به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، محمدرضا یوسفی نویسنده و نظریه‌پرداز کودک و نوجوان، با بیان تفاوت در برگزاری این دوره از جشنواره با دوره‌های پیشین اظهار کرد: بیست‌وسومین دوره جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی به‌صورت مجازی برگزار می‌شود و سختی‌هایی را به دنبال دارد. اما این تغییر در روش برگزاری به دلیل شرایط موجود، یک تجربه است و از لحاظ تجربه اتفاق جالبی است که گاهی هم رابطه ما با بچه‌ها را جذاب می‌کند.
داور بخش «ملی» مرحله منطقه‌ای جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی کانون، با تأکید بر اهمیت قصه‌شناسی برای حاضران در جشنواره بیان کرد: یکی از مسائل بسیار مهم که به نظرم لازم است مسئولان توجه بیشتری به آن داشته باشند توجه به اهمیت قصه‌شناسی است. تجربه من در این سال‌ها نشان می‌دهد مشکل اول قصه‌گویان نه تنها قصه‌گویی، بلکه قصه‌شناسی است. قصه‌گویان معمولا براساس کودکی و عواطف خودشان قصه را انتخاب می‌کنند و باتوجه به اینکه بیشتر قصه‌گویان خانم‌ها هستند قصه را با حس مادرانه بیان می‌کنند؛ بنابراین محور بیشتر قصه‌ها احساس است. چرا که شناخت اولیه ما از طریق احساس شناخته می‌شود و بعد عقل سراغمان می‌آید و از کوره راه عبورمان می‌دهد.
وی گفت: اغلب قصه‌گویان ما ساختار قصه را نمی‌شناسند و در انتخاب قصه ضعف دارند و اغلب از روی شانس قصه را انتخاب می‌کنند. ممکن است یک قصه‌گو از روی شانس قصه خوبی انتخاب کند و از آنجایی که قصه خوبی انتخاب کرده ما با وجود ضعف در قصه‌گویی یک نمره به خود قصه می‌دهیم و او امتیاز بالایی می‌گیرد.
داور بخش «ملی» مرحله منطقه‌ای جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی با بیان اینکه در داوری آثار دو معیار اصلی مدنظر است ادامه داد: ما دو معیار داریم یک ساختار قصه و دوم ساختار قصه‌گویی. وقتی شما قصه ماه پیشونی را انتخاب کنید ناخودآگاه نمره اول را می‌آورید؛ پس ابتدا باید به قصه‌گویان قصه‌شناسی یاد بدهیم. مرحله بعد قصه‌گویی است و مانند داستان‌نویسی اینکه چگونه آن را شروع و روایت کنند مهم است. این شروع خیلی هنرمندانه و سخت است که یکی از پیچیدگی‌های قصه‌گویی به شمار می‌رود.
این نویسنده و نظریه‌پرداز ادبیات کودک و نوجوان؛ عنصر خیال را از ویژگی‌های مهم قصه معرفی کرد و گفت: تا جایی که من قصه‌ها را بررسی کرده‌ام عنصر خیال در قصه‌ها بسیار کم است. نه اینکه ریشه خیال در قصه نباشد، ریشه خیال در قصه وجود دارد اما قصه‌گو بلد نیست آن را پرورش دهد. مثلا وقتی شما می‌گویید بادکنک پرید یا میز پرید... اینها یک لحظه خیال‌انگیز است. این قصه‌گو است که باید این پریدن را با جهان واژگان خود انتقال دهد.
وی افزود: وقتی ما می‌گوییم پرید این فقط یک خبر است؛ بادکنک پرید یا میز پرید... اما وظیفه هنر چیست؟ وظیفه هنر این است که پریدن را با تصاویر و واژگان خاص خود توصیف کند. قصه‌گویان ما در این زمینه ضعف دارند، در نتیجه قصه‌ها یک‌نواخت می‌شود و شما فقط یک سری کنش می‌بینید و نفس این کنش را که آن تصاویر پنهان و چگونه پریدن است حس نمی‌کنیم؛ به قول گورکی (نویسنده اهل روسیه) این مسائل پنهان، درون سوژه است. در این شرایط مخاطب با خبر سر و کار دارد و از هنر خبری نیست، درصورتی‌که هنر یک حادثه بعد از خبر است. دایره و گنجینه واژگان قصه‌گو در این زمینه باید وسیع باشد که ما در این زمینه نقص داریم.
یوسفی در ادامه عنوان کرد: قصه‌گو در مرحله اول باید قصه را بشناسند و مربی یا مدرس در زمانی کوتاه با اشاره بتواند همه چیز را توصیف کند. مثلا شخصیت می‌خواهد شمشیر را بر سر دیگری بزند، باید طوری آن را توصیف کند که این فرود شمشیر با تصاویر به مخاطب انتقال پیدا کند. نقال‌های قدیم وقتی وسیله‌ای دستشان می‌گرفتند، آن وسیله شمشیر می‌شد، اسب می‌شد و... درواقع آن را با خیال ترکیب می‌کردند. چرا نقال‌ها موفق بودند؟ چون با قصه و شاهنامه زندگی می‌کردند.
این نویسنده کودک و نوجوان بیان کرد: قصه‌گوی امروز ما کارمند است. من فکر می‌کنم در زمینه آنچه ذکر شد و شناخت قصه مدیریت بیشتری لازم است. قصه‌گو به دلیل تجربه مستمر در قصه‌گویی به مرور به‌صورت غریزی این موضوع را یاد می‌گیرد، اما قصه‌شناسی یک امر اکتسابی است. شما باید دنبال آن بروید و مطالعه کنید. ما قصه کنشی و غیرکنشی، مدرن و غیر مدرن، بازنویسی، بازآفرینی، اقتباسی و... داریم؛ اینها پدیده‌های متفاوتی است و قصه‌گو باید این گونه‌ها را بشناسد.
یوسفی در پایان صحبت‌های خود با اشاره به اهمیت جایگاه جشنواره در ترویج قصه‌گویی خاطرنشان کرد: به نظر من برند کانون قصه‌گویی است و در این عرصه الگوست. درواقع می‌شود گفت پناهگاه قصه‌گویان کانون است که در این سال‌ها در عرصه بین‌المللی هم جدی گرفته شده و این بسیار ارزشمند است. باید به این پارامترهای شناختی توجه کرد و لازم است دبیر و مسئولان جشنواره این مسائل و کم و کاستی‌ها را بشناسند تا رفع آنها اعتلای بیشتر جشنواره را به همراه داشته باشد.
مرحله پایانی بیست‌وسومین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، به دبیری محمد گودرزی‌دهریزی همزمان با شب یلدا برگزار می‌شود.
