محمدرضا کریمی صارمی او دبیری است که از روز اول تاکنون با آن همراه بوده و در تمام فراز و نشیبها جشنواره را همراهی کرده است. شاید اینکه یک نفر در همه ادوار یک جشنواره دبیری را بر عهده داشته باشد کمتر در سینمای ایران دیده باشیم، اما یقیناً بخش زیادی از موفقیتهای «جشنواره بینالمللی پویانمایی تهران» وابسته به همین رویکرد است. در آستانه ورود جشنواره به دهه سوم حیاتش با کریمی صارمی به گفتوگو نشستیم و از جشنواره امسال سخن گفتیم. این مصاحبه در اوج فعالیت دبیرخانه جشنواره انجام شد.
آقای کریمیصارمی؛ لطفاً بفرمایید با توجه به دو رقمی شدن دورههای برگزاری جشنواره، آیا این موضوع برای خود شما هم به عنوان دبیر یک شروع تازه است؟
با توجه به اینکه در تکنولوژی و مسائل تخصصی سینما شاهد تحولات جدید هستیم، هر بار که بخواهیم جشنواره جدیدی را شروع کنیم برای ما یک شروع تازه است، یعنی در هر دوره با توجه به نیازهای جدیدی که به وجود میآید ما هم تلاش میکنیم جریان جدیدی به وجود بیاید. در این 10 دوره هیچ وقت سعی نکردیم کاری را تکرار کنیم و هر دوره در آییننامهها تغییراتی به وجود آوردهایم و بر اساس نیازهای موجود گام برداریم. مثلاً در مورد «موشنگرافیک» که جریان جدیدی است و قابلیت اشتغالزایی در این
هنر صنعت دارد، یک بخش مسابقه راهاندازی کردهایم. در بخش معرفی کردن آثار بلند و سینمایی انیمیشن به چهار فیلم میپردازیم، حتی به پروژههایی که تولید شده یا در آینده تولید میشوند نگاهی داریم و در نشستهای تخصصی به آنها میپردازیم. یک جایزه به پایاننامههای برتر اختصاص دادهایم. یک جایزه دیگر هم به بخش دانشجویی اضافه کردهایم. دو کتاب تخصصی نیز رونمایی میکنیم که قبلاً یک کتاب بوده، همچنین نمایش فیلمهای جشنواره را به 31 استانها تعمیم دادهایم. البته در همین اکرانها یک کار پژوهشی هم انجام میدهیم تا ببینیم خانوادهها با انیمیشنهای ایرانی چگونه ارتباط برقرار میکنند؟ امسال در حوزه اکران به نمایش عمومی آثار شرکتکننده وارد شدهایم و سالن شهرهنر سینما آزادی را برای استفاده عموم خانوادهها و مدارس در نظر گرفتهایم تا با خرید بلیت فیلمها را تماشا کنند.
ظاهراً تعداد سالنهای جشنواره در تهران هم بیشتر شده؟
بله. جدا از سینما کانون، آزادی و فلسطین. سالنهای شهید بهنام محمدی و غدیر مرکز آفرینشها هم به نمایش آثار شرکتکننده میپردازند. اما یک کار جدید کردهایم که اسم آن را «بازپخش» گذاشتهایم و بر اساس آن اگر هر فیلمی بیش از 5 تقاضا برای نمایش داشته باشد، در سالن موزه کانون برای آن دسته از مخاطبان روی پرده میرود. برنامههای متنوعی دیگری هم مثل نمایشگاه، نشستهای تخصصی، نقد و بررسی فیلمهای کوتاه و بلند داریم. همه این برنامهها ضبط میشود و به صورت آنلاین در سایت پخش میشود. امسال شروع سانسها زودتر شده و پایان سانسها هم ساعت 23 است. سیستم نمایش هم HD شده است.
به لحاظ اجرایی فرایند جذب مخاطبان چگونه بوده است؟
ما از شهریورماه زمانی را برای ثبت نام در نظر گرفتیم، پس از آن مخاطبان را بر اساس سابقه و تخصص و غیره دستهبندی کردیم تا در سالنهای مختلف به تماشای آثار بپردازند. در واقع اهالی سینمای انیمیشن و علاقهمندان در تمام سالنها با کارت ویژه به تماشای آثار مینشینند. البته در 31 استانی هم که اشاره شد «کانون نمایش» بلیتفروشی هم دارد.
در بخش انتخاب آثار، امسال چه ملاکها و معیارهایی را در نظر گرفته بودید؟
همان ملاکها و استانداردهای دورههای گذشته بود.
