به گزارش روابط عمومی اداره کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان خراسان شمالی ، خدیجه مهدوی کارشناس هنرهای نمایشی کانون کشور اظهار کرد: فیلسوفان، روانشناسان، جامعه شناسان و فرهیختگان تعاریف بسیاری در باب هنر ارائه کرده‌اند و به این اصل اعتقاد دارند که تئاتر روشنگری‌های خاصی دارد و همیشه به‌عنوان تأثیرگذارترین پدیده در دل جامعه به کمک بشر آمده است.
وی افزود: تئاتر زبان عامل انتقال فلسفه از لفظ به تصویر و به‌عنوان یک هنر فلسفه است که اندیشه خود را به زبان می‌آورد و در راستای چنین اندیشه و تفکری حرکت می‌کند.
این کارشناس تئاتر کودک گفت: ایران بیش از هزار سال سابقه ادبیات مکتوب دارد اما نگاه به نقطه خاص فلسفی در حوزه هنر به‌ویژه در تئاتر در دوران کنونی جدی گرفته نمی‌شود.
مهدوی تصریح کرد: قبل از اینکه بگوییم جامعه یونان هنر تئاتر را شکل داد باید بدانیم که بنای تئاتر بر پایه انسان، فلسفه و دموکراسی استوار است. نمایش نویسان ایرانی با توجه به جدی بودن فلسفه حتی برای بیان عقاید و دیدگاه‌های خودشان نگاهی برگرفته از نگاه فلسفه شرق و دیدگاه‌های اسلامی در این زمینه داشتند.
وی با اشاره به‌ضرورت ایده‌پردازی در طرح‌ها و تصنیف‌ها گفت: در این راستا سال ۱۳۷۱ طرحی با عنوان «تریلی تئاتر سیار کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان!» را در مرکز تئاتر کانون مورد توجه قرار دادیم، طرحی مبنی بر اینکه تریلی که در هشت سال دفاع مقدس به صورت بیمارستان صحرایی مورد بهره‌برداری لازم بود و پس از آن به عنوان یک وسیله‌ای خارج از رده محسوب می‌شد با یک نگاه هنری و کارشناسانه، در زمینه فعالیت فرهنگی و هنری چون اجرای نمایش در شاخه‌های مختلف، همچنین موارد کاربردی در راستای فرهنگ و هنر مورداستفاده و فعالیت بهینه قرار گیرد.
این هنرمند تصریح کرد: در این میان با شور و گفتگو با مدیریت مرکز تولید تئاتر و تئاتر عروسکی و با نظر شورای تخصصی تئاتر آن زمان به شکل فنی و تخصصی ایده و طرح مربوطه مطرح شد و مدیرعامل وقت در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با نظری موافق، زمینه را برای یک کار اساسی فرهنگی و هنری با عنوان تریلی تئاتر سیار کانون مهیا کردند.
وی اظهار کرد: در دهه هفتاد و ادامه آن در دهه هشتاد با همراهی و مشاوره اساتیدی چون داوود کیانیان و دکتر شفیعی طرح «صندوقچه، نمایش، تئاتر» مورد موافقت و به مرحله اجرا رسید که درخشش این اثر در زمان زلزله بم موردتوجه سازمان یونیسف واقع شد، همچنین «دید نو به آئین تعزیه» نیز در زمره این آثار قرار گرفت.
به گفته مهدوی گنجینه عروسک‌های خیمه شب‌بازی در اوایل سال ۱۳۹۸ و در زمان اوج همه‌گیری کرونا ترمیم، بازسازی شد و کار انتقال به خانه موزه کانون و همچنین ثبت ملی این گنجینه ارزشمند همراه با تیم تخصصی و با مستند نگاری تا پایان سال ۱۴۰۰ با موفقیت به سرانجام رسید.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: زمانی اثری ماندگار است که با فاصله از مفاهیم صوری و به جای تعریف، قصه‌پردازی و روایتگری با توجه به بینش و تفکر صورت بگیرد و گام‌های محکمی بردارد که متأسفانه به این مسئله در تئاتر و نمایش اهمیت داده نمی‌شود.
در توجه به مقوله مهم فرهنگی تئاتر غفلت شده است
این فعال فرهنگی عنوان کرد: به موضوع تئاتر از نظر اهمیت ریشه‌ای توجه نشده است درصورتی‌که اهمیت تئاتر از نمایش‌نامه است و زمانی که نگرش فلسفی در تفکر نویسنده و نمایش‌نامه دیده نشود این موضوع در چارچوب تئاتر نیز گنجانده نخواهد شد و این مقوله مهم فرهنگی مورد غفلت واقع می‌شود.
وی گفت: هر انسان اهل اندیشه زمانی که با تئاتر آشنا شود هزاران دل عاشق این هنر می‌شود زیرا تئاتر هنری اندیشه‌ساز، تفکر برانگیز و با نگاهی عمیق بر نگرش‌های مختلف است.
مهدوی بیان کرد: هر فردی که با هنر تئاتر آشنا شده و این حوزه را درک کرده است توانسته تعریف خاصی از این امر در مقوله زندگی خود داشته باشد.
وی افزود: استادان واقعی تئاتر به‌آسانی دور از صحنه یافت می‌شوند زیرا این افراد تئاتر را مانند یک ماشین نمی‌بینند که صرفاً عادت‌ها و حرکات را تکرار کنند و باعث تولید کلیشه‌ها شوند بلکه آنان در جستجوی دگرگونی و راهی برای اندیشیدن در مقوله فلسفه هستند.
