کمبود آثار اقتباسی یکی از معضلات مهم سینمای داستانی ایران است

یک کارشناس انیمیشن معتقد است حس برتری ایده‌ی غیراقتباسی نسبت به اقتباسی، باعث عدم اقبال‌ نویسندگان ایرانی انیمیشن به اقتباس و کمبود این آثار در سینمای ایران شده است.

به گزارش اداره‌کل روابط عمومی‌ و امور بین‌الملل کانون، کریم سربخش، ‌نویسنده و کارگردان، طی گفت‌وگویی ضمن بررسی آثار ارسالی به پنجمین مسابقه‌ی فیلم‌نامه و نمایش‌نامه‌ی کودک و نوجوان به کمبود آثار اقتباسی در حوزه‌ی انیمیشن اشاره کرد و گفت: اتفاق مهمی ‌که می‌تواند به ‌نویسندگان انیمیشن کوتاه در خلق حس و حال اثر کوتاه‌شان کمک کند، اقتباس است. منابع بسیار جذاب و خلاقانه‌ای در تاریخ ادبیات ایران وجود دارد اما گمنام و دست‌نخورنده باقی مانده‌اند. کمبود آثار اقتباسی یکی از معضلات مهم سینمای داستانی ایران است که در طرح‌های ارسالی به جشنواره از سوی نویسندگان نوجوان و جوان نیز دیده می‌شد.
این دانش‌آموخته‌ی رشته‌ی انیمیشن درباره‌ی رویکرد جهانی به اقتباس گفت: کشورهای اروپایی از هر داستان کوتاه و بلندی که حس خوبی را منتقل می‌کند اقتباس می‌کنند تا این تجربه را به همه‌ی دنیا انتقال دهند. اما متاسفانه در ایران، حس برتری ایده‌ی ‌غیراقتباسی نسبت به اقتباسی باعث عدم روی‌آوردن ‌نویسندگان به اقتباس شده است. درحالی‌که ‌نویسندگان به راحتی می‌توانند با مطالعه‌ی کتاب‌های مختلف به‌ویژه کتاب‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با فضاهای خیال‌انگیز و یادگیری فنون اقتباس، به یک متن بسیار جذاب و شیرین دست یابند، چراکه ایده‌ی اولیه و بن‌مایه‌ی اثرشان قوی و ماندگار است.
وی درباره‌ی این جشنواره که خود، داوری بخش انیمیشن آن را برعهده داشته است عنوان کرد: جشنواره‌های اختصاصی فیلم‌نامه یکی از مهم‌ترین رکن‌های هر جامعه‌ی هنری برای ارتقای سطح تولیدات است. وقتی یک جشنواره تمام تمرکز خود را بر روی فیلم‌نامه می‌گذارد، اهمیت مهم‌ترین مرحله‌ی تولید یک فیلم را ارج می‌نهد. بازگشایی جشنواره‌ی قدیمی ‌فیلم‌نامه‌ی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز اتفاق شایسته‌ای در این زمان کرونایی بود. چراکه با توجه به فراغت بسیاری از افراد، تعداد آثار بسیار زیادی به جشنواره ارسال شد.
وی با تاکید بر این که پایه و رکن اساسی هر تولید داستانی، فیلم‌نامه‌ی آن است، گفت: متاسفانه در بسیاری از موارد به‌ویژه تولیدات کوتاه، هنرمندان اهمیت و قدرت فیلم‌نامه را فراموش می‌کنند، به تکنیک اهمیت بیشتری داده و تکیه بر توانایی‌های طراحی یا نرم‌افزاری‌شان می‌کنند. این اتفاق باعث ضرر بزرگی به تولید در انتها می‌شود و مخاطب باهوش و بی‌رحم عصر حاضر با اثر ارتباط برقرار نمی‌کند. مخاطب در عصر اطلاعات و انبوه تولیدات به دنبال ایده‌های نابی است که او را با خود جذب کند. تکنیک خوب می‌تواند به جذب مخاطب کمک شایانی کند اما زمانی تکنیک خوب دیده می‌شود که متن اثر کوتاه، جذاب و خلاقانه نگاشته شده باشد.
این هنرمند ضمن تقدیر از شیوه‌ی بررسی آثار در این مسابقه گفت: یکی از موارد مثبت این مسابقه بدون نام بودن متن‌های مورد بررسی بود. یعنی داوری که فیلم‌نامه را می‌خواند فارغ از جنسیت و سن وسال و سابقه و غیره، روی آثار نظر می‌داد. این حرکت امتیازی برای‌ نویسندگان جوان به حساب می‌آید که در بسیاری مواقع گله‌مند هستند که با آثار حرفه‌ای‌ترها و سن و سال‌دارها مقایسه شده و این آشنایی نام رقیب به ضرر آن‌ها تمام می‌شود. این مسابقه با یک داوری منصفانه و به دور از ارتباطات روزانه‌ی کاری، توانست این شائبه را از بین ببرد و هر کسی که توانست امتیازی به دست بیاورد از توانایی خودش به نتیجه رسید.
