در شماره‌های قبلی این مجموعه‌گزارش‌ها برخی از برنامه‌های کتابخانه‌های سیار را در حواشی شهرها و روستاهای کشور را منتشر کردیم، در این بخش نگاهی داریم به فعالیت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در مرزهای کشور، و در چادرهای عشایر.
اجرای برنامه در مرز، مناطق عشایری و پارک‌ها
کتابخانه‌های سیار روستایی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ارومیه در اقدامی ویژه، برنامه‌های هفته ملی کودک را به دلیل محدودیت‌های کرونایی با حضور محدود دانش‌آموزان و مسوولان استانی و منطقه‌ای در محوطه باز دبستان روستای میرآباد سیلوانا در مرز کشور برگزار کردند.
این ویژه‌برنامه که با حضور مدیرکل کانون استان، رییس آموزش و پرورش سیلوانا و جمعی از معتمدان محلی در روز ششمین روز هفته ملی که به نام «کودک، هویت، میراث طبیعی و فرهنگی» نام‌گذاری شده، برگزار شد با برنامه‌های شاد و متنوعی همراه بود.
به گفته جواد زاهدی، مدیرکل کانون آذربایجان غربی، یکی از افتخارات شاخص کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان، گام نهادن در مسیر رعایت عدالت فرهنگی در مناطق مرزی، عشایری و کم‌برخوردار بوده و این برنامه نیز با توجه به همین هدف برگزار شده است.
آقای زاهدی در این برنامه طی سخنانی گفت که فعالیت هشت کتابخانه سیار روستایی و شهری و چهار کتابخانه پستی در کنار ۲۳ مرکز ثابت کانون در استان و همچنین گشایش و تجهیز بیش از ۲۰ کتابخانه در مدارس مناطق حاشیه‌نشین استان، نشان از توجه ویژه کانون به کودکان مناطق مرزی و عشایری است.
اما در این روز، مربیان کانون با اجرای سرود، شعرخوانی، مسابقه، معرفی کتاب و اهدای جایزه، در جمع کودکان این منطقه بودند.
۲۱ عنوان برنامه برای اجرا در هفته ملی کودک از سوی کانون آذربایجان غربی تدارک دیده شده بود که آموزش کاردستی، کارگاه شیوه‌های صرفه‌جویی در حامل‌های انرژی، برپایی نمایشگاه‌های مجازی، کارگاه‌های نقاشی و خوش‌نویسی و ... ازآن جمله بودند.
به سمت دیگر کشور که می‌رویم، مربیان مرکز فرهنگی‌هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان جیرفت و عنبرآباد با حضور در روستای عشایرنشین نورآباد جیرفت، بچه‌های عشایر را میهمان هفته ملی کودک کرده‌اند.
در این روز، مربیان استان کرمان به روستای عشایرنشین نورآباد جیرفت رفتند و با اجرای برنامه‌هایی چون شعرخوانی، قصه‌گویی، کاردستی، اجرای مسابقه، سفال‌گری و اهدای لوازم‌التحریر، دل کودکان این منطقه عشایرنشین را شاد کردند.
منطقه عشایری نورآباد در ٦٠ کیلومتری شهرستان جیرفت قرار دارد و مربیان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان کرمان در این اردوی جهادی و برنامه فرهنگی‌هنری، شعار هفته ملی کودک «حال خوش کودکی، رنگ خوش زندگی» را برای ۸۰ دانش‌آموز منطقه تکرار کردند.
در شمال کشور و در استان گلستان نیز، همزمان با ششمین روز از هفته ملی کودک، مربیان کتابخانه‌های سیار کانون پرورش فکری گرگان و آق‌قلا با حضور در روستای یلمه‌خندان شهرستان آق‌قلا، همراه با کودکان و با انجام فعالیت‌های کانونی، روز شادی را برای آنان رقم زدند.
در این روز، پایگاه مربیان در دبستان میکائیل خندان روستای یلمه خندان شهرستان آق‌قلا بود.
