به گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل کانون استان سمنان، هشتمین‌جلسه‌ی اعضای انجمن شاعران نوجوان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سمنان، پنج‌شنبه ۹ بهمن ۱۳۹۹ با دعوت از میثم متاجی شاعر، منتقد و کارشناس آفرینش‌های ادبی کانون استان مازندران برگزار و ضمن بررسی تفاوت طرح و شعر، شاعرانه‌های اعضای این انجمن، نقد و بررسی شد.
متاجی در ابتدای سخنانش ضمن ابراز خرسندی از حضور در جمع اعضا و مربیان انجمن شاعران نوجوان کانون استان سمنان اظهار داشت: هر شعری نیاز به یک‌سری تصاویر و تعابیر تازه دارد و عاشقانه‌نویسی بسامد احساس و عاطفه را در شعر بالا می‌برد.
شاعر و منتقد مازندرانی تأکید کرد: وقتی قرار است در عصر جدید و تازه، شعر بنویسیم و به نوعی اگر معتقدیم که مخاطب امروز، فرزند زمان خودش است و در این عصر و شرایط زیستی به سر می‌برد با انسان پیشین و دوره‌های گذشته به لحاظ اجتماعی، زیستی و اندیشه متفاوت است؛ اما نگاه متفاوت نمی‌شود و آنچه که مهم است به‌روز کردن فرم و ساختار شعر نیست؛ بلکه این به‌روز شدن و مدل شدن بایست هم‌زمان با تغییر نگاه ما باشد و نگاه ما هم دچار یک پوست‌اندازی شود.
وی در ادامه افزود: انسانِ عصرِ جدید هم‌زمان که می‌خواهد فرم تازه را تجربه کند بایست پیشنهاداتی هم در حوزه‌ی نگاه انسانی، نگاه اندیشه‌ورزانه و نگاه شاعرانه داشته باشد و اگر غیر از این باشد تنها در یک سمت سعی می‌کنیم به جلو حرکت کنیم و آن حوزه‌ی ساخت است که تجربه‌ی شاعران دوره‌ی مشروطه، تجربه‌ی موفقی نبوده، شاعرانی که آمده بودند و گمان می‌کردند اگر کلمات را به‌روز کنند و شکل شعر را امروزی کنند کافی است؛ در حالی که اندیشه‌ی آن‌ها به شکل کلاسیک و سنتی مانده بود.
متاجی خاطرنشان کرد: آن چیزی که بر شعر به لحاظ جهان‌بینی مسلط است، جهان‌بینی یک انسان معاصر نیست؛ یعنی انسانی که خود و هم‌نوعانش را محور قرار دهد و به نوعی یک شعر انسان‌گرا بسراید؛ اما اساساً آیا این نگاه مدرن و به‌روزی هست و نمی‌شود لذت بیش‌تری از کار بُرد؟
شاعر بایست در سرودن شعر، یک نگاه نو و به‌روز داشته باشد
مهمان انجمن شاعران نوجوان کانون استان سمنان پیشنهاد داد وقتی شاعر، نگاه شاعرانه و ظریفی دارد که می‌تواند کشف‌های شاعرانه و تعابیر خوبی را به دست آورد بی‌شک می‌تواند در حوزه‌ی نگاه شاعران هم تغییری ایجاد کند و عشق در کنار موضوعات اجتماعی مانند جنگ، فقر و سایر موضوعاتی که انسان در طول شبانه‌روز با آن‌ها روبه‌رو می‌شود، بخشی از فرآیند زیستی است.
متاجی با بیان این‌که وقتی در شعر از اطناب حرف می‌زنیم زبان را از زیبایی و یک‌دستی خارج می‌کنیم، گفت: شاعر بایست در سرودن شعر، یک نگاه نو و به‌روز داشته باشد و شعر را با مختصات انسان عصر امروز و افق دید مخاطب عصر امروز، انسانی که انسان‌محور و انسان‌گراست بسنجد و در شکل شعر هم یک نوآوری داشته باشد و در غیر این‌صورت هر چه‌قدر تلاش کند در ایجاد تعابیر، ایجاد شاعرانگی، حرکت‌های فرمی و زبانی توفیقی نخواهد یافت.