این فعال فرهنگی خاطرنشان کرد: هیچ‌چیزی وجود ندارد که آشکارکننده مضامین پنهان باشد و بتواند بهتر از تئاتر عمل کند اما سؤال اینجاست آیا به تئاتر چنین نگرشی عمیق داریم؟
وی افزود: در تئاتر حوزه کودک و نوجوان و حتی بزرگسال نگرش عمیقی وجود ندارد و تئاتر به یک موتور درآمدزایی تبدیل‌شده که حتی درآمد آن‌چنانی هم ندارد که این موارد باید قابل‌توجه دولتمردان و مسئولان کشور قرار گیرد تا راه‌حلی اساسی تدبیر کنند.
مسئولین برای رسیدن به نقطه مطلوب در هنر تئاتر کمک کنند
این کارشناس تئاتر کودک بیان کرد: کارگردان و نمایش نویس تئاتر باید قبل از دغدغه درآمدزایی به چارچوبِ فلسفه، نگرش انسانی و احیای هنر نگاهی حرفه‌ای داشته باشد اما در وضعیت فعلی به این زوایا توجه نمی‌شود. ما در این زمینه از آقایان مسئول درخواست کمک می‌کنیم تا بتوانیم به مقوله حرفه‌ای تئاتر دست یابیم و هنر ماندگار را در ذهن کودک و نوجوان که آینده‌سازان این مرزوبوم هستند زنده، پویا و هویدا کنیم.
وی ادامه داد: زمانی که به نگرش عمیق برسیم پنجره‌های خلاقیت و آفرینش در ذهن یکی پس از دیگری باز می‌شود و اگر اتاق فکر داشته باشیم و آزاد بیندیشم قطعاً شاهد خلاقیت‌های بسیاری خواهیم بود.
این طراح و مجری آثار هنری تأکید کرد: در بسیاری از موارد شخصی که بیشترین کنترل را بر نمایش‌نامه دارد فردی غیرمتخصص نسبت به مقوله ادبیات به نام کارگردان است. کارگردان امکان کار با نویسنده در هنگام آماده‌سازی صحنه نمایش را دارد و مسئول بازیگران و صحنه است و می‌تواند بر ریتم نظارت داشته باشد حتی کارگردان می‌تواند نمایش را متعلق به خود بداند و آنچه می‌خواهد از این طریق بیان کند.
به نمایش‌نامه در حوزه تئاتر بیشتر باید اهمیت داده شود
این کارشناس تئاتر کودک تصریح کرد: نویسنده نمایش‌نامه می‌نویسد و به کارگردان ارائه می‌دهد و کارگردان ممکن نیست نمایشی را آغاز کند مگر آنکه نمایش‌نامه مکتوب باشد اما در حیطه تئاتر و نمایش خصوصاً در حوزه کودک و نوجوان مقوله نویسنده نمایش‌نامه مورد اهمیت قرار نگرفته است.
وی افزود: در گذشته تئاتر را هم‌پایه با کلمه درام می‌دانستند و آن را به معنای کنش ارجاع می‌دادند و درون آن به دنبال تضاد ناشی از کلمه بودند که این نیز خود معنایی بر تئاتر بود.
مهدوی بیان کرد: امروزه دیگر معنای کاملی برای هنر فاخر تئاتر وجود ندارد و در حال حاضر هسته اصلی و موتور محرکه تئاتر اندیشه پیدا یا نهفته آن است.
وی گفت: تفکر و اندیشه در تئاتر برگرفته از ذهنیت نمایش‌نامه نویس است که با هماهنگی نظام نشانه‌ای توسط کارگردان تبدیل به اثری کنشگر و زنده می‌شود و مخاطب می‌تواند با آن موافق یا مخالف باشد زیرا تئاتر در ذات خود اثری برگرفته از روایت اندیشه‌های انسان است.
این فعال فرهنگی خاطرنشان کرد: امروزه شیوه تعلیم و تربیت از رویکرد سنتی و محافظه محور به سمت تعلیم و تربیت تأملی و تفکر محور جهت‌گیری دارد و در تئاتر کودک و نوجوان باید به این موضوع اهمیت داده شود و نمایش‌نامه و متون نمایشی مورد ارزش‌گذاری قرار گیرد.
وی ادامه داد: تئاتر و نمایش زنده‌ترین هنر جهانی متکی بر انسان است تولید آن بدون انسان هرگز امکان ندارد و ریشه اصلی آن به آیین و مناسک مربوط می‌شود.
مهدوی تأکید کرد: تئاتر مجموعه‌ای از نظام‌های نشانه و نمادهاست که نمایش را از شکل اجرایی عادی به اثری ژرف و اندیشه‌ساز تبدیل می‌کند و نویسندگان و نمایشگران خلاق بر این عقیده‌اند که ادبیات از طریق نوشته و کلام با یک منطق عقلانی و فکری با خواننده ارتباط می‌گیرد درحالی‌که در تئاتر از طریق نمایش، صحنه‌آرایی، دکور، موسیقی و حس رویدادها رخ می‌دهد و تبلور پیدا می‌کند.
این مدرس و کارشناس تئاتر کودک و نوجوان در پایان تأکید کرد: همچنین تئاتر می‌تواند در حوزه دینی و قرآنی مواردی همچون صداقت، راستی، شهادت، ایثار و سعادت را تجلی و ارزش‌های اسلام را پررنگ کند.