به گزارش اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، میزگرد اول کمیته علمی جشنواره قصه‌گویی با موضوع «قصه‌گویی از تخیل تا نوآوری، توانمندسازی کودکان و نوجوانان برای ورود به آینده مبتنی بر هوش مصنوعی» با سخنرانی محمد حسینی‌مقدم و مریم صنیع‌اجلال و موضوع «قصه و رسانه» با سخنرانی افشین آزادی و با راهبری رحمت غلامی؛ روز شنبه ۱۶ دی در دانشگاه فرهنگیان استان کرمانشاه برگزار شد.
در این نشست مریم صنیع‌اجلال در خصوص قصه‌گویی از تخیل تا نوآوری گفت: هوش مصنوعی نقش مرجعیت قصه را به چالش کشیده است، توانمندسازی کودکان و نوجوانان در آینده مبتنی بر هوش مصنوعی است، هوش مصنوعی و ابعاد آن از مباحثی است که باید به آن پرداخته شود.
وی افزود: قصه مهمترین قالب برای انتقال معنا و مفاهیم و تخیل مبنای پرورش انسان نوآور است؛ همچنین فرآیند جامعه‌پذیری در داستان‌ها معنا پیدا می‌کند.
این مدرس دانشگاه در ادامه پیشنهادهایی برای قصه‌گویی در عصر هوش مصنوعی بیان کرد: خلق شخصیت‌های قابل ارتباط‌گیری برای کودکان، درس‌های اخلاقی، توجه به پیامدهای مثبت و منفی هوش مصنوعی، ساده کردن ایده‌های پیچیده، انتقال هنجارهای فرهنگی، آموزش تعامل امن انسان و ماشین و استفاده از تصویرپردازی
صنیع‌اجلال در پایان صحبت‌هایش به سوال‌های مخاطبان درخصوص استفاده از قصه جهت توانمندسازی کودکان پاسخ داد.
سپس محمد حسینی‌مقدم بیان کرد: ما زمانی می‌توانیم به یک آینده اطمینان بخش فکر کنیم که آن را تصور کرده باشیم، در واقع روایت‌ها سازنده‌ی آینده‌ی ما هستند.
وی افزود: در طول تاریخ فناوری و آموزش حدود ۲۰هزار سال با همدیگر هم‌سویی داشتند، در حال حاضر اگر روایت‌ها و قصه‌های ما نتواند با فناوری تطابق کند یک دردمندی اجتماعی خواهیم داشت.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: داستان هوش مصنوعی داستان الکتریسته جدید است، همانگونه که الکتریسته جهان را به طور کامل و ناگهانی و انقلابی تغییر داد هوش مصنوعی به تدریج جهان را متحول خواهد ساخت.
حسینی‌مقدم با ارائه‌ی چند فیلم و اجرا کردن چند مثال عینی در خصوص هوش مصنوعی، مفاهیم لازم را برای مخاطبان تشریح کرد و به سوال‌های آنها در این خصوص پاسخ داد.
افشین آزادی رییس حوزه هنری استان کرمانشاه نیز به عنوان سومین سخنران این نشست، عنوان کرد: نگاه من به هوش مصنوعی انتقادی است، برخلاف تصور استیلای هوش مصنوعی بر بشر، چنین اتفاقی نخواهد افتاد، همانگونه که با آمدن رادیو، تلویزیون، تلفن، وب و... چنین اتفاقی نیفتاد.
وی افزود: انسان دارای ساحتی است که هوش مصنوعی نمی‌تواند آن ساحت را شکست دهد. درواقع قصه‌گویی یک رسانه است، قصه‌گویی در دسته‌ی رسانه‌های سنتی محسوب می شود.
آزادی در ادامه با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری گفت: داستان‌ها از پدران و مادران ما سینه‌به سینه به ما منتقل شده اما هوش مصنوعی ابزار نظام سرمایه‌داری است، اگر از هوش مصنوعی سوال کنید که جنایت اسرائیل در غزه را به تصویر بکشد این کار را نمی‌کند.
افشین آزادی در پایان اظهار کرد: اگر از ابزار روز استفاده می‌کنید جریان تعاملی بودن با مخاطب را فراموش نکنید، از برقراری ارتباط یک سویه با مخاطب اجتناب کنید و حتما از تعامل و بازخوردگیری استفاده کنید و سعی داشته باشید در لبه‌های هنر حرکت کنید و هنر را به کار ببرید.
قصه‌گویی زبان کتاب آسمانی ماست
«قصه‌های قرآنی و مذهبی» محور میزگرد دوم بود و ساعت ۱۰:۳۰ تا ۱۲ با موضوع‌های «بررسی مشخصات قصص قرآنی از دیدگاه علامه طباطبایی» با سخنرانی رحیم امرایی، «تدبر در تربیت داستانی قرآن کریم» با سخنرانی حجه‌الاسلام والمسلمین حسین صدیقی و «بررسی مفاهیم خداشناسی و خودشناسی در قصه‌ها» (ارائه اثر برگزیده) با سخنرانی سیده‌هاجر اکبری‌نودهی برگزار شد.
