به گزارش روابط عمومی اداره کل کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان استان ایلام ملوک هاشمی، متولد 1354 در ایلام، معاون سابق فرهنگی ادارهکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان، در اسفند ماه سال ۱۴۰۳ بازنشسته شد. او بیش از ۲۸ سال سابقه قصهگویی و قصهپژوهی و تدریس این هنر برای علاقهمندان و مربیان و آموزگاران و والدین دارد. وی تجربیاتش را در این حوزه در کتابی با عنوان «تأثیر قصه و قصهگویی بر هوش نوجوانان» در سال 1397 منتشر کرده است و کتابی دیگر درباره این موضوع زیر چاپ دارد . حضور در نخستین جشنواره قصهگویی کانون از سال ۷۶ تاکنون، به عنوان قصهگو، مدرس و داور،برگزیده برگزیدگان جشنوارههای ملی،حضور در جشنوارههای بینالمللی و برگزیده بازآفرینی دومین جشنواره بینالمللی، برگزیده جشنوارههای استانی و منطقهای، داور جشنوارههای ملی،منطقه ای و استانی، قصهپژوه و مولف کتاب در حوزه قصهگویی،تألیف و انتشار مقالات تخصصی در حوزه قصه و قصهگویی،دبیر و مدیر اجرایی چندین دوره جشنواره قصهگویی، مدرس دوره های آموزش قصهگویی.به بهانهی حضور ایشان به عنوان مدرس دوره آموزشی و داور جشنواره بیست و هفتمین جشنواره قصهگویی گفتوگوی با ایشان انجام شده است.
وی در پاسخ به ضرورت و اهمیت انتخاب موضوع قصهگویی گفت: ضرورت دارد که قصهگویان برای انتخاب موضوع قصهگویی، دقت و حساسیت زیاد داشته باشند و از انتخاب موضوعات تکراری پرهیز کنند تا شاهد اثربخشی بیشتر قصهگویی بر شنوندگان و مخاطبان باشند.
مؤلف کتاب «تأثیر قصه و قصهگویی بر هوش نوجوانان» توصیه کرد: قصهگویی چون با آئین و فطرت و باورها و اعتقادات ما در ابعاد اسلامی و ایرانی گره خورده و به عنوان یک میراث معنوی جاودان ماندگار شده است. هاشمی با اشاره به تلاشهای موثر کانون در توسعه و ترویج قصه و قصهگویی در جامعه گفت: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، با برگزاری مداوم و بیوقفه هدفمند و برنامهریزی شده جشنواره قصهگویی توانسته به عنوان نهاد متولی این هنر ایرانی، چراغ قصهگویی را در سطح ایران و حتی جهان همچنان روشن و پر فروغ نگه دارد. وی ادامه داد: قصهگویی بومی با توجه به خاستگاه اجتماعیاش، آموزههای بومی، ارزشهای قومی،دینی و گروهی را رواج میدهد و قصهگویی در مراکز فرهنگی هنری کانون و جشنوارهها، مخاطبان خود را با فرهنگ و تاریخ دیرینه این مرز و بوم آشنا میکند.
هاشمی تصریح کرد: قصهگویی در کانون استان، جایگاهی تاریخی و تاثیرگذار در کشور دارد و قصهگویان و قصهپژوهان زیادی در جشنوارههای مختلف و دورههای تدریس این هنر ملی درخشیدهاند. وی با اشاره به حضورش از نخستین جشنواره ملی قصهگویی در سال ۱۳۷۶ به دبیری مصطفی رحماندوست تاکنون هر سال به عنوان قصهگو، قصهپژوه، داور، مدرس و دبیر جشنواره فعالیت داشته، گفت: خوشبختانه در جریان برگزاری جشنوارههای قصهگویی،شاهد روندی رو به تکامل و رشد در ابعاد مختلف این هنر ایرانی هستیم و جشنواره قصهگویی هر سال با رویکردی خلاق و تازه و توجه به جامعه هدف؛ مسیری به سمت پویایی طی کرده و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان ایلام از آغاز نخستین جشنواره از سال 1376 تاکنون، حضوری فعال و جدی و کیفی داشته است. وی ادامه داد: قصهگویی اصیلترین نوع ارتباط گیری آدمها از گذشته بوده و تاکنون اصالتش را حفظ کردهاست.
