به گزارش اداره کل روابط‌عمومی و امور بین‌الملل کانون، در این آیین که با همکاری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و سفارت خلق چین برگزار شد، علاوه بر نمایش آثار از چهار اثر برگزیده نیز رونمایی شد.
گسترش دیپلماسی کودک و نوجوان در میان دو کشور
فرهاد فلاح معاون فرهنگی کانون پرورش فکری به عنوان نخستین سخنران این مراسم، ضمن خوشامدگویی به حضار و تبریک فرارسیدن هفته ملی کودک، بیان کرد: این هفته با شعار «برای کودکان، برای آینده» رقم خورده است و امیدوارم بهترین اتفاق‌ها برای کودکان و نوجوانان در هرکجای جهان که هستند، رقم بخورد.
او ادامه داد: سابقه برگزاری جشنواره نقاشی ایران و چین به المپیک زمستانی سال ۲۰۲۲ در پکن بر می‌گردد که با همکاری کانون پرورش فکری و سفارت خلق چین در تهران شکل گرفت و نمایشگاهی از نقاشی کودکان ایران و چین با موضوع «پرواز رویاها در المپیک» با شعار «باهم برای آینده مشترک» برگزار شد. از آن‌جا ایده برگزاری نمایشگاه بین دو ملت ایران و چین شکل گرفت. سال ۱۴۰۱ جشنواره «سرزمین افسانه‌ها» را برگزار کردیم که آثار خوبی به دست‌مان رسید و بچه‌های کانون حضور فعالی یافتند. در این جشنواره‌ها کودکان و نوجوانان ایرانی با زبان مشترک نقاشی، زیبایی‌های کشوری را که در فرسنگ‌ها دورتر از ایران است، به تصویر کشیدند که نتیجه آن، جشنواره‌ای فاخر و نمایشگاهی خوب از آثار این بچه‌ها بود.
فلاح با اشاره به این که دیپلماسی کودک و نوجوان بسیار اهمیت دارد، گفت: بعد از جشنواره ما گفتمان دیپلماسی کودک و نوجوان را در کانون پررنگ کردیم و به سمت برگزاری رویداد علمی بین کودکان ایران و چین رفتیم که نتیجه آن رویداد «گفت‌وگو با قصر آسمانی» بود که در این برنامه با سازمان شانگهای همکاری داشتیم. در این برنامه کودکان ایرانی در یک روز گفت‌وگوی زنده و مستقیم با فضانوردان چینی در فضا داشتند که بسیار اتفاق خوب و موفقی بود و ۱۴ کشور به‌صورت زنده این رویداد را تماشا کردند و ۲ و نیم میلیون دانش‌آموز در شبکه شاد و شبکه خبر مخاطب آن بودند.
او با بیان این که دومین جشنواره به آداب و رسوم در خانواده‌های ایران و چین پرداخت، افزود: تلاش شد تا بچه‌ها با فرهنگ و آداب دو کشور و مشترکات فرهنگی کشورها آشنا شوند که حاصل آن نمایشگاهی است که امروز از آن رونمایی شد. با توجه به این که جشنواره در فضای کانون شکل گرفته مربیان و اعضای کانون نقاشی‌های خود را با این موضوع در مراکز کانون پرورش فکری اجرا کردند و مربیان آثار منتخب را به بخش نهایی جشنواره ارسال کردند. در مجموع ۶۹۳ اثر قابلیت حضور در بخش رقابتی جشنواره را داشتند که مورد ارزیابی داوران قرار گرفت و بعد از بررسی از هر گروه سنی ۳ اثر برگزیده و ۳ اثر شایسته تقدیر اعلام شدند.
