهنگ ما، توجه چندانی به بچه‌ها نشده، اشاره و بیان کرد: در فرهنگ ما به کودکان، توجه نشده؛ ما نیاز بچه‌ها را نه شناخته‌ایم و نه به آن پاسخ داده‌ایم. در طول سال، چند فیلم خوب کودک و چند برنامه پرمخاطب تلویزیونی ساخته می‌شود؟ چیزی به نام موسیقی کودک، معنی و مفهوم ندارد آن وقت، مرتب گلایه می‌کنیم چرا کودکان ما شخصیت‌های ایرانی را نمی‌شناسند و با مرد عنکبوتی و باب اسفنجی آشنا هستند.
سرسنگی به ضرورت توجه به نیاز کودکان امروز اشاره و بیان کرد: ما باید مخاطب خود را بشناسیم و به آن توجه کنیم. امروز نیاز بچه‌ها تغییر کرده و ما باید ذهن و زبان کودک امروز را بشناسیم. همان‌گونه که غربیان از گذشته تا امروز به بچه‌ها، توجه بسیار داشته و دارند. برای مثال ما در ایران، اسطوره رستم و سهراب را داریم و در غرب، افسانه ادیپ را. در داستان شاهنامه، پدر پسر را می‌کشد و خود باقی می‌ماند و در اسطوره ادیپ، عکس این‌ماجرا اتفاق می‌افتد و این نسل جدید است که زنده می‌ماند و زندگی می‌کند.
معاون فرهنگی دانشگاه تهران به این که امروز، شکل استعمار کشورها تغییر کرده اشاره و بیان کرد: استعمار فیزیکی در دنیای امروز، معنی ندارد و کشورها از طریق فرهنگ و هنر، کشورهای دیگر را به استثمار خود در می‌آورند و در این شرایط ضروری است که ما هم فرهنگ خود را بشناسیم و روی شخصیت‌های فرهنگی خود سرمایه‌گذاری کنیم.
اسباب‌بازی، اقتصاد و فرهنگ را در هم می‌آمیزد
محمود گلابچی هم با اشاره به این که هر صنعت و هنری، نیازمند تامین زیرساخت‌های علمی، آموزشی و پژوهشی است گفت: ما نمی‌توانیم تاثیر اسباب‌بازی بر ذهن و روان کودکان را نادیده بگیریم. بنابراین هم باید بچه‌های امروز را بشناسیم و با خواسته‌ها و نیازشان آشنا باشیم هم زمینه‌هایی را فراهم آوریم تا اسباب‌بازی‌های خلاقه تولید شود.
به گفته این استاد دانشگاه، ضروری است که طراحی اسباب‌بازی به یک رشته دانشگاهی تبدیل شود تا هم آنچه تولید می‌شود تازه و خلاقه و متناسب با فرهنگ ایرانی باشد هم به نیاز و خواسته کودکان امروز پاسخ دهد.
گلابچی، توجه به اقتصاد را یکی دیگر از ضروریات در حوزه اسباب‌بازی دانست و افزود: اسباب‌بازی هم یک مقوله فرهنگی است و هم اقتصادی. ما باید به این بخش هم توجه و زمینه صادرات تولیدات خود را فراهم کنیم.
به گفته این پژوهشگر هنر و معماری، اسباب‌بازی، وسیله‌ای برای آموزش و انتقال فرهنگ است و مراکز علمی ما باید به این مهم، توجه کنند.
با اسطوره‌هامان چه کردیم؟
مهرداد بیات، استاد دانشگاه به این که ما قدر اسطوره‌های خود را نمی‌دانیم اشاره و بیان کرد: امروز همه بچه‌های ایرانی رونالدو را می‌شناسند اما کسی نمی‌داند به سر علی دایی چه آمد؟ مرد عنکبوتی و بتمن را می‌شناسند اما نمی‌دانند رستم کیست و چه کرده؟ چراکه ما در همه این سال‌ها فرهنگسازی نکرده و به آن‌ها آموزش نداده‌ایم.
این استاد دانشگاه همچنین گفت: وقتی موضوع پایان‌نامه یک خانم آمریکایی که در دانشگاه تدریس می کند، «چگالی وزن رستم» است، ما چه حرفی برای گفتن از شاهنامه و فردوسی داریم؟ بعد از گذشت این همه سال، تازه می‌خواهیم در دانشگاه‌هامان، رشته طراحی اسباب‌بازی داشته باشیم.
چیزی به نام تهاجم فرهنگی وجود ندارد
بهنام زنگی، هم یکی دیگر از سخنرانان این نشست تخصصی بود. او تهاجم فرهنگی را یک رقابت فرهنگی دانست و افزود: وقتی ما غفلت و میدان را خالی می‌کنیم، طبیعی است که دیگران از گرد راه می‌رسند و این خلا را با محصولات دیگر پر می‌کنند. آن وقت، فریاد ما بلند می‌شود که چرا بچه‌ها بتمن را می‌شناسند و رستم را نه؟
به گفته این استاد دانشگاه، اسباب‌بازی برای همه رده‌های سنی کاربرد دارد اما اثر تربیتی و آموزشی آن بر کودکان، پر رنگ‌تر است.
زنگی به این که ما بیش از ۳هزار بازی ملی ثبت شده داریم، اشاره و بیان کرد: چرا بازی‌های ملی ما تجاری و به روز نشده‌اند؟ چرا این بازی‌ها به بازی رایانه‌ای تبدیل نشده؟ چه کسی باید بازی‌ها را بهینه و به بازی رایانه‌ای تبدیل کند؟
آیدین مهدیزاده هم در بخش دیگری از این نشست به ضرورت بازآفرینی ادبیات کهن اشاره و بیان کرد: متن اصلی «سپید برفی و هفت کوتوله» قابل خواندن نیست. اگر برادران گریم نبودند و این داستان را بازنویسی نمی‌کردند، شرکت والت دیسنی نمی‌توانست آن را به یکی از پرمخاطب‌ترین پویانمایی‌ها تبدیل کند. به جرات می‌توان گفت ۸۵ درصد کلیله و دمنه، قابل تعریف کردن برای بچه‌ها نیست و نویسندگان خلاق ما باید این داستان‌ها را بازنویسی و بازآفرینی کنند و در اختیار سازندگان و طراحان اسباب‌بازی بگذارند.
این پژوهشگر حوزه اسباب‌بازی با اشاره به برگزاری همایشی در ارتباط با نظام رده‌بندی سنی گفت: توجه به گروه سنی مخاطبان، مهم و ضروری است و ما در کانون پرورش فکری، همایشی را در ارتباط با این موضوع و اهمیت آن برگزار می کنیم.
در پایان، فاطمه خسرونژاد به معرفی ستاد نانو و تاثیر این فناوری در صنعت اسباب‌بازی پرداخت و گفت: ایران، رده چهارم را در این زمینه و در سطح جهان دارد. ما امروز برآن هستیم تا از نانو افزودنی‌ها در ساخت انواع اسباب‌بازی بهره ببریم و محصولاتی بسازیم که با فناوری نانو، قابل دسترسی هستند.
پنجمین جشنواره ملی اسباب‌بازی با شعار «تمرین زندگی» از ۷ تا ۱۳ دی ۱۳۹۸ در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان واقع در خیابان حجاب تهران برگزار می‌شود.
