به گزارش روابطعمومی ادارهکل کانون استان سمنان، نوزدهمینجلسهی اعضای انجمن شاعران نوجوان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سمنان، پیش از ظهر پنجشنبه ۹ دی ۱۴۰۰ با دعوت از فهیمه مقربی شاعر و منتقد ادبی کانون سیستان و بلوچستان، برگزار و ضمن نقد شاعرانههای اعضای این انجمن، درخصوص تصاویر شاعرانه در شعر سپید، گفتوگو شد.
مقربی در ابتدای سخنانش اظهار داشت: یکی از مؤلفههای شعر سپید، جابجایی ارکان جمله و ایجاز است و وقتی ایجاز صورت میگیرد که حشو در شعر نباشد.
وی در ادامه افزود: حشو، کلمات اضافی است که با حذف آن نهتنها هیچ خللی به ساختمان و کلیّت شعر وارد نمیشود؛ بلکه شعر دلنشینتر خواهد شد.
مقربی خاطرنشان کرد: مجموعهپارادوکسها و تضادهای یک شعر به ما نشان میدهد که پشتِ شعر، یک آگاهی نهفته شده و شاعر، آگاهانه دست به سرودن این اثر زده تا منظور خاصی را به مخاطب خودش منتقل کند.
صنایع ادبی بایست در خدمت اندیشه شاعر باشند
مهمان انجمن شاعران نوجوان کانون استان سمنان در نقد اثر یکی دیگر از اعضای انجمن، اظهار داشت: هرچند ایجاز و موجزگویی در شعر سپید یک حُسن بهشمار میرود؛ اما درواقع این موجزگویی میتواند گاهیاوقات به شعر آسیب بزند.
وی در ادامه یادآور شد: صنایع ادبی بایست در خدمت اندیشه شاعر باشند تا شاعر با استفاده از آنها هرچه بهتر و تأثیرگذارتر، منظورش را به مخاطب انتقال دهد.
مقربی در بخش دیگری از سخنانش با تأکید بر همخوانی و تناسب کلمات و برقراری ارتباط معنایی بین واژهها، اظهار کرد: هر شعر از منطقی پیروی میکند و بهخاطر خیالگونهتر شدن شعر نبایست این منطق را نادیده گرفت.
وی با بیان اینکه شاعر میتواند با موجزگویی و کوتاه کردن، یک شعر بهتر و زیباتری داشته باشد، گفت: شعر سپید از جریانهای مهم شعر معاصر ایران است که دارای ظرفیتها و ویژگیهای گستردهای برای انعکاس اندیشههای متنوع است و صِرف اینکه شعر وزن و قافیه نداشته باشد نمیشود به آن سپید گفت؛ بلکه قواعد و شگردها و تکنیکهایی مانند اندیشه، عاطفه، زبان و... دارد که در بطن متن بایست باشد تا بگوییم آن متن، شعر سپید است یا خیر.
مقربی خاطرنشان کرد: در یک دوره، وزن و قافیه بهتنهایی اصولی بودند که شعر بهواسطهی آنها تعریف میشد و در دورههای بعد، فرم و تخیل، شعر را یک شعر شاخص معرفی میکرد؛ اما در دورهی معاصر، ادبیّت، منطق و بیان شاعرانه، استوانهها و پایههای اصلی شعر را تشکیل میدهند که البته تعریف ثابتی نیست و میتواند با تغییر شرایط فکری و زبانی، این تعریف هم متحول شود.
شعر برخاسته از فضای ذهنی شاعر است
مهمان انجمن شاعران نوجوان کانون استان سمنان با اشاره به مؤلفهها و عناصر شعر سپید ازجمله موسیقی، تکرار، قرینهسازی، ایجاد، ترکیبسازی و ترکیبهای تازه، رنگ، حرکت، کلمهشناسی، تناسب، دستور زبان، تقطیع، شکل نهایی، منطق شعری، شکل ذهنی، کشف و ساختمان، تأکید کرد: شعر برخاسته از فضای ذهنی شاعر است و موجودات ذهنی شاعر در قالب کلمات بیان میشود، پس آنچه میتواند میان واژهها پیوند برقرار کند، ذهن شاعر است.
وی در بخش دیگری از سخنان اظهار داشت: اگر شاعر در یک شعر به ایجاد چند صورت خیالی دست بزند طبعاً روابط عاطفی و صوری واژهها دچار اختلال و شکست میشود؛ اما اگر سیر ذهنی شاعر در فضای واحدی باشد واژهها میتوانند با اتحاد بهتری در پردهی شعر ظاهر شوند.
مقربی در پایان سخنانش تصریح کرد: گاهی کلمات بهصورت مستقیم و گاهی هم بهصورت غیر مستقیم با هم ارتباط برقرار میکنند و ارتباط مستقیمِ کلمهها از همنشینی و پیوند معنایی آنها بهوجود میآید و ارتباط غیر مستقیم هم از طریق قرار گرفتن واژهها در یک فضای مشترک شکل میگیرد و واژهها با تنفس در هوای مشترک دست در دست یکدیگر میدهند و صورت درونی شعر را بازسازی میکنند.