معاون فرهنگی کانون اظهار کرد: نکته حائز اهمیت مشارکت خوب اعضای فراگیر کانون بود و بچه‌هایی که با نیازهای ویژه بودند نیز در این جشنواره حضور یافتند که آثار آنها را در بخش نمایشگاهی مشاهده کردید. این نکته قوت این دوره از جشنواره بود و امیدواریم که این جشنواره گسترده‌تر شود و در سال آینده مشابه آن در یک روز و به شکل موازی و هم‌زمان در چین نیز برگزار شود تا بچه‌ها بتوانند آثار خوبی خلق کنند. این جزو اهداف ما در جشنواره بعدی است. تلاش می‌کنیم زمینه دوستی و ارتباطات فرهنگی میان کودکان و نوجوانان دو کشور را فراهم کنیم و به سمت تحقق این الگوی کلان کانون پیش برویم که دیپلماسی کودکان بخش مهمی از دیپلماسی فرهنگی باشد.
در ادامه کلیپی از روند انتخاب آثار و اهداف برگزاری این جشنواره به نمایش درآمد. همچنین دو کودک خواهر و برادر اهوازی، درسا و پارسا نیک‌بیان درباره آداب و رسوم دو کشور با هم به دو زبان فارسی و چینی به صحبت پرداختند.
راه گذشتگان را حفظ کنید
زهرا دستان عضو هیئت علمی دانشگاه، دیگر سخنران این مراسم بود که در جایگاه درباره اشتراک‌های فرهنگی دو کشور به صحبت پرداخت.
او با بیان این نکته که در مقابل اطلاعات و دانش نسل آینده واقعا اطلاعات ما اندک است، اظهار کرد: از کانون پرورش فکری و سفارت جمهوری خلق چین و انجمن دوستی ایران و چین تشکر می‌کنم که این اتفاق خوب را رقم زدند. علاوه بر این باید هفته کودک را به همه بچه‌های ایران و جهان تبریک بگویم.
دستان که دارای مدرک فوق دکتری تاریخ هنر چین باستان از دانشگاه ملی هنر چین است، ادامه داد: برای این که ملت‌ها در صلح و دوستی زندگی کنند، ابتدا باید هر ملتی با فرهنگ خود آشنایی داشته باشد و در ادامه با فرهنگ ملت‌های دیگر؛ جاده ابریشم یکی از عوامل مهم این تبادل‌های فرهنگی برای دوملت بزرگ با تمدن کهن است که از طریق این جاده به مبادلات فرهنگی خود و مبادلات تجاری پرداختند. به همین سبب است که باید گفت این جاده باعث نزدیکی قلب‌های دو ملت از طریق فرهنگ، هنر، آداب و سنت‌های مشترک شده است. تا در چین زندگی نکنید متوجه این آداب و نزدیکی آن با فرهنگ ایرانی نمی‌شوید. شباهت‌های فرهنگی ما با کشور چین بسیار زیاد است.
این استاد دانشگاه با بیان این که جشن‌های باستانی دو تمدن ازجمله تشابه‌های فرهنگی است، اظهار کرد: ما عید نوروز را داریم و در کشور چین عید بهار و سپس عید فانوس را دارند. در این رابطه اشتراک‌های فرهنگی بسیار زیادی وجود دارد. از جمله این که این جشن‌ها هزاران سال است در طول تاریخ، سینه به سینه به آیندگان منتقل شده‌اند و تا امروز ادامه یافته است. یکی از اشتراک‌های مهم حفظ سنت‌ها و آداب و رسوم است که دو ملت تا امروز به آن اقدام کرده و سنت‌های خود را حفظ کرده‌اند. جشن بهار یا جشن سال نوی چینی در ماه بهمن و تقویم چینی با ما اختلاف یک ماهه دارد. در انتهای جشن که ۱۵ روز است، جشن فانوس شروع می‌شود که به نوعی با جشن چهارشنبه سوری ما شباهت دارد.
زهرا دستان در پایان بیان کرد: علاوه بر این در چین نیز مانند ایران، احترام به نیاکان از جمله اشتراک‌های فرهنگی است. در شب عید، چینی‌ها نیز مانند ما دور هم غذا می‌خورند و کوچکترها به دیدن بزرگترها می‌روند و در کنار هم عید را برگزار می‌کنند. بستر ارتباطات فرهنگی و تاریخی میان دو ملت با تلاش گذشتگان ما تا امروز به این جایگاه رسیده است. شما کودکان و نوجوانان باید راه گذشتگان را حفظ کنید و با تلاش و شناخت فرهنگ‌های مختلف باعث ارتباطات و تبادل‌های فرهنگی بیشتر و درک متقابل در آینده شوید تا با صلح بیشتری از ما در دنیا زندگی کنید. برگزاری این نمایشگاه باعث درک متقابل ملت‌ها از هم است که نتایج بزرگی به همراه دارد.
