به گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان فارس، در ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۴، کارگاه خوانش متون گلستانه به‌صورت مجازی و با حضور اعظم رنجبر جهرمی، نویسنده و پژوهشگر برجسته، برگزار شد.
در این نشست، موضوع «سکوت و خاموشی» در حکایات سعدی محور اصلی گفت‌وگو بود؛ موضوعی که هم‌راستا با پویش فرهنگی «یکی گوی و پرورده گو» انتخاب شده بود.
اعظم رنجبر جهرمی در آغاز جلسه توضیح داد؛ که در متون کهن فارسی، سکوت نشانه ناتوانی در سخن‌گفتن نیست، بلکه نشانی از خرد، احتیاط و نگهداری زبان است. به گفته‌ی او، سعدی آن‌چنان برای سکوت اهمیت قائل است؛ که بخشی از گلستان را به «فواید خاموشی» اختصاص داده است.
وی با تحلیل حکایات این باب از گلستان، انواع مختلف سکوت را بررسی کرد. نخستین نوع، سکوت در برابر عالمان بود. از دیدگاه سعدی، کسی که با دانشمندی وارد جدل شود، نادانی خود را آشکار می‌کند. همچنین اگر سخنی سبب تفرقه شود، بهتر است گفته نشود. سعدی نیز با صراحت از سخن‌چینی انتقاد می‌کند.
رنجبر جهرمی با قرائت بخش‌هایی از باب چهارم گلستان، به اهمیت زمان‌شناسی در سخن‌گفتن پرداخت؛ و حدیثی از امام علی (ع) نقل کرد که بر سکوت در برابر نادانان تأکید دارد.
او افزود: سعدی با بهره‌گیری از قرآن و احادیث، سکوت خردمندان را برترین نوع خاموشی می‌داند؛ چرا که دانا می‌داند چه زمانی باید سخن بگوید و چه زمانی سکوت برگزیند.
در ادامه، او به نوعی دیگر از سکوت، «سکوت برای پنهان‌کردن نادانی» اشاره کرد.
از نظر سعدی، فرد نادان کسی است؛ که بدون دانش اظهار نظر می‌کند، در حالی‌که خاموشی در چنین شرایطی نشانه عقل است. او در حکایتی می‌گوید:
«چون نداری کمال و فضل آن بِه
که زبان در دهان نگه داری
زبان در دهان ای خردمند چیست؟
کلید در گنج صاحب‌سخن»
و در جای دیگر می‌فرماید:
«یا کم گوی و گزیده گوی چون دُر
یا چو دانا یکی گوی و پرورده گو»
رنجبر جهرمی سپس از سکوت به‌عنوان راهی برای حفظ آبرو، شأن فردی، و امانت‌داری در نگهداری اسرار یاد کرد.
سعدی توصیه می‌کند؛ که راز دیگران را نه با دیگری، بلکه با خود در میان بگذاریم. او می‌گوید:
«اول اندیشه، وانگهی گفتار
پای‌بست آمد و سپس دیوار»
در این نشست، همچنین حدیثی از امام رضا (ع) نیز نقل شد؛ که خاموشی، بردباری و دانش را از ویژگی‌های خردمندان می‌داند.
رنجبر جهرمی به نکاتی درباره زیباخوانی متون پرداخت. او بر اهمیت تلفظ صحیح درک درست متن تأکید کرد؛ و ضبط صدا و بازشنوی آن را روشی مؤثر برای یافتن ایرادات دانست.
از دیگر موضوعات مطرح‌شده، اهمیت تنفس صحیح برای داشتن صدایی خوش‌آهنگ بود. تمرین‌هایی مانند تکنیک ۴۴۴، فوت کردن شمع و باد کردن بادکنک، برای تقویت ریه و پایداری صدا معرفی شدند.
او همچنین به تمرین بر لحن پرداخت؛ و گفت که احساسات از طریق لحن منتقل می‌شوند. سه عامل کلیدی در این زمینه شامل مکث و سکوت، سرعت بیان و تن صدا هستند.
تمرین «مشددخوانی» و باز کردن مناسب دهان هنگام ادای کلمات نیز برای وضوح گفتار توصیه شد.
در پایان نشست، حکایت‌های ششم و هفتم از باب چهارم گلستان خوانده و معنا و مفاهیم آن‌ها برای شرکت‌کنندگان توضیح داده شد. برخی از اعضاء نیز به خوانش این حکایات پرداختند.
