به گزارش اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، آیین پایانی بخش علمی بیست‌وششمین جشنواره قصه‌گویی روز دوشنبه ۵ خرداد ۱۴۰۴ با حضور فرهاد فلاح و سیدعالیه قوامی رییس و دبیر بیست‌وششمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی، سعیده عزیزیان مدیرکل آموزش و پژوهش کانون، فروهر معدنی مدیرکل آفرینش‌های فرهنگی کانون، ویدا ملکی سرپرست اداره‌کل کانون استان تهران و داوران بیست‌وششمین جشنواره قصه‌گویی در سالن کنفرانس مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون برگزار شد و برگزیدگان جوایز خود را دریافت کردند.
کتاب‌های قصه گویی فاقد مباحث نظری و عملی است
بخش دوم این آیین که با قصه‌خوانی مسلم قاسمی آغاز شد به نقد و بررسی آثار برگزیده در چهار بخش کتاب، پایان‌نامه و رساله، مقاله و جستار اختصاص یافت.
الناز معتمدی، برگزیده بخش «کتاب» به‌خاطر ترجمه کتاب «چگونه به کودکان قصه بگوییم» توضیح‌های کوتاهی در مورد اثر خود ارائه داد.
فرزانه فخریان به عنوان داور و منتقد در ادامه با بیان این‌که طی سال‌ها کتاب‌ها در حوزه قصه‌گویی زیاد نشدند، گفت: کتاب‌های قصه‌گویی شامل قصه‌هاست نه مباحث نظری و عملی قصه‌گویی.
کتاب‌های قصه‌گویی پایه در جهان باید ترجمه شود
فخریان با بیان این‌که کتاب «چگونه به کودکان قصه بگوییم» ترجمه روان و قابل فهم دارد، افزود: این کتاب بسیار قدیمی است. بعد از ۲۶ دوره جشنواره قصه‌گویی باید کتاب‌های قصه‌گویی پایه در جهان را انتخاب و ترجمه می‌کردیم.
او با اشاره به این‌که تالیف کتاب‌های مهمی در حوزه قصه‌گویی را داریم، بیان کرد: آیا قصه‌گویی ایرانی را برای جهانیان تعریف و معرفی کردیم؟ از تجربه‌های کارشناسان کانون باید استفاده و این تجربه‌ها باید به کتاب مبدل شود.
فخریان کتاب «چگونه به کودکان قصه بگوییم» را کتابی مبنایی، پایه‌ای و خوش‌خوان دانست و بیان کرد: این کتاب مباحث کلی و بنیادی دارد اما به دست ما ابزاری نمی‌دهد.
ضرورت شناسایی مؤلفه‌های بسته آموزشی مهارت‌های زندگی
بر اساس این گزارش، بهار ملک‌پورشهرکی، برگزیده بخش «رساله» با بیان این‌که ۲۴ سال با کانون همکاری میکنم و دغدغه حوزه کودک را دارم، عنوان کرد: ۶ تا ۱۲ سالگی را بهترین سال‌های زندگی می‌دانند، زیرا بچه‌ها تجربه‌های جدیدی را پشت سر می‌گذارند. لازم است برنامه‌های حمایتی و منسجمی برای کودکان طرح‌ریزی شود که گذار آن‌ها از کودکی به نوجوانی با موفقیت همراه باشد.
ملک‌پورشهرکی با اشاره به این‌که در کشورهای در حال توسعه سهم کودک از جمعیت جامعه ۵۰ درصد است، بیان کرد: سلامت و بیماری کودکان در سلامت و بیماری جامعه اثرگذار است. طبق نظر اریکسون، ۶ تا ۱۲ سالگی دوره کسب شایستگی است. باید کاری کنیم که کودکان گذار موفق داشته باشند و شایستگی کسب کنند تا با آمادگی کامل وارد مرحله نوجوانی شوند.