آرزو می‌کنم ارتباط‌های فرهنگی دو کشور در میان جوانان به سطح بالاتری برسد
زونگ پی‌وو سفیر جمهوری خلق چین، سخنران بعدی این مراسم بود که طی سخنانی بیان کرد: بسیار خوشحالم که در مراسم اهدای جوایز دومین دوره مسابقه نقاشی جوانان ایرانی حضور دارم که به مناسبت هفته ملی کودک ایران برگزار می‌شود. من این روز را به همه کودکان و نوجوانان ایرانی تبریک می‌گویم و به نمایندگی از سفارت چین از دست‌اندرکاران کانون پرورش فکری و بهویژه آقای علامتی صمیمانه تشکر می‌کنم.
او ادامه داد: چین و ایران هر دو کشوری با سابقه طولانی در مبادله‌های دوستانه هستند. در سال‌های اخیر نیز همکاری‌های دو کشور در زمینه‌های مختلف پیشرفت مثبتی داشته و مبادله‌های فرهنگی و انسان‌دوستانه نیز بیشتر شده و شرایط مناسب‌تری برای درک متقابل میان مردم دو کشور فراهم آمده است.
سفیر چین همچنین با اشاره به موضوع این جشنواره که آداب و رسوم در خانواده‌های چین و ایران است، اظهار کرد: بسیار خوشحالم که دوستان ایرانی با قلم‌های خود برداشت‌شان از چین را به تصویر کشیدند که نشان از علاقه‌مندی آنها و ارتباط میان دو ملت با یکدیگر دارد. نقاشی‌های برگزیده را دیدم و بسیار آموختم. برگزاری این مسابقه بسیار مفید است. چندی پیش ما سالگرد چین جدید را جشن گرفتیم کشوری که ۵ هزار سال تمدن دارد.
او گفت: در چین جدید مردم صاحب مملکت شده‌اند و ایستادند و تلاش کردند تا به کشور جدید برسند. در سوی دیگر کشور چین به یک کشور مستقل جدید تبدیل شد و از سلطه دولت‌های بزرگ رها شد. در پی این اتفاق چین در توسعه اقتصاد به دستاوردهای بزرگی دست یافت و به دومین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل شد. همان‌طور که ایران برای آموزش اهمیت زیادی قائل است، چین نیز در توسعه آموزشی تلاش‌های بسیاری داشته و در میان بهترین‌ها در جهان قرار دارد. مدل توسعه چین کاملا جدید است و مدرن‌سازی را پیش گرفت که نه تنها به ضرر محیط زیست نیست بلکه آسمان چین آبی‌تر و آب آن زلال‌تر شد. دستاوردهای چین جدید، بسیار فراتر از این‌هاست و امیدوارم فرصتی فراهم شود تا بتوانید به کشور من سفر کنید و از تماشای آن لذت ببرید.
پی‌وو در پایان اظهار کرد: امیدوارم از این دست برنامه‌ها در میان جوانان دو کشور بیشتر شود و تبادل‌های بیشتری اتفاق بیفتد و این دوستی ادامه یابد. آرزو می‌کنم این تبادل‌ها میان جوانان به سطح بالاتری برسد.
اهمیت دیپلماسی کودک و نوجوان
در ادامه حامد علامتی مدیرعامل کانون پرورش فکری طی سخنانی ضمن خیرمقدم به حضار اظهار کرد: بسیار خرسندم که بار دیگر در جشنواره مشترک فرهنگی ایران و چین ویژه برای کودکان و نوجوانان که عامل وحدت و اجتماع دو ملت ایران و چین شدند، حاضر هستم. کودکان و نوجوانان میزبان اصلی این برنامه هستند.