رحیم امرایی با بررسی مشخصات قصص قرآنی از دیدگاه علامه طباطبایی گفت: قصه‌گویی زبان کتاب آسمانی ما است، خدای متعال برای بیان مقاصد خود از روش پند، موعظه و قصه‌گویی بهره می‌برد، بسیاری از آیات قران در قالب قصه بیان شده است.
وی با اشاره به و داستان زندگی حضرت یوسف(ع) تصریح کرد: محبوبیت سردار دل‌ها قاسم سلیمانی و اتفاق‌هایی که در بزرگداشت‌شان رخ می‌دهد بزرگی ایشان را نشان می‌دهد، درواقع بسیاری از قصص قرآن برای تاویل حوادث در زندگی ما است.
امرایی ادامه داد: میان باطن و ظاهر حوادث و وقایع الزاما همخوانی وجود ندارد، از دیگر اهداف قصص قرآنی بیان سنت الهی است که در مجموع به دنبال بیان مسأله است. همه چیز در این دنیا به‌وسیله‌ی اسباب مادی علتش به وقوع نمی‌پیوندد و در رسیدن ما به اهداف معنوی و مادی مشیات الهی تاثیرگذار است.
وی بیان کرد: مسأله بعدی عبرت‌پذیری و بیان ولایت الهی است، یعنی در پرتو قصه بگوید همه‌ی هستی کار خالق هستی است. ویژگی‌های علامه طباطبایی در تفسیر داستان‌های قرآن در مقایسه با سایر مفسران، تاکید بر واقع‌نمایی داستان‌های قرآن، تبیین زوایای قصه‌ها و کشف ویژگی‌های شخصیتی شخصیت‌های قصه‌ها است. می‌توان گفت قصه‌گویی زبان کتاب آسمانی ما است.
سپس حجت‌الاسلام والمسلمین حسین صدیقی در مورد تدبر در تربیت داستانی قرآن کریم عنوان کرد: قرآن حدود ۲۶۰ داستان در دل خود دارد و خداوند از ما خواسته که تدبر کنیم و مهمترین آن آیه ۲۹ سوره(ص) است که قرائت بی‌تدبر قرآن را بی‌خیر دانسته است.
وی در خصوص تدبر افزود: تدبر یعنی به‌تدریج و آرام آرام به لایه‌های پنهان معنا برسیم، تدبر غایت میانی است و نه نهایی. تدبر در قرآن یک تکلیف همگانی است؛ مشرکان و منافقان قرآن را می‌شنیدند و می‌خواندند اما مشکل هر دو تدبر نکردن بود و به این علت مستوجب توبیخ هستند.
حجت‌الاسلام صدیقی تأکید کرد: نگاه تدبری به قصه‌های قرآنی، مسیر فهم قصه‌ها را متفاوت می‌کند، تدبر در همه‌ی داستان‌ها جریان دارد نه فقط در چند آیه، تدبر فقط در خرده گزاره‌های داستان نیست بلکه در کلیت داستان جریان دارد و تنها تلاش برای فهم انسجام قرآن نیست بلکه فراتر از آن است.
وی تصریح کرد: ما باید فهم افقی (پهناکاوی) فهم عمودی (ژرفاکاوی) و فهم تطبیقی یا (عینیت‌کاوی) داشته باشیم، تدبر در قرآن به ما می‌گوید که نه فقط در داستان‌ها به دنبال نکته‌های تربیتی باشیم بلکه با داستان‌ها تربیت شویم و تربیت کنیم.
در ادامه سیده‌هاجر اکبری‌نودهی با «بررسی مفاهیم خداشناسی و خودشناسی در قصه‌ها» بیان کرد: مهمترین مفهوم در مباحث دینی مفهوم خداست، باورهای اخلاقی، علمی، فلسفی و دینی مبانی نظام تعلیم و تربیت را تشکیل می‌دهد. کودکان از نخستین سال‌های زندگی به داستان علاقه‌مند هستند و قصه‌ها می‌توانند به مخاطبان خود در شناخت خویش و جهان اطراف یاری رسانند.
وی ادامه داد: یکی از راه‌ها و شیوه‌های ارتباط خوب با کودکان این است که قصه‌ها جنبه آموزشی داشته باشند، برای کودکان مفاهیم انتزاعی مثل خودشناسی و خداشناسی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است چرا که کودکان نمی‌توانند درکی مانند بزرگسالان داشته باشند یا همه چیز سیاه است یا سفید. روش غیرمستقیم ماندگاری بیشتری در ذهن کودک دارد زیرا با شخصیت‌های داستان همزاد پنداری می‌کند.
اکبری در ادامه خاطرنشان کرد: یکی از اهداف مهم تربیتی، شناخت کودکان از خود و رساندن کودک به شناخت از خویش است که این مهم در آموزه‌های دینی هم مورد تاکید است.
سپس در مورد خودشناسی داستان‌هایی از جمله داستان «کلاغ خنزر پنزری» مورد بررسی قرار گرفت.
بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی از ۲۷ تا ۳۰ آذر در شهر یزد و بخش علمی این دوره از جشنواره قصه‌گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز روزهای ۱۶ و ۱۷ دی ۱۴۰۲ در کرمانشاه برگزار شد.
