به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بینالملل کانون، شکوفه صمدی با تاکید بر ضرورت بازی برای کودکان گفت: بازی شغل کودک است. اگر من و همسرم سر کار میرویم و هر یک باید کاری انجام دهیم، بازی همان کاری است که کودک باید انجام دهد تا به وسیله آن رشد کند. به این ترتیب میتواند انسان سالمتری باشد و راحتتر با مشکلات دنیای مدرن مواجه میشود.
این فعال حوزه کودکان بازی را ابزاری برای کاهش سن خودکشی و راهکاری برای ارتقا مهارتهای اجتماعی دانست و گفت: کودکان در جریان بازی چیزهایی یاد میگیرند که از آنها لذت میبرند و در عین حال با کمک آن در دنیای آینده ابزارهایی خواهند داشت که راحتتر زندگی کنند. در نتیجه این آمار از افسردگی، یأس و کمالگرایی را شاهد نخواهیم بود. هر چهقدر انسان امروز چارهسازتر باشد در مقابل آسیبهای روانی هم ایمنتر خواهد بود. باید دنبال راه حلی برای کسب مهارتهای لازم این زندگی گشت. و بازی یکی از دریچههای آموزش مهارت است. لذت در میزند و آموزش وارد میشود. اگر پسر من بتواند خودش یک دسر درست کند و این برایش مثل بازی و سرگرمی باشد امروز از این موضوع لذت خواهد برد و در بزرگسالی اگر مجبور شد برای خودش آشپزی کند دیگر در بنبست قرار نمیگیرد و مهارت این را خواهد داشت که راهی بگشاید. بازی میتواند به پرورش مهارتهای اجتماعی گوناگونی مثل گفتوگو، همکاری، صمیمیت و ارتباط، توانافزایی و پذیرش دیگری کمک کند.
وی در ادامه بحث بر شناخت دقیق از بازیها تاکید داشت و در بخشی از سخنانش به بازیهای قدیمی که گاه باعث ترویج فرهنگی غلط و آسیبزا به جامعه بوده پرداخت و گفت: بعضی بازیهای قدیمی میتواند به کودکان امروز آموزشهای بسیار خوبی دهد. برای مثال شاید دستورزی بچههای امروز به اندازه قدرت دستورزی بچههای قدیم نباشد. مثلاً «گِلبازی» یا «یک قل، دو قل» بسیار به این مهارت کمک میکند و مشکلی هم در ساختار ندارند. اما بعضی بازیها شاید جنسیتزده باشند. که میشود اصلاحشان کرد و در عین حال اصل بازی را در جایی محفوظ داشت. درست مثل افسانهها که درباره آنها گفته میشود ابتدا نسخههای امنتر را برای کودکان تعریف کنید و بعد کمکم بروید به سراغ نمونههایی که به اصل نزدیک است.
این کارشناس در عین حال کمالگرایی را آسیب بازیهای مدرن خواند و گفت: اگر شهروندی در خیابان پذیرش این را که دیگری از او سبقت بگیرد ندارد، به این دلیل است که همیشه در ذهنش برد و باخت تداعی میشود. از جمله چیزهایی که میتواند در بازیها تغییر کند و به رشد، توانافزایی و پذیرش جامعه کمک کند این است که ما برد و باخت را کمرنگ کنیم و مشارکت، لذت و صمیمیت و ارتباط را بیشتر کنیم. بسیاری از بازیها هستند که در آنها اگر گروه شما فارغ از اینکه چه کسی برتر از دیگری است، امتیاز بیشتری بیاورد این حس خوب را منتقل میکند که شما برنده هستید. مثال معروفی در این خصوص وجود دارد که به شیوه صندلی بازی در ایران و ژاپن میپردازد. ما در این بازی صندلیها را کم میکنیم و بچههایی که از نشستن روی صندلی جا میمانند میبازند. اما در رویکرد دوم این بازی، برنده شدن یعنی همه تلاش کنند بازیکنها را روی صندلیهای باقی مانده جای دهند تا کسی از نشستن جا نماند. من مطمئن نیستم که واقعاً این بازی در ژاپن به این شکل انجام میشود یا نه اما نمونه خوبی است تا نشان دهیم ما میتوانیم بازیها را اصلاح کنیم تا فارغ از رقابت، شناخت، مشارکت و یادگرفتن اهمیت پیدا کند.
وی در ادامه به وظیفه نهادهایی که در این اصلاح فرهنگی سهیم هستند اشاره داشت و گفت: ما باید با توجه به توانمندی، نیازها، شخصیت و خلق و خوی هر کودک تشخیص دهیم که بازیها را چگونه برای آنها مناسبسازی کنیم. یک فروشنده اسباببازی اگر هنوز برایش عجیب است که پسر من به وسایل خانه علاقه نشان میدهد یعنی هنوز مساله تفکیک جنسیتی در بازی کردن برایش حل نشده است. ما در مقام والدین، مربی و معلم، آموزش و پرورش، ادارههای متولی امور کودکان و رادیو و تلویزیون میتوانیم به این مسائل دامن بزنیم، یا این نگاهها را اصلاح کنیم به شرطی که خود به این باور رسیده باشیم که بازی به کودکان مهارت میآموزد و مهارت چیزی نیست که تفکیک دخترانه و پسرانه داشته باشد.
در پایان، این مروج کتاب کودک استفاده از کتابهای تعاملی را پیشنهاد کرد و متذکر شد: این کتابها کمک میکنند تا ما بدانیم چگونه با کودکان خود تسهیلگرانه مواجه شویم. با جستجوی کتاب بازی یا کتاب تعاملی به چنین کتابهایی دست پیدا میکنیم و میتوانیم از آنها لذت ببریم. کتابهایی مانند «شش شاگرد تازه»، «اینجا را فشار بده» یا «شهر گربهها» کتابهایی هستند که کمک میکنند ساعتها و ساعتها با کودکان بازی و تعامل داشته باشیم.
هفته ملی کودک امسال با شعار «حال خوش کودکی، رنگ خوش زندگی» یادواره شهید علی لندی نوجوان فداکار ایذهای از ۱۶ تا ۲۲ مهر 1400 در مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سراسر برگزار شد. یکی از روزهای این هفته با عنوان «کودک، صلح، بازی و نشاط» نامگذاری شده بود.