در این برنامه که با حضور رییس آموزش و پرورش، مسوول آستان قدس رضوی، دهیار و شورای روستا همراه بود، مهدی بیاریان، حبیب محبوبی، محمد تورنگ‌تپه و محمدولی زارعی لمراسکی مربیان کتابخانه‌های سیار شهری و روستایی گرگان و آق‌قلا با حضور در کنار دانش‌آموزان یک روز به یادماندنی را در دفتر خاطرات آنان ثبت کردند.
اجرای بازی و سرگرمی‌هایی مانند بزن نزن، گردونه توپ، طناب کشی و...، شعر خوانی، روخوانی کتاب، قصه‌گویی، نمایش خلاق، کاردستی و کاغذوتا (ساخت حشرات و اجرای مسابقه با کاردستی‌ها)، ساخت کلاژ براساس شعار هفته ملی کودک، معرفی کتاب و... از جمله برنامه‌های برگزار شده در این روز بود.
در پایان برنامه برای تعدادی از دانش‌آموزان برگزیده در کارگاه‌های مختلف، بسته‌ کامل لوازم‌التحریر شامل (کیف، دفتر، مداد، مدادرنگی، خودکار، پاک کن و خط کش) اهدا شد.
ساکنان مرزهای شرقی کشور هم میهمان برنامه‌های هفته ملی کودک بودند. کودکان و نوجوانان روستاهای شهرستان مرزی درمیان روزهای هفته ملی کودک را با «شعار حال خوش کودکی و رنگ خوش زندگی» در کنار کتابخانه سیار روستایی کانون جشن گرفتند.
معرفی کتاب، بازی‌های بومی و محلی، نمایش فیلم، معرفی شخصیت، مسابقه و آموزش ساخت کاردستی از برنامه‌های اجرا شده توسط مربی این کتابخانه سیار گزارش شده است.
این مرکز سیار کانون بیش از ۲۰ روستای شهرستان را تحت پوشش خود دارد و پس از مدتی دوری از کودکان ونوجوانان و اجرای برنامه‌های مجازی، از ابتدای هفته ملی کودک با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی فعالیت حضوری خود را از سر گرفته است.
کامیونت نمایش سیار کانون گلستان هم در هفته ملی کودک با اجرای طرح پیک امید با عنوان «هزاران لبخند»، میهمان کودکان و نوجوانان مناطق کم‌برخوردار روستای کملر گمیشان شد.
در ابتدای این برنامه که با حضور مسوولان شهرستانی از جمله فرماندار، دهیار، روسای ادارات دامپزشکی، کمیته امداد و جمعی از معلمان و خانواده‌های گمیشانی همراه بود، الهه مقصودلو معاون فرهنگی‌اجرایی کانون گلستان ضمن تشریح بخشی از خدمت‌رسانی مجموعه کانون به کودکان و نوجوانان محروم و کم‌برخوردار استان اظهار داشت: کودکان و نوجوانان مناطق کم‌برخوردار دارای استعدادهای نابی بوده که این از چشمان کانون به دور نیست.
در این برنامه فرهنگی هنری که با مشارکت مراکز ثابت و سیار کانون گمیشان برگزار شد، کامیونت نمایش سیار در محوطه مدرسه ابتدایی موحد این روستا مستقر شد و مربیان کانون با اجرای قصه‌گویی، معرفی کتاب، بازی و سرگرمی، مسابقه، هفته ملی کودک را در کنار دانش‌آموزان جشن گرفتند.
این برنامه با تشریح نکات بهداشتی با گویش ترکمنی از سوی نماینده اداره دامپزشکی و اهدای بسته‌های فرهنگی به تمامی کودکان و نوجوانان از سوی کانون به اتمام رسید.
اعضای کتابخانه سیار کانون در شهرستان زیرکوه هم در برنامه‌ای ویژه، با صنایع دستی، میراث فرهنگی و مناطق گردشگری این شهرستان بیشتر آشنا شدند. این برنامه با همکاری اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان زیرکوه و در قالب کارگاهی در مدارس روستاهای نوده و چناران برگزار شد.