او گفت: کودکان و نوجوانان همواره عامل اشتراک و نقطه اوج احساس‌ها و عواطف ما هستند. این روزها در جمهوری اسلامی ایران هفته ملی کودک را گرامی می‌داریم که امسال شعار آن «برای کودکان، برای آینده» نام‌گذاری شده است. هرچه ما برای کودکان ونوجوانان سرمایه‌گذاری کنیم در حقیقت برای آینده سرمایه‌گذاری کرده‌ایم و این هزینه نیست. در این راستا برگزاری برنامه‌های فرهنگی برای کودکان ونوجوانان، به نوعی سرمایه‌گذاری فرهنگی برای آینده کشور است. اگر ما می‌خواهیم تصویری از آینده کشورمان داشته باشیم، می‌توانیم به کودکان و نوجوانان امروزمان نگاه کنیم. تصویر کودک و نوجوان امروز ما نمایی از آینده پیشروی کشور ماست.
مدیرعامل کانون اظهار کرد: حال اگر می‌خواهیم به آینده روابط میان دو کشور توجه کنیم باید به سطح روابط و ارتباط‌های فرهنگی و تعامل میان کودکان ونوجوانان دو کشور نگاه کنیم. جشنواره نقاشی کودکان و نوجوانان ایران و چین تصویری از آینده دو کشور است که نوید بخش یک رابطه روشن و درخشان است.
علامتی همچنین با بیان این که ایران و چین از اشتراک‌های فرهنگی ویژه‌ای برخوردار هستند، گفت: تمدن هر دو کشور غنی است و با حفظ این تمدن و عمق بخشیدن به آن، افق فرهنگی درخشانی در انتظار هر دو ملت خواهد بود. ادبیات و هنر نیز از اشتراک‌های فرهنگی دو کشور است و آثار ادبی دو کشور بسیار پرسابقه و تاریخی هستند.
او ادامه داد: در بخش ادبیات نیز اگر ما دوره هان، دوره تانگ، دوره سن، دوره مینگ و دوره چین معاصر را به دلیل تحولات بزرگی که در آن رخ داده است، بررسی کنیم هم‌طراز همین دوره‌های هنری در ایران نیز دوره هنر هخامنشی، دوره هنر اسلامی، دوره هنر قاجاری و دوره هنر معاصر را داریم. اگر ما دوره هان را به دلیل تحولات بزرگی که در آن رخ داده است مثل توسعه چینی سازی و تثبیت زبان چینی نوین بدانیم که آثار معروفی مانند «چهار کتاب» و «مجموعه داستان‌های معروف» که تاثیرات زیادی بر ادبیات بعدی چین گذاشتند، ما نیز در دوره کلاسیک داریم که شامل قرن‌های ۹ تا ۱۶ میلادی است که دوره طلایی ادبیات ایران را شکل می‌دهد.
مدیرعامل کانون با بیان این که در دوره طلایی ادبیات فارسی آثار بزرگی از شاعرانی چون فردوسی، سعدی، حافظ، نظامی و مولوی شکل گرفته است، فلسفه و عرفان را نیز از دیگر اشتراک‌های فرهنگی دو کشور دانست و افزود: در هر دو کشور مکتب‌های فلسفی بزرگی شکل گرفته که تاثیرات زیادی بر فلسفه و فرهنگ داشته است. معماری نیز از نقاط مشترک ایران و چین است. طراحی‌های زیبا و پیچیده دو کشور در دنیا زبانزد است. موسیقی سنتی ابزار بیان احساسات و تجربه‌های انسانی است. مکاتب موسیقی کلاسیک چینی، تربتی، دینی و سنتی محلی در چین همه بخشی از احساسات و تجربه‌های انسانی مردم چین است که ما نیز در ایران از موسیقی سنتی با همین طراز برخورداریم و در مکتب اصفهان تبریز و تهران را می توانیم ببینیم.
