حسین تولائی

اگرچه هنر و ادبیات کودک و نوجوان و پدیدآورندگان آثار هنری و ادبی، همواره جهانی سرشار از صلح و آرامش و شادکامی را برای مخاطبان خواسته‌اند اما در این میان، برای بازنمایی واقعیت‌های زندگی کودکان نیز کوشیده‌اند. جنگ و پیامدهایش یکی از واقعیت‌های تلخ زندگی کودکان است.

نگاهی گذرا به موضوع جنگ در هنر و ادبیات کودک و نوجوان ایران در دهه‌های اخیر نشان می‌دهد که مفاهیمی مانند دلاوری، حماسه، دفاع از وطن، روحیه‌ی مقاومت، ارج‌گذاشتن برای شهادت و مقام شهید از مهم‌ترین و پربسامدترین موضوع‌های مورداستفاده بوده است. همچنین پدیدآورندگان به آثار اندوهبار جنگ نیز پرداخته‌اند و به طور کلی آثار هنری و ادبی بستری بوده است برای هم‌دلی و درک عواطف انسانی و اجتماعی همه‌ی کسانی که در جنگ به‌نوعی آسیب‌ دیده‌اند به‌ویژه کودکان و نوجوانان.

نمایش «ستاره‌ها را دنبال کن» به کارگردانی احسان مجیدی که در مرکز تاتر و تاتر عروسکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان روی صحنه رفته است، تلاشی قابل احترام است در ستایش صلح و نکوهش جنگ. این نمایش می‌کوشد تا به‌ دور از شعارهای سطحی و نخ‌نماشده، آسیب‌های ناشی از جنگ را بر جسم و روان کودکان بنمایاند. ستاره‌ها را دنبال کن روایت کودکانه و ساده‌ای دارد و به مخاطب نشان می‌دهد که صلح تنها راه نجات جهان برای رسیدن به شادی و آرامش است. در ابن نمایش دو بازیگر کودک و نوجوان به دنبال پدرشان راهی میدان جنگ می‌شوند تا از آنها خبری بگیرند. این دو نوجوان نماد زندگی و امید هستند و البته می‌دانند که دفاع از میهن بخشی از زندگی اجتماعی آن‌ها و پدران‌شان است. «ستاره‌ها را دنبال کن» با زبانی هنرمندانه و غیرمستقیم می‌خواهد بگوید جنگ می‌تواند بخشی از زندگی نباشد. به‌جایش صلح،  گفت‌وگو، هم‌دلی و درک متقابل مفاهیمی است که قدرت بالاتری دارند برای عمق‌بخشیدن به جهان.

دوگانه‌ی جنگ و صلح در این نمایش، به‌خوبی و به سادگی و زیبایی در معرض دید تماشاگر کودک قرار می‌گیرد به‌طوری‌که او می‌تواند به‌راحتی صلح را انتخاب کند و برای برقراری آن در روابط فردی و اجتماعی از آن بهره ببرد. «ستاره‌ها را دنبال کن» در قاب ماندگاری از نقش و رنگ و نور و صدا و حرکت بزرگ‌ترها را نیز به چالش می‌کشد تا به‌جای جنگ‌افروزی و دمیدن بر آتش جنگ، از نگاه کودکان به دنیا و به زندگی نگاه کنند. بزرگ‌ترها را دعوت می‌کند تا برای ساختن جهانی بدون‌تفنگ، بدون اخم و بدون قهر تلاش کنند و به این مهم بیاندیشند که جنگ شاید اولین گزینه برای دفاع از وطن باشد اما همیشه بهترین گزینه نیست.