در این برنامه که با حضور حبیبی ریاست میراث فرهنگی و کارشناسان این اداره همراه بود، دانش‌آموزان با میراث‌های فرهنگی، تاریخی وطبیعی شهرستان و همچنین صنایع دستی و آداب و رسوم گذشتگان و... آشنا شدند. در پایان نیز تعدادی پوستر، کتابچه و بروشور توسط اداره میراث فرهنگی در بین دانش‌آموزان این مدارس توزیع شد. همچنین بیش از ۲۰۰ کتابچه و پوستر جهت توزیع در بین سایر مدارس روستایی تحویل مسوول کتابخانه سیار کانون پرورش فکری زیرکوه شد.
مربیان مرکز فرهنگی هنری صفاشهر در استان فارس هم طی آیینی با حضور کودکان و نوجوانان، مردم، فرماندار، بخشدار و اعضای شورای اداری شهرستان و شورای بخش مشهد مرغاب، در پارک حافظ شهرستان حضور یافتند؛ اجرا و خوانش شعر و قصه بازی و سرگرمی، مسابقه، کاردستی، نقاشی، معرفی کتاب و معرفی شخصیت از بخش‌های این برنامه بود. البته در این روز، نامه کودکان ایران به بچه‌های جهان هم از سوی یکی از اعضای صفاشهری قرائت شد و دیگر اعضای مرکز نیز سرود دسته‌جمعی خواندند.
این برنامه که از ساعت ۸ صبح آغاز شده بود، تا ساعت ۱۶ غروب ادامه پیدا کرد و با استقبال پر شور کودکان همراه شد. حضور عروسکی تن‌پوش، حال و هوای برنامه را دوچندان کرد و لبخند را برلبان کودکان شهر به یادگار گذاشت.
اداره آتش‌نشانی و جمعیت هلال احمر نیز در برگزاری این جشن باشکوه با کانون همراه شدند و به آموزش مسائل مورد نیاز کودکان پرداختند.
در پنجمین روز از هفته ملی کودک هم برنامه‌های متنوعی در مراکز سیار برگزار شده بود: کتابخانه سیار کانون تبریز در همین روز، میهمان کودکان روستای نعمت‌آباد بود و مربیان کتابخانه‌های پستی و سیار شهری کانون در جمع کودکان این روستا فعالیت‌های فرهنگی متنوعی را اجرا کردند. معرفی و اهدای کتاب، قصه‌گویی و اجرای مسابقه از جمله برنامه‌های اجرا شده بود که با استقبال شرکت‌کنندگان همراه شد.
کتابخانه‌های سیار شهری و روستایی و پستی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان برنامه‌های متنوع و جذابی را در طول هفته ملی کودک برای مخاطبان تحت پوشش خود در برخی از شهرها و روستاهای استان برگزار کرده است.
کتابخانه‌های سیار روستایی پاتاوه و یاسوج هم در این روز، طی برنامه‌هایی متنوع، خنده و شادی را به کودکان روستایی استان هدیه دادند.
در مناطق مرکزی کشور نیز همزمان با تقارن هفته ملی کودک و بیست و چهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان، تماشاخانه سیار کانون در بوستان‌های شهر اصفهان به اجرای برنامه پرداخت.
اما در استان البرز، کتابخانه سیار کانون به منطقه اسلام‌آباد کرج رفت و برای کودکان این منطقه فعالیت‌های فرهنگی مانند معرفی کتاب، شعرخوانی، معرفی هفته ملی کودک و نمایش فیلم و مسابقه و سرگرمی اجرا کرد. این برنامه توسط میترا فرهادیان مربی مسوول مرکز شماره ۲ و خدیجه میرزایی، مربی فرهنگی مرکز شماره ۴ کانون کرج و علی امام وردی‌زاده، مربی کتابخانه سیار برای این کودکان اجرا شد.
دفتر تسهیل‌گری منطقه اسلام‌آباد، اداره کل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری و موسسه مهر گیتی از همکاران کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان البرز در این برنامه بودند.
کتابخانه سیار کانون البرز نیز مانند دیگر مراکز مشابه، همه‌روزه فعالیت‌هایی را به مناسبت هفته ملی کودک برای اعضای کودک و نوجوان مناطق مختلف حاشیه شهر کرج و روستاهای استان برگزار کرده است.
