به گزارش اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، اسدالله شعبانی شاعر و نویسنده حوزه کودک و نوجوان، در چهل و ششمین نشست تخصصی ترویج خواندن کتاب‌خانه مرجع کانون، با موضوع «نقد شعر و ترویج خواندن»، با بیان این مطلب افزود: من معتقدم شعر باید اول شعر باشد و در کنار آموزش بتواند به ذوق هنری بچه‌ها بپردازد یعنی هدف شعر یاد دادن نیست؛ آموزش درون شعر است. آموزش، دور از ادبیات نیست بلکه بحث من جدا کردن این دو مقوله است.
وی گفت: زبان شعر در ترجمه و معرفی به اقوام و سرزمین‌های دیگر با مشکل بزرگی مواجه است اگر دقت کنید تاکنون هیچ‌گونه معرفی از شعر کودک در سطح جهان وجود ندارد چون هنوز چند مترجم توانا که زبان مبدا و مقصد را خوب بداند این کار را انجام نداده است.
وی ادامه داد: ای کاش می‌شد مترجمانی پیدا شوند و بسیاری از کارهای خوب و درخشانی که در زمینه شعر کودک و نوجوان انجام گرفته، ترجمه و معرفی کنند.
این شاعر و نویسنده گفت: توقع ما از کانون و شورای کتاب کودک هم همیشه این بوده که اگر چه برای ادبیات کودک، در بخش داستان گام‌های خوبی برداشتند برای معرفی شعر کودکان هم برنامه‌ریزی کنند.
وی افزود: در حال حاضر هم خرسندم با فجایعی که دور و بر ما هست هنوز کشور ما مردم با فرهنگی دارد هنوز تاریخ ما پیش چشم همه هست مردم ایران بسیار بافرهنگ و با وجود ناهمواری‌ها و ضعف‌های مدیریتی همچنان با کتاب و با فرهنگ هستند.
شعبانی با اشاره به این‌که برای شعر کودک و ترویج خواندن باید آسیب‌شناسی کنیم گفت: بخش بزرگی از نظام آموزشی کشور متاسفانه با ذهنیت 70 سال پیش به شعر کودک نگاه می‌کنند هنوز فکر می‌کنند که وظیفه شعر یاد دادن و آموختن است هنوز فکر می‌کنند که شعر ابزار آموزشی است ما باید ذهنیت آموزش محور در شعر کودک را به حاشیه بزنیم.
شاعر مجموعه شعر «‌پرچم سبز درخت»، اضافه کرد: شعر قبل از این‌که آموزش دهد، اول شعر است. شعر زبان ویژه خودش را دارد داستان هم زبان ویژه خودش را دارد هر نوع ادبی، زبان خاص خودش را دارد ما اول باید به این چارچوب پای‌بند شویم و بعد در مسیر گسترش کتاب‌خوانی از این امکانات و از این گونه‌ی ادبی استفاده کنیم.
وی تصریح کرد: کودکان ما باید یاد بگیرند که شعر برای لذت بردن و ایجاد حرکت، شور و انگیزه است و امکانی ایجاد می‌کند تا کودک و نوجوان بتواند علم را خوب یاد بگیرد و تفکر بهتری داشته باشد.
شعبانی یادآور شد: اشتباه ما در آموزش، این است فکر می‌کنیم با خواندن شعر بچه‌ها چیزی یاد می‌گیرند که این ذهنیت برای 75 سال پیش است. در کتاب‌های درسی ما مساله‌ای که لازم است رعایت کنیم این است که شعرها و نوشته‌هایی به ترتیب در کتاب‌های درسی چیده می‌شود قبل از این‌که به بچه‌ها به روز بودن را آموزش دهد، بچه‌ها را به گذشته می‌برد.
وی افزود: شعر کودک و شعر بزرگ‌سال باید رنگ و بوی امروز را داشته باشد و بچه‌ها آن را زمزمه کنند تا بتوانند با این شعرها زندگی کنند و لذت ببرند.