او در بخشی از سخنان خود به تحلیل آثار ارسالی پرداخت و توضیح داد: به نظرم کارهای ارائه‌شده را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد: حرفه‌ای‌ها و کسانی که توانایی‌های‌شان را در عرصه‌های مختلف نشان داده بودند را می‌توان در دسته‌ی اول جا داد که بی‌تردید طرح‌های آن‌ها از اصول اولیه پیروی می‌کرد و جدا از این‌که طرح خوبی از جهت نوآوری و خلاقیت بود یا خیر، اصول اولیه و حرفه‌ای را داشت.
به گفته‌ی او، دسته‌ی دوم، جوان بودند و توانمند که تاکنون مجال چندانی برای معرفی خودشان پیدا نکرده بودند و این‌جا می‌توانستند با یک طرح خوب، خودی نشان بدهند.
این داور افزود: گروه یا دسته سوم آن‌هایی را شامل می‌شد که تجربه‌ی چندانی نداشته و احیانا از اصول اولیه‌ی نگارش هم به دور بودند.
این فیلم‌نامه‌نویس در بیان نقاط ضعف آثار مورد بحث گفت: مهم‌ترین مشکل متون ارسالی در بخش انیمیشن کوتاه، عدم خلاقیت در نگارش تعداد زیادی از آثار بود. ‌نویسندگان گاهی با تماشای برخی از نمونه‌های تولیدشده‌ی موفق در کشورهای دیگر دست به الگوبرداری‌های ناقص زده بودند. این الگوبرداری‌های ناقص مشکلات فراوانی را برای انیمیشن‌های کوتاه رقم می‌زند. اول این‌که فضای شکل گرفته در فیلم‌نامه‌ها، بیشتر به سمت و سوی فضای غیرایرانی و ناآشنا می‌رود؛ فضایی که باید تغییر کند و بومی‌سازی شود. مبحث دوم مربوط به شباهت روایت‌ها به نمونه‌های خارجی آن‌هاست که ضرر بزرگی را به مخاطب آشنا به اثر وارد می‌کند و حتی حس کپی‌برداری در اثر پررنگ می‌شود.
او مطالعه و بهره‌مندی از دیدگاه‌های خلاقانه را راهکاری برای حل این مشکل خواند: انیمیشن کوتاه یک حس متفاوت و خلاقانه‌ای است که مخاطب را برای دقایقی با خودش همراه می‌سازد. اگر ‌نویسندگان، حس اولیه‌ی اثرشان را از وجود خود الهام نگیرند، به اثر نابی دست پیدا نمی‌کنند. ‌نویسندگان باید برای رسیدن به حس ناب موجود در ذهن‌شان، وسعت دید خود را افزایش دهند. این وسعت از تماشای تجربه‌های ناب خیال‌انگیز ناشی می‌شود.
وی با ذکر مثالی گفت: با دیدن فیلم‌های خوب، مطالعه‌ی کتاب‌های مختلف از نویسندگان، سفر کردن، مشاهده‌ی دقیق عناصر اطراف و... به خوبی، می‌توان به یک تجربه‌ی ناب کوتاه در انیمیشن دست یافت و اثری خلاقانه به دور از کپی‌های غیرایرانی نگارش کرد.
سربخش در پایان گفت: جشنواره‌ها همیشه انگیزه‌ای هستند برای خلق آثار، برای معرفی توانمندی افراد به جامعه‌ی هنری؛ اگر ‌نویسندگان انیمیشنِ کوتاه می‌خواهند برای سال‌های بعد این جشنواره و یا موقعیت‌های دیگر برنامه‌ریزی کنند و با افق حضور موفق در دوره‌های آتی پیش بروند نکته‌ای که باید به آن توجه کنند، همراهی مسیر خلاقیت و قاعده‌مندی است. اگر می‌خواهند یک اثر موفق و ماندگار بنویسند باید تلاش کنند ایده‌ی خلاقانه خود را ایجاد و با استفاده از الگوها و قوانین ‌نویسندگی، آن را پردازش کنند.
به عقیده‌ی این هنرمند، همراهی خلاقیت و قانون‌مندی، تضمین موفقیت یک اثر را در همه‌ی جشنواره با خود به همراه خواهد داشت.
براساس این خبر، امسال پس از انتشار فراخوان این مسابقه که از ۱۰ اسفند ۱۳۹۹ تا ۲۰ فروردین ۱۴۰۰ مهلت ارسال آثار آن اعلام شده بود، ۱۱۹۹ اثر در سامانه‌ی این جشنواره ثبت شد که از این تعداد، ۴۰۲ عنوان فیلم‌نامه‌ی بلند سینمایی، ۳۱۶ نمایش‌نامه، ۲۸۷ فیلم کوتاه و ‌۱۹۴ فیلم‌نامه‌ی پویانمایی بود. به گفته‌ی مسوولان این رویداد، آثار رسیده از استان‌های مختلف شامل شهرهای مرزی و مراکز روستایی نیز بوده‌اند.

برچسب‌ها

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
5 + 11 =