در چهارمین روز از هفته ملی کودک نیز با هدف بهره‌مندی کودکان روستایی از فعالیت‌های متنوع کانون پرورش فکری و ایجاد نشاط در میان کودکان، مراکز شماره ۱ و ۲ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان مریوان همراه با مربی کتابخانه سیار روستایی با همکاری مرکز بهداشت و محیط زیست این شهرستان با رفتن به روستاهای اطراف مریوان، برنامه‌های متنوعی برای بچه‌های منطقه اجرا کردند.
در این ویژه‌برنامه که همکاران هر دو مرکز فرهنگی‌هنری شهرستان مریوان و کتابخانه سیار حضور داشتند کارگاه‌های متنوعی برگزار شد. بر این اساس، کودکان و نوجوانان روستا در کارگاه‌های قصه‌گویی، کارگاە اوریگامی، معرفی وقایع، بازی و سرگرمی و گفت‌وگوی کارشناس مرکز بهداشت در مورد تغذیه سالم کودکان و نمایش فیلمی با موضوع حفاظت از محیط زیست، شرکت کردند.
در پایان و به منظور ماندگاری بیشتر این مناسبت در ذهن کودکان، هدایایی از طرف مرکز بهداشت، ادارە محیط زیست و کانون پروش فکری به دانش‌آموزان دبستان علم و ادب روستای ره شه دی در استان کردستان اهدا گردید.
کودکان و نوجوانان بخش دستگردان طبس خراسان جنوبی نیز در کنار کتابخانه سیار کانون، حال خوش کودکی و رنگ خوش زندگی را تجربه کردند. بازی‌های بومی و محلی، مسابقه، قصه‌گویی، کتاب‌خوانی، معرفی و امانت کتاب، آموزش کاردستی با کاغذوتا، معرفی وقایع و... از برنامه‌هایی بود که توسط حسین زه‌روجیان مربی این کتابخانه اجرا شد.
کتابخانه سیار روستایی نهبندان این استان نیز با حضور در روستاهای تحت پوشش، با اجرای برنامه‌های فوق به همت رحمت‌الله ‌هاشم‌زهی مربی این کتابخانه، خاطره خوشی برای بچه‌ها رقم زد. در حال حاضر بیش از۲۰ روستای شهرستان نهبندان تحت پوشش کتابخانه سیار روستایی کانون قرار دارد.
در استان کهگیلویه و بویراحمد هم کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با مشارکت حوزه هنری، برنامه‌ای شاد با حضور برگزیدگان مرحله استانی بیست و سومین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی برای کوکان و نوجوان منطقه زلزله‌زده سی‌سخت برگزار کرد.
در خراسان شمالی نیز اهدای کتاب در میدان معلم و مبادی شهر شیروان به کودکان و نوجوانان مسافر، برگزاری ایستگاه نقاشی در امامزاده غیبی شیروان (از محرومترین مناطق شهری) با شرکت امدادگران هلال احمر، مانور زلزله و مراقبت از خود و ایمنی، برگزاری نمایشگاه نقاشی مجازی توسط خانم جعفریان و یک نمایشگاه حقیقی و مجازی از آثار کارگاه تخصصی کلاژ اوریگامی و کاردستی آسان توسط آقایان نادری و عبدالله‌پور و رحمانی فضلی، ازجمله برنامه‌های حضوری و در فضای باز هفته ملی کودک گزارش شده است.
در استام قم هم کتابخانه سیار روستایی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به شهرستان کهک سفر کرد و ساعات شادی را برای کودکان این شهرستان رقم زد.
مربیان کانون با برپایی ایستگاه نقاشی، برگزاری مسابقه، قصه‌گویی، اهدای کتاب، آموزش ساخت کاردستی گل لاله به روش اوریگامی و اجرای سرودهای کودکانه تلاش کردند تا شادی هفته ملی کودک را با کودکان کهک تقسیم کنند.
اجرای برنامه‌های فرهنگی از سوی مربیان کانون با استقبال بیش از دویست کودک کهکی و روستاهای این شهرستان همراه بود و جمعی از اهالی این شهرستان با تهیه طوماری خواستار ایجاد مرکز ثابت کانون در این شهرستان شدند.