تاثیر فضای مجازی بر ادبیات کودک و نوجوان

سولماز خواجه‌وند معتقد است نویسندگان بزرگی از میان نوجوانانِ داستان‌نویسِ مهرواره داستان‌نویسی «دنیای ما زیباست» پا به عرصه ادبیات می‌گذارند.

به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌المل کانون، داور مهرواره داستان‌نویسی افزود: داستان‌های خوب در میان داستان‌های مهرواره داستان‌نویسی زیاد بودند و این داستان‌ها در کتابی برای همیشه ماندگار خواهند شد.
خواجه‌وند گفت: خیلی از بچه‌ها داستان‌هایی در حد عالی نوشته‌اند. موضوع‌های نو، ایده‌ی نو، پرداخت قوی، استفاده از گویش‌های محلی و دیالوگ‌نویسی عالی بود. در بعضی از داستان‌ها، بسیار حرفه‌ای برخورد شده بود و رد پای پژوهش و فیش‌نویسی نویسنده کاملاً دیده می‌شد.
این نویسنده تصریح کرد: برای مثال یکی از این داستان‌ها ماجرای پسری است که برای اسباب‌کشی، یک گاری دستی می‌خواهد و راه می‌افتد توی محل برای قرض کردن یک آن. این داستان من را به دنیای داستان‌های هوشنگ مرادی‌کرمانی برد. یا داستان دیگری از ماجرای بچه‌هایی می‌گوید که مدرسه ندارند و یک تانک از کار افتاده را تبدیل به مدرسه می‌کنند. داستان‌هایی پر از تصویرسازی، خلاقیت و شگفتی، بسیاری از این نوجوانان خوش‌فکر بودند در داستان طرح مسئله می‌کردند و راه حلش را هم ارائه می‌دادند.
نویسنده مجموعه‌ی سه جلدی «زندگی هچل هفت آیدا پیرپور» با ابراز امیدواری از این‌که این استعدادها رها نشوند و نویسنده‌های بزرگی از میان همین کودکان و نوجوانان پا به عرصه‌ی ادبیات بگذارند، افزود: موضوع‌هایی در داستان‌ها وجود دارد که قابل توجه هستند. داستانی خواندم با موضوع کنکور و این در حالی بود که نویسنده‌اش در تمام طول داستان «کنکور» را «کنگور» نوشته بود. و فکر می‌کنم این اضطراب کنکور وقتی حتی نمی‌دانی اسم درستش چیست، قابل توجه است.
خواجه‌وند در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه موضوع‌های مهرواره به‌صورت عمده شاد در نظر گرفته شده، فکر می‌کنید این موضوع‌ها با شرایط کرونایی امروز تطابق دارد؟ گفت: موضوع‌های پیشنهادی برای این مهرواره چون «خانواده‌ی من، شادی‌های من، آینده‌ی روشن، فردای بهتر، همدلی و مهربانی، دنیا از نگاه من، آسمان شهر من، خانه‌ی من، جنگ و صلح، آینده ساختنی است و کشورم را دوست دارم» هستند و لزوماً قرار نیست با این موضوع‌ها داستان‌هایی شاد تولید شود. البته اگر بشود، اتفاق فرخنده‌ای هست ولی بعضی از داستان‌ها واقعا تلخ هستند.


وی افزود: مثلاً موضوع یکی از داستان‌ها «آینده ساختنی است» بود. راوی داستان از زندگی پر از فقر و رنج می‌گفت. در جایی از داستان یادم هست جمله‌ای داشت که می‌گفت: «آینده ساختنی است ولی هر ساختنی ابزار و لوازم خودش را می‌خواهد...» و این جمله را از زبان قهرمان داستانی می‌شنیدیم که در فقر و ناامیدی مفرط زندگی می‌کرد.
خواجه‌وند تاکید کرد: در بعضی این غم چنان به جان داستان نشسته بود که متحیر می‌شدم، چه‌طور یک نوجوان به این خوبی می‌تواند رنج و درد را به تصویر بکشد. یکی از موضوع‌های پر بسامد در داستان‌ها «کودکان کار» و شرایط تلخ و پررنج آن‌ها بود. دیگری مشکلات خانوادگی و زناشویی مادر و پدرها بود یا مرگ والدین، فقر و امثال این‌ها. وقتی از میان بیش از ۶۰۰ داستان که از سراسر ایران به مهرواره رسیده ما چند موضوع مشخص را بسیار زیاد می‌بینیم، فکر می‌کنم اینجا، جای ورود است و باید فکری کرد.
نویسنده کتاب «ماجرای دو تا بچه چلمن در یک تابستان معمولی» گفت: از میان داستان‌هایی که خواندم شاید به اندازه‌ی انگشت‌های دست داستان طنز وجود داشت. بخش کروناویروس بخش بامزه داستان‌ها بود. در چند ماه گذشته که کرونا سبک زندگی همه‌ی ما را تغییر داد، خیلی از نویسنده‌ها و چند ناشر تلاش کردند تا داستان‌هایی از این موقعیت کم و بیش عجیب بسازند، که البته اکثراً موفق نشدند. اما اینجا بدون آنکه کرونا به عنوان موضوع مطرح شده باشد، داستان‌های نسبتاً زیادی با این موضوع به دست‌مان رسید. بعضی از تلاش کادر درمان می‌گفتند. بعضی داستان‌ها با موضوع کرونا فوق‌العاده و بی‌نقص بودند و موقعیت نو، به دور از کپی‌کاری با پرداخت عالی نوشته شده‌اند. نگاه بچه‌ها به این موضوع بی‌نظیر بود.
خواجه‌وند در ارزیابی آثار این مهرواره گفت: اولین نکته این‌که فضای مجازی نوع نوشتار ادبیات کودکان و نوجوانان ما را تحت‌الشعاع قرار داده است. نوشتن «ب» به جای «به»، نوشتن «ک» به جای «که»، نوشتن «بره» به جای «برای» و... این‌ها مسائلی نیست که بخواهیم بی‌تفاوت از کنارش بگذریم.
داور مهرواره داستان‌نویسی «دنیای ما زیباست» تاکید کرد: شاید این پرسش مطرح شود که ما چه کار می‌توانیم انجام بدهیم؟ وقتی که فرهنگ غالب و شیوه غالب نوشتاری در فضای مجازی این است. باید بگویم که اگرچه ما تدوین‌کننده یا پیش‌برنده شیوه نوشتاری در این صفحه‌ها نیستیم اما به این فکر می‌کنم که چه‌قدر امکان دارد بچه‌هایی که علاقه‌مند به خواندن داستان هستند، داستان‌هایی را در صفحه‌های مجازی بخوانند که نوشته‌ی نویسندگان کم‌مایه یا میان‌مایه است. آنانی که داستان‌هایشان را در صفحه‌های شخصی به اشتراک می‌گذارند؟ این تقلیل شاید به کم کاری متولیان حوزه‌ی نشر برمی‌گردد. نتیجه‌ی نبودن یا کم بودن ناشران الکترونیک این است که این بخش از مخاطبان خواسته و ناخواسته به سمت خواندن داستان‌های زرد و پر از ایراد نوشتاری و محتوایی در صفحات مجازی شخصی کشیده می‌شوند.
یادآوری می‌شود ۷۰ اثر از ۶۸ نفر به عنوان آثار برگزیده مهرواره داستان‌نویسی «دنیای ما زیباست» از سوی کانون پرورش فکری اعلام شد.

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
1 + 6 =