با توجه به موضوع دستاوردهای جدید در دنیای سینما که ابتدای مصاحبه گفتید، آیا نسبت به دو سال گذشته ویژگی یا نکته خاصی در انتخاب آثار در نظر نگرفتید؟
به واسطه همین فناوری و تکنولوژیهای جدید که وارد ایران هم شده است، ما هیات انتخاب را از پنج به هفت نفر افزایش دادیم تا از تخصصهای مختلف در این هیات داشته باشیم. همچنین هیاتهای داوری جداگانه برای بخشهای مختلف در نظر گرفتیم.
در داوری آثار هم همین نسبت را در نظر داشتید؟
بله. کوشیدیم کسانی که در هیاتهای داوری معرفی کردیم، متخصص باشند، چون چیدمان داوری باید به شکلی باشد که اعضای آن صاحبنظر باشند.
از نظر دریافت آثار، آیا با افزایش تقاضا مواجه شدید؟
امسال تعداد کشورهای متقاضی به 79 کشور رسید در حالی دوره گذشته 73 کشور متقاضی بودند. تعداد آثار رسیده خارجی در دوره قبل 1043 اثر بود که در این دوره به 1300 رسید. امسال در بخش نمایشهای ویژه و چشمانداز سینمای آفریقا و هند را بررسی می کنیم. یک بخش مرور آثار فیلمساز ایتالیایی هم در کنار کارگردان ایرانی داریم.
از دوره نهم تا امروز که دو سال گذشته است، آیا بررسی و پژوهشی انجام دادهاید که ببینید نقاط ضعف و قوت جشنواره چه موضوعاتی بودهاند؟
چون برگزارکننده جشنواره کانون بوده و در عین حال خودش هم تولیدکننده انیمیشن است، خیلی راحت میتواند نقاط ضعف و قوت را پیدا کند. ضمن اینکه ما با اساتید و پیشکسوتان در ارتباط هستیم و خود من هم در شوراهای مختلف حضور دارم. از طرف دیگر چون این جشنواره دغدغه اهالی انیمیشن است در طول سال پیشنهاد میدهند، حرف میزنند و ساعتها با ما گفتوگو میکنند. این همدلی باعث میشود به مسائل مختلف دست پیدا کنیم.
یکی از نقدهایی که به معمولاً به جشنواره های تخصصی مثل انیمیشن وارد میشود این است که تمام توجه و حمایتها فقط به زمان برگزاری جشنواره محدود شده و بعد رها میشود. نظر شما در این باره چیست؟
البته در مورد این جشنواره کانون دِین خود را ادا کرده، اما نهادهای دیگر هم بیتوجه نبودهاند. مثلاً مرکز گسترش سال گذشته در کیش یک سمینار تخصصی برگزار کرد که کتاب مجموعه مقالات آن در اینجا رونمایی خواهد شد. دانشکدههای تربیت مدرس، صدا و سیما و هنر هم برنامههای مختلفی در طول سال داشتهاند. روند پیشرفت انیمیشن و سرمایهگذاری روی آثار بلند هم بر اساس همین برنامههای سالیانه بوده است.
بعد از «خورشید مصر» در این چند ساله فیلمهای سینمایی انیمیشن زیادی ساخته شدهاند. دلیل این توجه در چیست؟ به خاطر حمایت دولت بوده یا علاقه جوانان؟
صد درصد حمایت دولتی مهم بوده، اما موضوع این است که در جهان رو به انیمیشن آوردهاند و امروز 10 فیلم پرفروش دنیا، انیمیشن هستند. جدید بودن این مدیا هم تاثیر داشته است.
حالا که 20 سال از راه اندازی جشنواره میگذرد، وقتی به عقب نگاه میکنید چه میبینید؟
روزهای خیلی سخت. آن روز اول که طرح راهانداری جشنواره را به آقای چینیفروشان؛ مدیرعامل وقت کانون دادم یک ورق کاغذ بیشتر نبود. حالا به جایی رسیده که در هر دوره بیش از 500 نفر برای برگزاری آن زحمت میکشند.
گفتوگو از بهمن عبدالهی، منتشر شده در نشریه روزانه دهمین جشنواره بینالمللی پویانمایی تهران
«جشنواره بینالمللی پویانمایی تهران» امسال دهمین دوره برگزاری خود را تجربه میکند. از روزی که این رویداد معتبر سینمای انیمیشن کلید خورده 20 سال میگذرد و از همین رو میتوان این دوره را آغاز ورود به یک فضای جدید دانست.