او ادامه داد: یکی از شگفت‌انگیزترین اتفاق‌ها میان دو کشور برخورداری دیرینه دو کشور از طریق جاده ابریشم است که با هم تبادل‌های فرهنگی، اقتصادی و هنری بسیاری داشتند که منجر به غنای بیشتر فرهنگ‌ها شده است و باعث افزایش عمق ارتباط‌های فرهنگی میان دو کشور شده است. نمونه‌ای از اشتراک‌های فرهنگی در این مجال کوتاه عرض شد تا بدانیم اگر کودکان و نوجوانان دو ملت با هم تعامل فرهنگی می‌کنند از سبقه کهنی برخوردار است و حکایت از فرهیختگی دو کشور دارد.
علامتی گفت: ما با این جشنواره تصویری از جامعه ایران و چین را به نمایش می‌گذاریم که نوعی آینده‌نگاری فرهنگی بین دو کشور است که جلوه‌ای از دیپلماسی کودک و نوجوان را در قالب دیپلماسی عمومی نوین می‌توان یافت. امیدوارم در جشنواره‌های بعدی زمینه بیشتری برای تعامل بچه‌های چین در ایران فراهم آید و در کشور چین نیز این جشنواره برگزار شود. برای آنکه آموخته‌های بچه‌های ایران و چین، عمق فرهنگی دقیق و تاریخ‌مندی داشته باشد پیشنهاد می‌کنم موضوع جشنواره بعدی براساس جاده ابریشم باشد. چرا که جاده ابریشم نماد تبادل‌های فرهنگی است و می‌تواند نکات فراوانی به کودکان و نوجوانان دو کشور بیاموزد.
مدیرعامل کانون با یادی از تمامی کودکان نوجوانان فلسطین و غزه که در یک سال گذشته جان خود را از دست دادند، گفت: بر این اساس امسال هفته کودک برای ما بسیار تلخ و سخت بود. فلسطین نیز مانند ایران و چین از یک پیشینه عمیق فرهنگی برخوردار است. آرزو می‌کنم روزی با همکاری سفارت چین در جمهوری اسلامی ایران جشنواره سه جانبه‌ای با حضور کودکان سه کشور برگزار شود.
در پایان نیز علامتی از همه کسانی که در برگزاری این جشنواره کوشا بودند، تشکر ویژه کرد.
در ادامه پیام «جانگ جی نینگ»، دبیر کل بنیاد سونگ چینگ لینگ در کشور چین به شکل تصویری پخش شد.
این رویداد کوششی بود که همراه با کودکان بیاموزیم
در ادامه جمال‌الدین اکرمی به نمایندگی از هیئت داوران بیانیه داوران را خوانش کرد. او پیش از قرائت متن گفت: داوری آثار کودکان و نوجوانان کار بسیار سختی است و انتظارهایی دارند که شاید برآورده نشود. کارها تنوع بسیاری دارند و پراز رنگ هستند و گاهی اوقات ایده‌های آنها از داوری پنهان می‌ماند. بنابراین طبیعی است که اگر گروه دیگری از داوران حضور داشتند برگزیدگان نیز متفاوت بودند.
اما در متن بیانیه هیئت داوران دومین جشنواره ملی نقاشی ایران و چین آمده است: «آیین‌های بومی بخش وسیعی از تاریخ تمدن و فرهنگ یک جامعه به شمار می‌رود و ویژگی‌های گوناگون یک ملت یا یک قوم از جمله تنوع رفتار، پوشاک و آداب و رسوم محلی به همراه نژاد، خط، زبان، اسطوره‌ها و افسانه‌های به یادگار مانده از نیاکان دور را نمایان می‌کند. سرزمین پهناور چین در خاور دور یکی از گسترده‌ترین فرهنگ‌های جهان را در برگرفته است. این فرهنگ شامل نمادهای تصویری چون: نوارهای تزیینی، فانوس‌های کاغذی، شیروانی‌های رنگی و بهویژه اژدهای تاب‌خورده است.