وی با اشاره به اهمیت قصهگویی گفت:اهمیت قصهگویی به ذات آن برمیگردد. ذاتی که ریشه در اندیشههای فطری انسان داشته است.انسان ذات و فطرتی، قصه دوست و علاقهمند به قصهگویی و مشتاق به این هنر کهنسال به درازای تاریخ و عمر انسان داشته است.
داور قصهگویی جشنوارههای قصهگویی کانون با اشاره به تعدد اقوام و تنوع زبانها و گویشها و لهجهها در کشور تصریح کرد: ایران از اقوام متعدد با فرهنگها و خردهفرهنگها و گویشها و زبانها و لهجههای متفاوتی تشکیل شده که در جای جای کشور پهناورمان گستردهاند و هر قوم، گنجینهای غنی از ادبیات شفاهی و بومی در سینه خود پنهان دارد و قصهگویی بومی با توجه به خاستگاه اجتماعیاش، آموزههای بومی، ارزشهای قومی،دینی و گروهی را رواج میدهد که از طریق آن میتوان به کشف خویشاوندی انسان واقلیم و چگونگی تاثیر طبیعت، جغرافیای تاریخی و پیدایش باورداشتها و ارزشهای بومی دست یافت.
وی با اشاره به راههای حفظ و نگهداری، احیا و تقویت فرهنگ و خردهفرهنگ بومی محلی و انتقال آن به مخاطبان گفت: پرداختن به قصههای بومی، امکانی مناسب و زیبا برای احیا و نگهداری فرهنگهای محلی است. خرده فرهنگهایی که بخشهایی بزرگ از فرهنگ ملی را تشکیل میدهند. قصهگو با انتخاب قصهای از فرهنگ گذشتگان به روایت پیشینه فرهنگ و آداب و رسوم اقوام و طوایفی میپردازد که ممکن است مخاطب با آن زیاد آشنا نباشد. قصهگویی بومی به طور معمول به اسطورهها و افسانهها و شخصیتهای آن منطقه و محل میپردازد و دستاوردهای تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، قومی و بومی آن منطقه را به زبانی شیرین و هنرمندانه بازگو میکند.
وی ضمن اشاره به اهمیت ادبیات شفاهی در قصهگویی تصریح کرد: قصه و حکایتهای شفاهی، منبع اصلی قصه گوییاند و قصه بومی محلی هر منطقه مادر ادبیات آن منطقه به شمار میرود، زیرا نخستین قصهها و اشعاری که کودکان می شنوند از فرهنگ همان محلسرچشمه میگیرد.
هاشمی ادامه داد: قصهگویانی که به گفتن اینگونه قصهها علاقهمندند قصههایی را انتخاب میکنند که ضمن اشاره به ارزشهای قومی و اقلیمی، بر گستره شناخت مخاطب از زندگی پیرامونش میافزاید و قصهگویی بومی، به سنتها اصالت میدهد و میراث شفاهی که یادگاری از گذشتگان است را حفظ میکند. وی گفت: قصهگویی موجب تقویت و تثبیت پیوند میان نسلهای گذشته با نسل امروزی شده است. قصه گویی کمک میکند تا پلی میان این نسلها به وجود بیاورد و میان نسل گذشته و امروز انقطاع فرهنگی به وجود نیاورد. مخاطب وقتی در جریان قصهگویی به عنوان شنونده مستقیم و مخاطب اصلی قرار میگیرد به سادگی و راحتی از کلام راز آلود و شیرین قصهگو وارد دنیای گذشتگان میشود و شناختی مناسب از فرهنگ، آداب و رسوم و زبان به دست میآورد. هاشمی با اشاره به نوع پوشش و ارتباط آن با قصهگویی با گویش محلی گفت: معمولاً پوشش به عنوان بخشی از خردهفرهنگ با گویش ارتباطی نزدیک و علت و معلولی دارد و به عنوان یک مکمل ارتباطی میتواند به فضاسازی قصه در ذهن مخاطب کمک و شنونده را در لایهها و مکانهای قصه همراهی تا با شخصیتها همذات پنداری کند تا آرام آرام بتواند تا پایان قصه، با قصهگو همراه شود و مخاطب در تمام لحظهها با قصه همراه بوده و در شرایط محیطی قصه قرار گیرد.
بیست و هفتمین جشنواره قصه گویی مرحله استانی ۲۵ و ۲۶ آذرماه در ایلام در حال برگزاری است.