او تصریح کرد: برنامه‌های مهارت‌های زندگی در کشورهای در حال توسعه فاقد نظارت و ارزیابی است و کاری که در این حوزه انجام می‌شود برای نتایج مقطعی و کوتاه مدت است. بنابراین شناسایی مؤلفه‌های بسته آموزشی مهارت‌های زندگی و تدوین آن برای کودکان و مشخص کردن اعتبار اجرایی آن ضروری است.
پژوهش‌ها در حوزه کودک باید به سمت هوش مصنوعی سوق پیدا کند
در ادامه، رضا محمدبابایی به‌عنوان داور و منتقد اظهار داشت: چهار نوع پژوهش در حوزه کودکان داریم: پژوهش کودکان، پژوهش برای کودکان، پژوهش با کودکان و پژوهش از سوی کودکان. در حوزه مطالعات کودکی به‌شدت نیاز به مطالعات کیفی و کار گروهی و میان رشته‌ای داریم.
محمدبابایی با بیان این‌که امروزه بحث هوش مصنوعی داغ است، گفت: هوش مصنوعی فرصتی است برای تمامی ما که آن‌را با کمی چاشنی تبدیل به فرصت کنیم. هوش مصنوعی به ما در پیشبرد کارها کمک می‌کند یا ما را حذف می‌کند. باید پژوهش‌ها و تمام فعالیت‌ها در حوزه کودک را آرام‌آرام به این سمت سوق دهیم و مسلماً مسئولان کانون هم حمایت خواهند کرد.
قصه‌گویی می‌تواند جذابیت را به مدارس تزریق کند
بر اساس این گزارش، خلیل زندی، برگزیده بخش «مقاله» با بیان این‌که مدارس ما برای دانش‌آموزان جذاب نیستند، گفت: دانش‌آموزان از خستگی، بی‌انگیزگی و خواب‌آلودگی در کلاس‌ها رنج می‌برند و بخشی از آن به روش‌های تدریس برمی‌گردد. قصه‌گویی می‌تواند جذابیت را به مدارس تزریق کند.
او ادامه داد: نتایج پژوهش‌های انجام شده اثربخشی قصه‌گویی را تایید می‌کنند. آیا به اندازه‌ای که قصه‌گویی اهمیت دارد در مدارس جاری و ساری می‌شود؟ تمامی تالیف‌ها به اثربخشی قصه‌گویی پرداختند نه آسیب‌شناسی. «موانع قصه‌گویی در مدارس»، عنوان مقاله ما بود که ۱۱ معلم انتخاب کردیم، ۵۲ مانع را در ۱۲ مؤلفه و چهار بعد آموزشی، فرهنگی، فردی و سازمانی شناسایی و بررسی کردیم.
لوحی برای همه شرکت‌کنندگان بخش علمی جشنواره قصه گویی صادر شود
در ادامه، امیرسلیمان شهبازی، داور و منتقد اظهار داشت: ما مقاله‌هایی با محوریت هوش مصنوعی داشتیم و در بحث مطالعات بین رشته‌ای هم مقاله‌هایی به دست ما رسید. موضوع مقاله آقای زندی یک مسئله بود. کمتر به موانع قصه‌گویی پرداخته شده است. مقاله ایشان کار خوب و اقدام‌پژوهی است.
شهبازی عنوان کرد: پیشنهاد میکنم لوحی برای همه شرکت‌کنندگان بخش علمی جشنواره قصه‌گویی صادر شود که انگیزه شرکت در سال‌های بعد را داشته باشند. ما ۲۶ مقاله خوب داشتیم که پیرو آن می‌توانیم ۲۶ کارگاه برگزار کنیم. موضوع مقاله آقای زندی مسئله‌محور و روش پژوهش ایشان، ساختارمند بود.
کانون جایگاه رشد و کمال برای اعضا و مربیان است
بر اساس این گزارش، شادی پاکزاد، برگزیده بخش «جستار» اظهار داشت: توران میرهادی بعد از مرگ برادرش فرهاد، مدرسه تاسیس کرد و گفت :«غم بزرگ را باید به کار بزرگ تبدیل کرد.» من نیز تجربه سوگ برادر داشتم و تصمیم گرفتم به سمت قصه نوشتن بروم.