انسیه موسویان شاعر حوزه کودک و نوجوان و دیگر سخنران این نشست نیز، گفت: قدم گذاشتن در حوزه نقد در کشور ما کار پر مخاطره‌ای است به همین دلیل ما در کشورمان منتقد کم داریم و نقد به معنی لغوی، جدا کردن سَره از ناسَره است و وقتی که وارد حوزه ادبیات و شعر می‌شود در واقع به معنی تحلیل و ارزیابی آثار می‌شود.
شاعر مجموعه شعر «چهارشنبه‌های بستنی» افزود: در حوزه شعر کودک، باید خود بچه‌ها به نقد کردن روی بیاورند زیرا این کار باعث می‌شود تا به کودک جرات نقد کردن بدهد.
موسویان گفت: نقد به شاعران و پدیدآورندگان آثار کمک می‌کند تا بتوانند آثار بهتری را پدید آورند ما ملتی هستیم که از انتقاد خوشمان نمی‌آید و بیشتر اهل تعریف و تمجید هستیم. خیلی کم از انتقاد استقبال می‌کنیم چنین روحیه‌ای باعث شده کمتر به سمت نقد روی آوریم و تعداد نقدهایی هم که داریم سلیقه‌ای است نقد علمی، خیلی کم داریم.
این نویسنده و شاعر با بیان این‌که منتقدهای ما خیلی محافظه کارند و ارزیابی عینی ندارند افزود: مشارکت دادن کودک و نوجوان در عرصه نقد خیلی می‌تواند به ترویج خواندن کمک کند؛ بچه‌ها می‌توانند منتقد باشند و اطلاعات و دانش را در حد خودشان در اختیارشان قرار داده و سطح سوادشان را بالا ببریم.
وی افزود: وقتی بچه‌ها را وارد نقد ادبی می‌کنیم توان ادبی آن‌ها را بالا می‌بریم و سواد جداکردن کار ضعیف و ارزشمند را، به آن‌ها خواهد داد تا آن چیزی که می‌خوانند بتوانند لذتش را بیان کنند. وظیفه ما مربیان، شاعران و نویسندگان است که بچه‌ها را وارد حوزه نقد کنیم و ترغیب کنیم وقتی یک چیزی را می‌خوانند واکنش نشان دهند و منفعلانه برخورد نکنند و یاد دهیم که منتقد‌پذیر باشند.
وی یادآور شد: در کانون فعالیت‌های گروهی مانند نقد کتاب و بحث کتاب و برنامه دوپنجره، به عنوان گام‌های اولیه‌ای است که بچه‌ها را وارد حوزه نقد می‌کند البته به شکل عام و ساده. اعضای کارگاه‌های ادبی ما بچه‌هایی هستند که خودشان اهل قلم و مطالعه هستند و این بچه‌ها می‌توانند منتقدان خوبی باشند چون سطح اطلاعات و دانش خوبی دارند.
حسین تولایی، شاعر و نویسنده نیز که در جمع حاضران در این نشست حضور داشت گفت: ایراد بزرگی که شاعران ما دارند این است که همه شبیه به هم شعر می‌گویند و هیچ ذهنیتی نسبت به مخاطب ندارند و در شعر نوجوان هم نوجوان امروز را در نظر نمی‌گیرند.
وی افزود: هر نهادی تصمیم می‌گیرد در شعر نوجوان تصمیم‌گیرنده باشد و همه اصرار داریم که بچه‌هایمان را اهل شعر کنیم ادبیات یک فرهیختگی می‌خواهد دلیلی ندارد همه اهل ادبیات باشند.
وی گفت: متاسفانه در جامعه امروز برای مخاطبی شعر می‌نویسیم که اصلا وجود ندارد. آثار بچه‌ها را باید در برخی نشریه‌ها خواند تا با ذهنیت نوجوان آشنا شد داستان و خبرها و شعرهایی که در این نشریه‌ها چاپ می‌شود ما را با مخاطبان کودک و نوجوان آشنا می‌کند. مدرسان شاعر باید مخاطبان کودک و نوجوان را برای سرودن شعر هدایت کنند.