جشنواره‌ی ملی نقاشی کودکان و نوجوانان بازتابی از جلوههای فرهنگ، هنر و تاریخ سرزمین چین و فرصتی برای کودکان و نوجوانان سرزمین ما است تا برداشت خود را از چنین تمدن گسترده‌ای در قاب نقاشی و آمیختن آن با نمادهای ایرانی با چاشنی خیال خود به نمایش بگذارند. برداشت‌هایی سرشار از رنگ و تخیل و خلاقیت در تلفیق و بازآفرینی ویژگی‌های سرزمینی در دوردست‌ها و سرزمین ایران باشکوه.
فرصتی که ای کاش برای آشنایی دیگر تمدن‌ها نیز برای کودکان ایرانی فراهم می‌شد.
این جشنواره تلاشی بود برای رویارویی دوباره کانون با مجموعه توانایی، خلاقیت، هنر بکر و اندیشه بیغبار کودکان و نوجوانان سراسر کشور. این رویداد کوششی بود که همراه با کودکان بیاموزیم به انسان‌ها با احساس هم‌دلی و دوستی بنگریم.
هیئت داوران ضمن تشکر از شرکت‌کنندگان، مربیان، دست‌اندرکاران و برنامه‌ریزان، از میان ۶۹۳ اثر راه‌یافته به دبیرخانه، در ۴ گروه سنی نوخوان، نونهال، نونگاه و نوجوان، از هر گروه سنی ۳ نفر را برگزیده و ۳ نفر را شایسته تقدیر و در مجموع ۲۴ اثر را منتخب اعلام کردند.
همچنین داوران در انتخاب آثار، درحین اعتماد به خلق اثر توسط خود شرکت‌کنندگان، ملاک‌های زیر را مورد توجه قرار داده‌اند:
هماهنگی بین اثر با موضوع نقاشی، ارتباط فرهنگی بین کشور ایران و چین، توجه به سمبل‌های فرهنگی دو کشور، انتخاب زاویه دید و چشم‌انداز، توجه به مشاهده هنرجویان و تخیل آنها در آثار و شخصیت و فردیت در خلق آثار هنری.
همچنین داوران در انتخاب آثار گروه سنی نونگاه و نوجوان، توانایی اجرا، تکنیکال بودن و ایده‌مندی در آثار را به طور ویژه در نظر گرفتند.
هیئت داوران برای برگزاری بهتر این جشنواره، پیشنهادهای زیر را ارائه می‌دهند:
برگزاری کارگاه‌های مشترک کودکان و نوجوانان ایرانی و چینی در کنار یکدیگر، در نظر گرفتن کتاب‌های برگزیده کانون در کنار سایر جایزه‌ها، در نظر گرفتن سمبول‌های چینی و یا یادبودهایی برای راه‌یافتگان به نمایشگاه، در صورت امکان سفر برگزیدگان به کشور چین جهت کسب تجربه و قدردانی از مربیان اعضای منتخب».
در ادامه با حضور حامد علامتی مدیرعامل کانون و زونگ پی‌وو سفیر چین، از کتاب آثار منتخب اولین جشنواره نقاشی در سال ۱۴۰۱رونمایی شد.
فرهاد فلاح، جو زی هائو رایزن فرهنگی چین، جمال‌الدین اکرمی به نمایندگی از هیئت داوران، امین کمالوندی معاون توسعه و مدیریت منابع کانون و سمیه‌سادات ابراهیمی مدیرکل حوزه مدیرعامل، مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، با همراهی سفیر چین و مدیرعامل کانون برای اهدای جوایز برگزیدگان به روی صحنه آمدند.
گفتنی است، الهام دارابی با همراهی عروسک «بابا قدرت» با صداپیشگی و اجرای وحید خسروی اجرای برنامه را برعهده داشتند.
پایان بخش این مراسم نیز عکس یادگاری برگزیدگان با مسئولان و مدیران ایران و چین بود.
اسامی برگزیدگان این جشنواره در پایگاه خبری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به نشانی www.kanoonnews.ir منتشر شده است.
برگزیدگان دومین جشنواره ملی نقاشی کودکان و نوجوانان ایران و چین
