به گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل کانون استان سمنان، مهرناز نصیری کارشناس مرکز آفرینش‌های ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از برگزاری سیزدهمین نشست مجازی «مسافر شهر ادب» با نگاهی به شخصیت و آثار قیصر امین‌پور، پیش از ظهر پنج‌شنبه ۲۰ بهمن ۱۴۰۱ هم‌زمان با نهمین‌روز از ایام‌الله دهه‌ی فجر با حضور اعضا و مربیان در پیام‌رسان ایتا، خبر داد و گفت: نسیبه یعقوبی شاعر، منتقد و مربی آفرینش‌های ادبی به‌عنوان مهمان نشست با اشاره به زندگی‌نامه‌ی کوتاهی از این شاعر معاصر به بررسی آثارش پرداخت.
یعقوبی اظهار داشت: در بحبوحه‌ی سال ۱۳۵۷ که به پیروزی انقلاب اسلامی منجر شد، شاعرانی به گستره‌ی شعر این سرزمین، معرفی شدند که بنا به شرایط سنی خود، محدوده‌ی زمانی سال‌های نزدیک به انقلاب را درک کرده بودند و در حقیقت به‌عنوان نیروهای تازه به میدان‌آمده‌ی انقلاب به‌شمار می‌آمدند و قیصر امین‌پور نیز ازجمله‌ی همین شاعران است که شعر را مقارن با تحقق انقلاب ۱۳۵۷ و در همراهی با آن تجربه می‌کند و به نوعی می‌توان حرکت شعر در این مقطع زمانی را از این زاویه بررسی کرد که این شعر مولود انقلاب است و ناگزیر باید خواست و حرکت انقلاب را منعکس کند.
وی افزود: در سال‌های پایانی حکومت پهلوی و به‌خصوص سال‌های ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ اتفاقات مهمی افتاد که با توجه به گستره‌ی تأثیرگذار اجتماعی خود، در متن و محتوای شعرهای این سال‌ها نیز منعکس شدند، اتفاقاتی مانند کشتار ۱۷ شهریور، آتش‌زدن سینما رکس آبادان، حکومت نظامی، دیوارنویسی‌ها و پخش اعلامیه‌های ضد رژیم، پخش نوارها و پیام‌های امام‌خمینی(ره)، راهپیمایی‌های اعتراضی، کشتار مردم و شکنجه شخصیت‌های انقلابی و بالاخره ورود امام به ایران پس از سال‌ها تبعید و در نهایت پیروزی انقلاب اسلامی که در فضای ادبی آن‌سال‌ها بدان‌ها پرداخته شده است.
مهمان نشست مسافر شهر ادب گفت: امین‌پور با درک درست شرایط موجود و نیز توجه به ظرفیت‌های زبانی و اصرار بر جنبه‌های مهارتی شعر، آثار انقلابی خود را می‌آفریند، تصاویری که نشان از ذهن خلاّق و وسواس شاعر در چگونگی توصیف و روایت اتفاقات اجتماعی در گستره‌ی شعر دارد.
یعقوبی در بخش دیگری از سخنانش تأکید کرد: قیصر، شاعری بود که با تعهد و آرمانگراییِ معترضانه‌اش در شعر معاصر خوش درخشید و در مجموعه‌هایش قالب‌های متنوع و متعدد شعر همچون غزل، مثنوی، رباعی، دوبیتی، آزاد و نیمایی را به‌کار گرفته و قالب اشعارش را آزادانه انتخاب کرده و در آثارش، شعرهای کوتاه و طرح‌گونه، نیمایی، غزل و مثنوی در کنار هم به چشم می‌خورد.
وی در ادامه یکی از ویژگی‌های شعرهای امین‌پور را سهل و ممتنع بودن آن، عنوان و خاطرنشان کرد: قیصر از چهره‌های برجسته‌ی شعر معاصر و نسل دوم انقلاب است که ابتکار و نوآوریِ خلاقانه‌ای در زمینه‌ی واژه‌سازی و ترکیب‌آفرینی دارد و در ضمنِ واژه‌هایِ محاوره‌ای، اصطلاحاتِ کنایی را هم در خدمت محتوا قرار داده و انواع مختلف جناس، بستر زیبایی درونی را فراهم کرده و در زبان قیصر می‌توانیم ترکیب‌سازی‌های زیبایی را پیدا کنیم که شاید تاکنون در هیچ شعر دیگری دیده نشده باشد مانند رعد سرفه، آسمان دریا، کوه رود، بلند و بالاپر، نفس گریه، خواب خنده و خیلی ترکیب کلمات دیگر.
مهمان نشست مسافر شهر ادب یادآور شد: زبان قیصر همگام با ما و تجربه‌های فردی و اجتماعی خودش پیش می‌رود؛ اما در کنار آن، تشبیه، استعاره، مجاز، تضاد، جناس و تصویرسازی‌های زیبا خیلی به چشم می‌آید و طنزهایش تلخ، اسطوره‌هایش دردناک، تحلیلش تأمل‌برانگیز و زبانش همان است که خواننده می‌خواهد و چکیده‌ی تمام آثار او عشق و درد است تا آنجا که درد نام دیگر اوست و قاف، حرف آخر عشق، آنجا که نام کوچک او آغاز می‌شود.
