گفت‌وگو از فرناز میرینام‌گذاری روز جهانی کودک و در کنار آن هفته‌ی ملی کودک در ایران چه تاثیری در حساس‌تر کردن جامعه و خانواده‌ها نسبت به مسایل کودکان می‌تواند داشته باشد؟
- قبل از بررسی تاثیر آن باید به اهمیت کودک در جامعه اشاره کرد؛ چراکه بخش عمده‌ای از حیات آینده‌ی یک کشور وابسته به کودکان آن جامعه است و جامعه‌ای پویا است که در کلیه‌ی سطوح آن جامعه از خانواده، نهادها و عموم افراد مهم‌ترین دغدغه‌ی آن‌ها کودک و سرنوشت کودک باشد. به‌ِویژه در جامعه‌ی ما که یک جامعه‌ی دینی و انقلابی است به طریق اولی، توجه به کودک و آینده‌ی کودک در دوام جامعه و انقلاب ما نقش به‌سزایی دارد. جمله‌ی معروف امام خمینی(ره) که 15 سال پیش از انقلاب گفتند را فراموش نکنیم که وقتی از او پرسیدند شما یار ندارید، گفتند یاران من در گهواره‌ها هستند. این مساله نشان می‌دهد که به آینده و سلامت یک انقلاب و جامعه باید از همین اکنون و از کودکی نگاه کرد. از همین روی توجه به کودکان اهمیت ویژه‌ای دارد. برای همین باید توجه داشت این نام‌گذاری‌ها به خودی خود ارزشی ندارد مگر این‌که از دل این نام‌گذاری‌ها مبدا حرکتی یا مقصدی برای یک موضوعی شکل بگیرد. اگر در هفته‌ی ملی کودک یک سال عملکرد گذشته‌مان را در خانواده تا بخش‌های مختلف جامعه برای کودک مرور کنیم و همچنین مقصد و حرکت آینده‌مان برای کودک را مشخص کنیم این نام‌گذاری ارزش پیدا می‌کند. ارزش این نام‌گذاری‌ها در دوام و تداوم توجه به کودک است.
کانون به عنوان یکی از متولیان برگزاری برنامه‌های متنوع هفته‌ی ملی کودک چه کمکی به شناخت این روز و هفته‌ی ملی کودک کرده است و پیرو صحبت‌های شما چگونه می‌تواند به تداوم توجه به کودک دامن بزند؟
- کانون در حقیقت متولی برگزاری برنامه‌های هفته‌ی ملی کودک است اما متولی سرنوشت کودک نیست. تولی‌گری سرنوشت کودک اصلا ادعای کانون نیست و چیزی است که به همه‌ی ارکان و امور جامعه مربوط می‌شود. اما نقش کانون چیست؟ کانون ظرفیت‌های مطرح مختلف در جامعه را شناسایی، سازماندهی و همسو کرد تا همه‌ی نهادهایی که برنامه‌های آن‌ها به طریقی در ارتباط با کانون یا کودکان است حول محور کانون جمع شوند و به صورت هماهنگ برای کودک و درباره‌ی کودک کار کنند. کانون در این موضوع صاحب سبک و تجربه است. چراکه هم با کودک، هم برای کودک و هم در مورد کودک کار کرده و دارای تجربه و اندوخته‌ی ارزشمندی است.
