به گزارش روابطعمومی ادارهکل کانون استان سمنان، مهرناز نصیری کارشناس آفرینشهای ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سمنان از برگزاری جلسهی پایانی ویژهبرنامهی مسافر شهر ادب با محوریت خوانش اشعار نظامیگنجوی شاعر بزرگ و آغازگر اشعار غنایی فارسی در پیش از ظهر پنجشنبه ۲۱ اسفند ۱۳۹۹ خبر داد و گفت: این برنامه با رویکرد تحلیل ساختار و چارچوب منظومههای عاشقانهی فارسی با دعوت از حسین تولایی کارشناس انجمنهای ادبی کانون کشور و نسرین قربانی کارشناس مکاتبهای کانون سمنان و مدرس این ویژهبرنامه، برگزار و با استقبال اعضا و مربیان روبهرو شد.
قربانی با اشاره به منظومههای نظامی ازجمله لیلی و مجنون، خسرو و شیرین، هفتپیکر، اسکندرنامه، شرفنامه و اقبالنامه، اظهار داشت: منظومهی لیلی و مجنون نظامی منظومهای است که داستان آن از دل ادبیات عرب برخاسته و اولین منظومهی عاشقانهی فارسی، خسرو و شیرین است.
وی در تعریف شعر غنایی گفت: در ادب فارسی منظومههای عاشقانه بیشتر معادل شعر عاشقانه در اروپا هستند و این نوع شعر در واقع آیینهی عواطف و احساسات و آرزوهای شاعر است؛ یعنی شاعر با ذهن، زبان و احساس خود به وقایع و حوادث نگاه میکند و هدف از سرودن آن، توصیف عواطف و نفسانیات نوع بشر است.
قربانی در ادامه افزود: شعر غنایی در سه شکل کوتاه(رباعی و دوبیتی)، متوسط(غزل و قطعه) و بلند(مثنوی) طی قرنهای گذشته، خودش را نشان داده و شکل اخیر؛ یعنی مثنوی، بیشتر برای سرودن داستانهای بلند عاشقانه بهکار میرود و بیشتر داستانهای عاشقانه مانند تمام منظومههای نظامی در قالب مثنوی سروده شدهاند که شامل مدح، هجو، مرثیه و حبسیه هم هستند.
وی با بیان اینکه یکی از شایعترین و رایجترین اتواع شعر غنایی، منظومههای عاشقانهای هستند که بقیه موضوعات و محتویات شعر غنایی را در خودشان جای میدهند، گفت: در یک داستان عاشقانه مثل لیلی و مجنون و یا خسرو و شیرین میتوان توحید، معراج، تغزل، توصیف و بقیه موضوعات را دید و حتی انواع ادبی دیگر هم با نوع عاشقانه گره میخوردند تا جاییکه هیچ منظومهی عاشقانهای از بُعد تعلیمی و حماسی خالی نیست؛ یعنی ما در کنار منظومهی عاشقانه، بُعد تعلیمی و حماسی را هم داریم.
قربانی تصریح کرد: منظومههای غنایی از لحاظ فصلبندی، ساختار و چارچوب یکسان دارند و از هشت بخش مبنی بر «حمد و ستایش خدا»،« ستایش پیامبر(ص)»، «مدح خلفا و امرا»، «ستایش ممدوح»،« دلیل تألیف کتاب که سراینده هدف، سابقه نظم و دلیل سرودن منظومه خودش را در آن قسمت میآورد»، «ستایش سخن»، «متن داستان و آوردن حکایتها و تمثیلهای مستقل در لابهلای داستان» و «انجام کتاب» در قالب دعا، نیایش، نصیحت فرزند، شکایت از روزگار و رمزگشایی و از این قبیل مسائل که در بخش آخر منظومههای غنایی معمولاً آورده میشود.
کارشناس مکاتبهای کانون استان سمنان در بخش دیگری از سخنانش با تأکید بر اینکه تمام منظومههای عاشقانهی فارسی، ساختار متحد و یکسان دارند و در تمام آنها اتفاقهایی میافتد که با هم یکسان است، گفت: دهنامهها بهعنوان قالبی در ادبیات فارسی از لحاظ ساختاری، منظومههای مستقل روایی هستند که دو قالب مثنوی و غزل را با هم تلفیق میکنند که مهمترین دهنامهها در خلال منظومههای عاشقانه برای اولینبار در داستان ویس و رامین دیده میشود.
گفتنی است؛ خوانش اشعار نظامی از سوی اعضا و مربیان در قالب فیلم کوتاه، پاسخ به پرسش اعضا و... برخی از این ویژهبرنامه بود.