وی در نقد اثر یکی از اعضای انجمن کانون استان سمنان با تأکید بر این‌که ابتدا تغییرات درونی بایست ایجاد شود تا به تناسب آن، تغییرات بیرونی در فرم هم داشته باشیم، تصریح کرد: تنوع و پرداختن معانی مختلف به شعر رنگ می‌دهد و اجرای رفتار زبانی در شعر آزاد حدود ۲۰ سال پیش مرسوم بوده و شاعر نوجوان با خلق این اثر به دنبال چیزهای تازه، آشنایی‌زدایی و هنجارشکنی است.
طرح با شعر تفاوت دارد
کارشناس مرکز آفرینش‌های ادبی کانون استان مازندران در تفاوت بین طرح و شعر یادآور شد: طرح، حالت ایستایی دارد؛ اما شعر، حالت پویایی دارد و زمان و مکان در آن حرکت می‌کند و کار مبتنی بر توصیف است و تصاویر باعث می‌شود که شعر ماندگار شود و لذت مخاطب را از شعر چند برابر کند.
متاجی در ادامه افزود: نحوه‌ی انتقال اثر به مخاطب و فرم و شکلی که ما این‌کار را انجام می‌دهیم خیلی مهم است و فرمالیست‌ها نیز که سال ۱۹۲۰ فعالیت کردند و صاحب اندیشه بودند یکی از پیشنهاداتی که همیشه به مولفان دادند این بود که اثرتان را به شکل مطلوب به خواننده و مخاطب انتقال دهید.
وی اظهار داشت: آرایه‌های ادبی و اصطلاحاً بالا بردن ادبیّت محض و صور خیال هم به لحاظ ایجاد تصاویر ذهنی و شاعرانه به شعر کمک می‌کند و هم با استفاده از تلمیح، بینامتنیت، تضمین، نماد، اسطوره‌ها و...، متن می‌تواند به لحاظ معنایی، عمق پیدا کند و از یک متن تک‌دلالتی خارج شود و به بیانی دیگر اگر ممکن باشد که اثر از یک ساحت تک‌معنایی خارج شود و به لایه‌های زیرین در معنا دست پیدا کند حائز ادبیت بالاتر و غنی‌تری خواهد بود.
متاجی در بخشی از سخنانش تأکید کرد: اگر شعر به لحاظ تأثیرگذاری بر مخاطب، مؤفق عمل کند احساس و عاطفه یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌ها است و بین بازی زبانی و زبان بازی دو اصطلاح مرسوم در شعرهایی که شاعر، خودِ کلمات را عنصرِ موضوعیِ شعر قرار می‌دهد بیش‌تر بازی زبانی مد نظر و زیباتر خواهد بود.
وی هم‌چنین یادآور شد: برای این‌که شعر سپید و شعر آزاد را از حالت تک‌سویه و تک دلالت معنایی خارج کرد و به آن بُعد داد می‌توان از یک‌سری ابزارها و تکنیک‌هایی مانند تلمیح، تضمین، نماد، اسطوره و... استفاده کرد تا اثر را از سطحی‌بودن عبور داد.
مهمان انجمن شاعران نوجوان کانون استان سمنان در پایان سخنانش به اعضای انجمن شاعران کانو ن استان سمنان پیشنهاد داد که این مسیر را تجربه کنند تا کارها هم‌زمان دو روایت را پیش ببرند یک روایت اولیه که مدنظر شاعر است و دیگری روایت ثانویه که مدنظر یا برآمده از روایت اولی است و مخاطب و منتقد شعر در روایت ثانویه است که می‌تواند به کشف‌ها، برداشت‌ها و تفسیرهای تازه‌ای دست پیدا کند.
