به گزارش روابطعمومی ادارهکل کانون استان سمنان، مهرناز نصیری کارشناس مرکز آفرینشهای ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سمنان از برگزاری پنجمینجلسهی انجمن نویسندگان نوجوان «لبخند انار» کانون پرورش فکری دامغان با دعوت از مرتضی حاتمی نویسنده، روزنامهنگار و منتقد ادبی کانون ایلام، پیش از ظهر پنجشنبه ۲۱ بهمن ۱۴۰۰ همزمان با دههی فجر در بستر فضای مجازی خبر داد و گفت: در این جلسه، علاوه بر نقد و بررسی سه اثر داستانی اعضای انجمن درخصوص ادبیات داستانی با رویکرد انقلاب، گفتوگو شد.
حاتمی در ابتدای سخنانش ضمن ابراز خرسندی از حضور در جمع مجازی اعضا و مربیان انجمن نویسندگان نوجوان «لبخند انار» در نقد و بررسی آثار اعضای این انجمن به معرفی داستانهای اجتماعی با مضمون انقلاب پرداخت.
توجه به خردهفرهنگها در داستانهای اجتماعی
مهمان انجمن نویسندگان لبخند انار دامغان در نقد اثر داستانی یکی از اعضا با موضوع کولبران، مشکلات و رنجهای زندگی آنها، اظهار داشت: این موضوع؛ یعنی بخشی از جامعهی منطقهی مرزی ایران در قالب کولبر، دغدغهی ذهنی این نویسندهی نوجوان است و جای تبریک و تشکر دارد و هرچند این موضوع در بخش بزرگسال بیشتر مورد توجه بوده؛ اما در آن بخش هم خیلیزیاد به آن پرداخته نشده است.
وی درخصوص پرداخت داستان افزود: داستان موردنظر در منطقهی جغرافیایی خاصی که کردنشین هستند و فرهنگ خاص، زبان، پوشش و آداب ویژهای دارند، اتفاق افتاده که توجه به خردهفرهنگها، آوازها، نوع پوشش مردم در روایت داستان میتوانست به ملموستر و عینیتر شدن داستان برای مخاطب کمک کند.
حاتمی در ادامه با خوانش دو داستان کوتاه از مجموعهی تازه چاپشدهی خود با عنوان «کولبران نان و رنج» تأکید کرد: در بیان مصائب و سختیهای زندگی کولبران به خردهفرهنگهای آنها، توجه و اشاره شود.
داستان با زندگی حرکت میکند
مهمان انجمن نویسندگان لبخند انار دامغان در نقد داستان عضو دیگر این انجمن با اشاره به تازگی موضوع اثر اظهار داشت: انتخاب جدید و نگاهی تازه به دنیای درونی ریلهای آهن، دردها و رنجها و آرزوهای ریلهای آهن از زبان خودشان، از ویژگیهای ممتاز این اثر بود.
وی در ادامه افزود: پرداخت خوب و زبان صمیمانه نیز به جذابیت داستان کمک کرده، همچنین جاندارپنداری ویژگی دیگری بود که نگاه متفاوت نویسنده را نشان میداده و فضایی سرشار تخیل آمیخته با ماجرایی رئال، ترکیب زیبا، جذاب و هیجانانگیزی ایجاد کرده بود؛ هرچند نیاز به گفتوگوهای بیشتر شخصیتهای داستانی احساس میشد تا ارتباط میان خواننده و متن داستان بیشتر شود؛ اما از نقاط برجستهی داستان، پایانبندی هوشمندانهی اثر بود که نویسنده، پایانی باز برای آن در نظر گرفته بود و اشارهای به جریانداشتن زندگی و جاریبودن زمان در این داستان شده که همهی این نکات، پویایی داستان را نشان میداد.
نویسنده و روزنامهنگار ایلامی با ارائهی نقل قولی از بیژن نجدی یادآور شد: داستان با زندگی حرکت میکند و نویسنده با انتخاب هوشمندانهی ایستگاه قطار به جابجایی قطارها و مسافران و درواقع به ایستگاههای مختلف زندگی و حرکت در زمان و زندگی آنها اشاره داشته است.
موضوع، بخش اصلی و مهم داستان است
مهمان انجمن نویسندگان لبخند انار دامغان در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به تکنیک استفاده شده در داستان عضو دیگر این انجمن خاطرنشان کرد: استفاده از خواب و خیال در پیشبرد داستان نقش بسزایی داشته که این تکنیک به دلیل استفاده زیاد در داستانها، دیگر قدیمی شده و تازه نیست.
وی در ادامه تصریح کرد: نکتهی مهم در داستان، استفاده از فضای غیر ایرانی است که البته ضرورتی برای انتخاب این مکان غیر ایرانی برای بیان حوادث نبود و میشد حادثه و این خواب و خیال در فضایی تاریخی و یا طبیعی در شهر خود نویسنده اتفاق بیفتد تا باورپذیری داستان بیشتر شود.
وی با اشاره به موضوع داستان اظهار داشت: اتفاقات، تعلیق، بحران، انتظار، اوج و... همه از عناصر مهم داستان هستند؛ اما بخش اصلی، موضوع داستان است که بهعنوان چهارچوب و شاکلهی داستان آنقدر اهمیت دارد که همهی حوادث و زوایای داستان را بههم مرتبط میسازد و در واقع مفهومی است که داستان دربارهی آن نوشته میشود.
حاتمی در پایان سخنانش با ارسال چند نمونه داستان صوتی از مجموعهداستان نوجوان با عنوان «بیمارستانی در باغچه» به اعضا پیشنهاد داد تا به مطالعهی کتابهایی مانند «مبانی داستان کوتاه» نوشتهی مصطفی مستور، «نگاشتن و ویراستن» اثر مریم جلالی و «ارواح شهرزاد» نوشتهی شهریار مندنیپور بپردازند.