پاکزاد ادامه داد: ذهنم درگیر مرگ و زندگی بود و تصمیم گرفتم در مورد مرگ و تولد ستاره‌ها برای بچه‌ها بنویسم و قصه‌ای با پایه‌های علمی نوشتم. قصه‌های علمی از آن دسته قصه‌های ابزارطلب است. آقای علی خانجانی به این نکته اشاره کرده است که قصه‌گویی با ابزار، به عواملی مانند قابلیت‌های قصه، توانایی قصه‌گو و مدرن بودن ابزار بستگی دارد.
او با بیان این‌که ابزارهای قصه‌گو زبان و بدن او هستند، عنوان کرد: اگر نگاه ما مربیان و قصه‌گویان به قصه نگاهی خلاقانه و حرفه‌ای باشد، قصه‌گویی می‌تواند تبدیل به حرفه شود. کانون جایگاه رشد و کمال برای اعضا و مربیان است و این فرصتی است که تجربه‌ها را بر اساس مقاله و جستار ارائه دهیم تا دیگران هم بهره ببرند.
پیشنهاد ۵ برگزیده برای بخش جستار جشنواره قصه‌گویی
در ادامه مسلم قاسمی به عنوان داور و منتقد با ذکر این سوال که چرا ما مولف نباشیم؟ گفت: کانون باید ما را به این باور برساند که بنویسیم و کسان دیگر بیایند از کار ما استفاده کنند. ما ترجمه‌ها را می‌خوانیم اما آن‌ها تئوری است و کاربرد عملی ندارد.
قاسمی تصریح کرد: به‌قدری جستارهای رسیده به بخش علمی بیست‌وششمین جشنواره قصه‌گویی زیبا و همسان هستند که درخواست میکنم سال آینده ۵ داور جستارها را بخوانند و ۵ برگزیده در این بخش داشته باشیم.
او با اشاره به این‌که «گنبد آسمان» اثر شادی پاکزاد جستاری با عنوان جذاب و مقدمه‌ای کوتاه است، گفت: این اثر، قصه زندگی و مرگ برادر و برون‌رفت از این غم جانگاه است. این جستار از نیستی پلی برای زیستن و شکوفایی می‌سازد. شادی پاکزاد جمله پوران میرهادی را سرلوحه کار خود قرار داد.
قاسمی خاطرنشان کرد: پاکزاد از دل سیارات به غول قرمزی می‌رسد که باید با آن همزادپنداری کند. او با این ترفند خودش را به مخاطب نشان می‌دهد. او قصه نمی‌گوید، خاطره تعریف نمی‌کند و موعظه و درس اخلاق نمی‌دهد. او می‌گوید: «مرگ آغاز زندگی است.» او از سعی و تلاش خود می‌گوید و از ابزار نمایشی استفاده می‌کند.
حوزه فرهنگ، اندیشه و هنرگویی پایان‌ناپذیر است
بر اساس این گزارش، محمد میرکیانی نویسنده پیش‌کسوت ادبیات کودک و نوجوان در این آیین با بیان این‌که از سال‌ها پیش بزرگان ما به اثر تربیت قصه‌گویی پی برده بودند، گفت: آثار ترجمه در قصه‌گویی بسیار است. هر کتاب و اثر فرهنگی چه در حوزه فیلم، چه نمایش و چه مکتوب یک ظرفیتی دارد. در اثری که برای نقد در اختیار ما قرار دارد باید ببینیم چه نکته‌هایی لحاظ می‌شود.
میرکیانی خاطرنشان کرد: حوزه فرهنگ، اندیشه و هنر، گویی پایان‌ناپذیر است. اگر تا آخر عمر در این حوزهها کار کنیم باز هم ناگفته‌های بسیاری دارد.
در پایان این آیین، نماهنگی از مریم نشیبا، مجری و گوینده با سابقه رادیو و تلویزیون که با اجرای قصه‌های صوتی «شب بخیر کوچولو» به شهرت رسید، پخش شد و سپس حاضران در آیین عکس یادگاری گرفتند.