یعقوبی تصریح کرد: امین‌پور گاه با کلمات حسرت‌آمیز خودش و گاه با صدایی سرشار از سکوت و یأس بدون این‌که ذره‌ای از ایدئولوژی خودش عقب‌نشینی کند صدای خودش را به گوش خواننده می‌رساند و لحن کلامش نیز گاه کودکانه و گاه شورانگیز، گاه عاشقانه و گاه حمایتی و فخیم، گاه همراه با لحن عرفانی و گاهی غم‌بار و تردیدآمیز و گاهی کهن و گاهی عامیانه و حتی در برخی موارد غیر شاعرانه، خشن و گاهی هم اداری و روزمره است و در اشعارش نیز از افعال ساده مانند باور نکرد، کاشتم، آب و جارو کنیم، پرواز می‌کردم، خواب دیدم و...، استفاده می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: تلاش قیصر علاوه بر ایجاد هیجان و روح‌بخشی به مخاطبان شعر خود در سال‌های پرجنب‌وجوش انقلاب، کشف امکانات زبان و شیوه‌های تازه‌ای از انتقال زبان است که هیجان و روح تازه‌ای را نیز در کلام ایجاد کند، از این‌رو است که شعر قیصر از شعر دیگر شاعران سال‌های انقلاب در عین هم‌زمانی، کاملاً قابل تمیز است.
مهمان نشست مسافر شهر ادب افزود: امین‌پور با استفاده از زبانی برخوردار از فضای حماسی در گسترش افق شعر انقلاب تلاش می‌کرد؛ هرچند شعر این‌سال‌ها عمدتاً در ابتدای راه از زبانی شعارزده و صراحتی آزاردهنده برخوردار بود؛ اما شعر قیصر با نزدیکی به زبان مردم از دیگر شاعران این‌سال‌ها فاصله گرفت و سمت و سوی تازه‌ای یافت و در شرایطی‌که بسیاری از شاعران، بی‌اعتنا به ارزش‌های هنری شعر، صرفاً به بیان مستقیم و گزارش‌گونه‌ی وقایع انقلاب می‌پرداختند، او با مشاهده‌ی واقعیت‌های اجتماعی، توانمندی خود را اثبات می‌کند که محصول این رویکرد تازه، آفرینش شعری است با مؤلفه‌های تازه که شعر او را در مرتبه‌ای تأثیرگذارتر از هم‌نسلان او قرار می‌دهد، همچنان‌که در ستایش انقلاب و جنبه‌های حماسی و آزادی‌خواهی آن، از تفاوتی عمیق با دیگر شاعران برخوردار است.
یعقوبی اظهار داشت: انقلاب به‌عنوان یکی از مهم‌ترین جریانات اجتماعی معاصر ضمن ایجاد تغییرات اساسی در ساختار شعر، شاعران جدیدی را به عرصه‌ی شعر معرفی کرد که برخی از آن‌ها همچون قیصر امین‌پور با درک جوهر زمان و ضرورت‌های اجتماعی، در بازتاب آن، آفرینش‌هایی ابتکاری را رقم زدند.
مهمان نشست مسافر شهر ادب در پایان سخنانش یکی از رمز و رازهای تحولات شعر قیصر را وفاداری او به هنر شعر، عنوان و تصریح کرد: امین‌پور از پیشگامان شعر مذهبی در دوره‌ی انقلاب اسلامی و شاعر انقلاب بود؛ زیرا از بطن مردم جوشید و با آرمان‌های حضرت امام(ره)، شهیدان و رزمندگان انقلاب پیش آمد و آن آرمان‌ها را دقیقاً در اشعارش ترسیم کرد، شاعری که در زمان جنگ در ستایش رزمندگان با همه‌ی عواطف و عشق، شعر سرود و از جنگ باشکوه یاد کرد و صادقانه با مفهوم دینی جنگ روبه‌رو شد و اشعاری سرود که نشانگر حضور جدی و امیدوارکننده‌ی او در ساحت شعر بود و رویکرد زیباشناسانه، آگاهانه، عارفانه و هم‌چنین روحیه اخلاقی بی‌نظیرش در حوزه‌ی اخلاق و مدنیت و وفاداری اجتماعی او درخور ستایش است و او صرفاً شاعر نبود؛ بلکه یک متفکر، استاد دانشگاه و محقق بود و شاید بتوان گفت در میان شاعران نسل انقلاب، او کسی بود که به مرزهای نظریه‌پردازی نزدیک شد و معتقد بود که شاعران با هر سلیقه و تفکر شاعرانه‌ای که دارند بایست شعر را تجربه کنند.
گفتنی است، پخش موسیقی و کلیپ‌های شعرخوانی با صدای قیصر امین‌پور از دیگر بخش‌های این نشست مجازی بود.
