به گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل کانون استان سمنان، هجدهمین‌جلسه‌ی تخصصی انجمن هنرهای نمایشی اعضا و مربیان مراکز فرهنگی‌هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سمنان با دعوت از ساغر لطفی‌نژاد، مدرس نمایش عروسکی و کارشناس مرکز تئاتر کانون کشور، چهارشنبه ۲۴ شهریور ۱۴۰۰ در بستر فضای مجازی برگزار و درخصوص تاریخجه‌ی نمایش عروسکی و تئاتر کاغذی، گفت‌وگو شد.
لطفی‌نژاد در ابتدای سخنانش با اشاره به تکنیک‌های نمایش عروسکی بر ضرورت آموزش این تکنیک‌ها، تأکید و اظهار کرد: تسلط فرد روی یک فن، رشته و هنر می‌تواند توان انتقال مفاهیم او را بالا بَرَد تا درصورت انتقال پیام یا مطلبی به دیگران، در یک بستر، مسیر و تکنیک درست، آنها را ارائه دهد.
وی در ادامه افزود: فرض کنید فردی بخواهد نمایشی درباره‌ی یکی از معصومین(ع) خلق کند، بی‌شک اگر او تمام تکنیک‌ها را بداند و بشناسد، با انتخاب یک تکنیک درست که برای این نمایش، کاربرد دارد، به درک بهتر مخاطب کمک می‌کند.
کارشناس مرکز تئاتر کانون کشور با اشاره به تاریخچه‌ی نمایش عروسکی گفت: یکی از تکنیک‌های جذاب نمایش عروسکی، تئاتر کاغذی است که قرن هجدهم میلادی در اروپا رواج داشت و خانواده‌های اشراف از این تکنیک به‌عنوان یک سرگرمی استفاده می‌کردند و با اختراع صنعت چاپ، یک‌سری تصاویر را روی مقوا یا کاغذ چاپ می‌کردند و می‌فروختند، خانواده‌ها هم آنها را تهیه می‌کردند و بر اساس الگویی که داشتند آنها را می‌ساختند و داستان‌های جذاب سرزمین خود را به‌صورت تئاتر کاغذی در قالب نمایش اجرا می‌کردند.
لطفی‌نژاد بیان داشت: هم‌زمان با اروپا، این تکنیک در ایران با عنوان «شهر فرنگ» به مردم ارائه می‌شد که به شکل جعبه‌ای چهارگوش، سوار بر چهار چرخ و قابل حمل بود و مردم می‌توانستند از سوراخ‌های دیواره‌ی آن، تصاویر کشورهای مختلف، آثار باستانی و مکان‌های جذابی که در دنیا هست و آنها نمی‌توانستند از نزدیک ببینند، تماشا کنند.
وی در ادامه افزود: با روی کار آمدن صنعت سینما، هنرهای محلی و به قول معروف هنرهای کوچه و بازار مانند هنر نقالی، شاهنامه‌خوانی و پرده‌خوانی که در قهوه‌خانه‌ها اجرا می‌شد از بین رفت تا این‌که با دعوت از «آلن لکوک» مدرس و کارگردان فرانسوی و یکی از پایه‌گذاران تئاتر کاغذی معاصر به ایران و آموزش این تکنیک ساده در عین حال بسیار پیچیده و جذاب به استادان نمایش عروسکی، هنرمندان زیادی با تولید این نوع تئاتر در رویدادهای بین‌المللی مؤفق به کسب رتبه‌های برتر شدند.
قدم اول در تولید تئاتر کاغذی، انتخاب متن است
مهمان انجمن هنرهای نمایشی کانون استان سمنان در بخشی از این جلسه با ارائه‌ی عکس و فیلم کوتاهی از تئاترهای کاغذی به تفاوت بین تکنیک‌های نمایش عروسکی، اشاره و بر شناخت ویژگی‌های آنها تأکید کرد و از اعضای انجمن خواست تا در انتخاب تکنیک نمایش خود، دقت بیش‌تری داشته باشند و به این نکته هم توجه کنند که دانستن یک تکنیک و استفاده‌ی درست از آن می‌تواند آنها را به مؤفقیت برساند؛ به شرطی که نگاه‌شان را تغییر دهند.
لطفی‌نژاد، قدم اول در تولید تئاتر کاغذی را انتخاب یک متن خوب و مناسب، عنوان و خاطرنشان کرد: تئاتر کاغذی، چیزی شبیه به انیمیشن است و تفاوت عمده آن با سایر تکنیک‌ها در تعداد عروسک‌هاست؛ چراکه در نمایش عروسکی می‌توان تنها از یک عروسک با شیوه‌های دستکشی، میله‌ای و... در صحنه‌ها و حالت‌های مختلف استفاده کرد؛ اما در تئاتر کاغذی این‌گونه نیست و بایست برای هر بخش از تصویر، یک عروسک ساخت که همین قابلیت، آن را جذاب‌تر کرده است.
وی تصریح کرد: خلاقیت، نکته‌ی اصلی و مهمی است که در تمام تکنیک‌ها و هنرها بایست از آن استفاده شود.
کارشناس مرکز تئاتر کانون کشور در بخش دیگری از سخنانش گفت: استوری‌برد، تصویرهایی هستند که با یک هدف مبنی بر تجسم سکانس‌های نمایش در انیمیشن و سینما کاربرد زیادی دارد و در تئاتر کاغذی هم بسیار اهمیت دارد؛ چون تمام گره‌های کارگردانی را باز و به تصویرساز کمک می‌کند تا بداند در کدام صحنه، شخصیت چه حالتی داشته باشد و یا چه تعداد عروسک در همان حالت، ساخته شود.
لطفی‌نژاد هم‌چنین یادآور شد: استوری‌برد در واقع یک‌سری نقاشی خطی ساده است که در ذهن کارگردان تئاتر، تجسم شده و کمک می‌کند تا هرچه در ذهن خود تخیل کرده، روی کاغذ بیاورد و اصلاً مهم نیست که بتواند آن را انجام دهد یا ندهد؛ بلکه مهم این است که هر آنچه در ذهن او تجسم شده، نقاشی آن به‌صورت خطی بدون هیچ‌گونه ریزه‌کاری، کشیده شود.
مهمان انجمن هنرهای نمایشی کانون استان سمنان در پایان سخنانش به اعضا پیشنهاد داد تا از تکنیک تئاتر کاغذی برای معرفی کتاب و تولید محتوا در فضای مجازی استفاده کنند.