باتوجه به فضای امروز جامعه و اتفاقاتی که این‌روزها رسانه‌ای شده‌اند و خطرات یا خلاء‌های حقوقی برای کودکان را بیش‌تر نمایان می‌کنند. برای آگاه‌سازی نسبت به حقوق کودکان اگر بخواهیم هفته‌ی ملی کودک را مبدا این حرکت قرار دهیم خود کانون در این زمینه چه فعالیتی می‌تواند انجام دهد و آیا با نهادهای مختلف در این زمینه برنامه‌ای داشته‌اید؟
- بخشی از برنامه‌های کانون برای خود کودکان و بخشی دیگر درباره‌ی کودکان است. مخاطب گروه دوم افرادی هستند که به هر نوعی کار و انگیزه‌شان به کودک مربوط می‌شود. بهترین شعار در این حوزه حدیث امام علی (ع) است که می‌گویند «فرزندان‌تان را بر آداب خود تربیت نکنید؛ چراکه آن‌ها برای آینده و زمانی غیر از زمان شما آفریده شده‌اند.» در این حدیث امام علی (ع) نقش تربیتی اولیا را حساس‌تر و مسیر آن را مشخص کرده است. لازمه‌ی این حدیث این است که پدرها و مادرها و به‌طورکلی متولیان امر کودک و نوجوان ذائقه‌ی بچه‌ها را در زمان خودشان بسنجند و طبق آن حرکت کنند. یکی از مهم‌ترین برنامه‌های کانون شناخت فرصت‌ها و تهدیدها در رابطه با کودک و شناسایی راه‌کارهای مناسب برای پرداختن به این موضوع مهم است.
به نظر شما در بخش نمایشگاهی هفته‌ی ملی کودک مهم‌ترین محور فعالیت‌ها در این هفته و به مناسبت روز جهانی کودک چه می‌تواند باشد و کانون در این راستا چه اقداماتی انجام داده است؟
- عمده‌ی برنامه‌هایی که در قالب نمایشگاه طی این هفته در جریان است برای کودکان و بنابراین مخاطب آن کودک است. مهم‌ترین رویکرد ما در این زمینه نشاط کودکان است. همه‌ی کودکان باید بتوانند با حقوق مساوی از تمامی این ظرفیت‌ها در جامعه استفاده کنند؛ چراکه کانون به‌ویژه در هفته‌ی ملی کودک به روی همه‌ی کودکان باز است. بخشی از برنامه‌ها در این هفته که به صورت ملی در تهران برگزار می‌شود، بخش نمایشگاهی است و کودکان در این هفته به صورت ویژه‌تر از ظرفیت‌های کانون استفاده می‌کنند. بخش دیگر هم نشست‌های علمی و تخصصی درباره‌ی کودک و برای صاحب‌نظران، دانشجویان، اندیشمندان، مربیان و معلمان است که برخی از این نشست‌ها را کانون و برخی دیگر را نهادها و ارگان‌های مختلف برگزار می‌کنند. این نشست‌ها به همین نسبت در استان‌های دیگر هم برگزار می‌شود. همچنین کلیه‌ی مراکز کانون در سراسر کشور از طریق شیوه‌نامه‌ای که دریافت کرده‌اند در این هفته به صورت ویژه برای کودکان کار می‌کنند. برای مثال کودکان را رایگان ثبت‌نام می‌کنند یا نمایشگاه‌هایی برای کودکان برگزار می‌شود. اما یکی از اتفاقات ویژه‌ی امسال به دلیل همزمانی هفته‌ی ملی کودک با ایام عاشورا طرح «اهدای دل‌سازه‌ها و دل‌نوشته‌های حسینی» است. یکی از فعالیت‌های کودکان در مراکز کانون ساخت دست‌سازه‌هایی مانند جامدادی، گل سر و تل است. بخش‌نامه‌ای تهیه شده تا بخشی از این دست‌سازه‌های اعضای کانون در روز اربعین به کودکان و نوجوانان زائر و خادم اهدا شود. این دست‌سازه‌ها در استان خوزستان جمع‌آوری می‌شوند و روز اربعین همراه با دل‌نوشته‌های بچه‌ها به کربلا ارسال می‌شود.
گروه‌های و نهادهای مختلف برای کودکان و در حوزه‌ی کودکان، به‌ویژه کودکان کار فعالیت می‌کنند. باتوجه به این‌که گفتید کانون برای همه‌ی کودکان است آیا از کودکان کار هم برای شرکت در برنامه‌های هفته‌ی ملی کودک دعوت شده است؟
- بله؛ اتفاقا یکی از بخش‌هایی که به برنامه‌های هفته‌ی ملی کودک دعوت می‌شود کودکان کار هستند. همچنین در طول سال نیز برخی مراکز کانون مانند مرکز شماره‌ی 17 در میدان شوش فعالیت‌های ویژه‌ای برای کودکان کار برگزار می‌کنند.
