لطفا شرح کوتاهی از هدف برگزاری و بخشهای مختلف جشنواره اعلام بفرمایید باتشکر.
قصهگویی یک واسطهی تربیتی است. فعالیتی است که هم قصهگو و هم شنونده را در یک فرآیند یاددهی و یادگیری همزمان زیر چترتربیتی خود قرار میدهد. تجربهی قصهگو صرفا یک تجربهی فنی و تکنیکی نیست تجربهی حضور اجتماعی یک فرد در دوران حاضر است. مفاهیم عمیق فلسفی، دینی، مهارتهای رفتاری، اجتماعی، اقتصادی گاه از طریق قصه اثرگذارتر و به یادماندنیتر از نصیحت مستقیم و آموزشی است. لذا کانون پرورش فکری بنیان نظری برای تکامل بخشیدن به فعالیت قصهگویی در مراکز را بر مبنای تربیت و پرورش مخاطبان کنشگر قرار داده است.
جشنواره قصهگویی کانون یک سیر تکاملی روبه رشد داشته است. به جرات میتوان گفت یکی از قویترین جشنوارههای جهان است که با این سطح محتوا برگزار میشود و شاهدیم که در بیستمین دوره با تجربه های جدید دوران بلوغ جشنواره شروع شده است.
رویکرد معاونت فرهنگی در برگزاری جشنوارههای قصهگویی منطقهای چیست؟
ترویج قصهگویی به عنوان یک فعالیت موثر در انتقال مفاهیم و آموزههای تربیتی اصلیترین رویکرد معاونت فرهنگی در برگزاری جشنواره است. میدانیم که مراکز فرهنگی در سراسر کشور شبکهای از مخاطبان کودک و نوجوان و خانوادهها و مدارس را به هم وصل میکند. از سویی اصلیترین فعالیت مراکز کانون کتاب و کتابخوانی است که به تبع آن قصهگویی نیز شکل گرفته است. طبیعی است که این پتانسل وقتی که با محورهای ارزشی و اخلاقی و قصههای تاثیر گذار تربیتی عجین شود چه تاثیر بسزایی در مخاطبان ما دارد. از این رو کانون به مدد توانمندی مربیان مراکز به توسعه و ترویج فرهنگ قصهگویی توجه ویژهای دارد و در همین راستا معاونت فرهنگی نیز به لحاظ غنی سازی محتوای دورههای آموزشی و اجرای فرآیندی جشنواره قصهگویی برخواسته از مراکز کانون برنامه ریزی کرده است. در همین راستا تقویت منابع قصهگویی قابل دسترس در بخش قصههای دینی و قرآنی و ادبیات شفاهی و بومی محلی در ستاد از طریق برگزاری نشست و تشکیل کارگروه تامین محتوا آغاز شده است.
کانون متولی اصلی این جشنواره و این فعالیت در کشور است. نظرتان دربارهی دستاورد چندین سالهی کانون در زمینهی این فعالیت چیست؟
همانطور که میدانید قصهگویی در هیچ دانشگاهی تدریس نمیشود و جشنواره قصهگویی کانون بهترین فرصت برای تجمیع دانش و تجربهی قصهگویان کانون است. با قدمتی که این فعالیت در کانون دارد به جرات میتوان گفت مراکز فرهنگی ما خود یک دانشگاه علمی و تجربی در حوزهی قصهگویی است لذا دستاوردهایی که حاصل ۲۰ دوره از اجرای جشنواره در کشور است شامل شناسایی قصهگویان، گردآوری قصهها و روایتهای بومی و محلی در سینه قصهگویان و دستیابی به شاخصهای عملی و نظری در اجرای قصه، اما مهمترین دستاورد فعالیت قصهگویان در کانون تربیت نسلی از نوجوانان است که در مکتب قصهگویی مربیان خود پرورش یافتهاند و امروز و در طی دو دوره اخیر از جشنواره پویایی و جلوهنمایی خاص به جشنواره بخشیدهاند.
بنابراین به اعتقاد بنده هیچ دانشگاهی نمیتوانست اینگونه و عملیاتی قصهگو تربیت کند که مراکز کانون و مربیان اینگونه ثمرهی تجربهی خودرا در اعضاء قصهگویشان میبینند.
نظرتان دربارهی میزبانی جشنوارهی منطقهای قصهگویی در یزد چیست؟
یزد اصالت فرهنگی و پتانسیلهای قوی اجرایی و عملیاتی همچنین تیمکاری بسیار قوی دارد، قطعا میزبان شایستهای برای حوزه چهار کشوری امسال خواهد بود.
فکر میکنید چرا علیرغم تعداد رسانهها و گستردهگی شبکههای اجتماعی قصه هنوز هم برای کودک و نوجوان تازگی دارد؟
قصهگویی صرفا یک فن یا هنر نیست قصهگویی یک واسطهی تربیتی است. در زمان اجرای قصه یک رویداد تربیتی دوسویه رخ میدهد. هم یادگیری است هم یاددهی و هم بازخوانی تجربه کسب شده توسط مربی- قصهگو و هم تعبیر و تفسیر همافزایی مفهوم توسط مخاطب قصه، این فرآیند رویدادی نیست که توسط شبکههای اجتماعی و سایر رسانهها قابللمس و تجربه باشد لذا قصهگویی بهترین امکان برای بهرهمندی تمامی جوامع بشری برای انتقال و مانایی اندوختههای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و... است.
تلاش و نگاه بلند مدت کانون همواره در راستای کتابخوان کردن مخاطبانش بوده و هست و تمام فعالیتهای کانون طوری طراحی شده است که تامینکننده این نیاز باشد. باتوجه به این امر شما نقش جشنواره قصهگویی را در ترویج فرهنگ مطالعه میان کودک و نوجوانان چگونه میبینید؟
هر قصهای یک منبع دارد یا از ادبیات شفاهی ما نشات میگیرد یا ادبیات مکتوب. لذا هر دو منبع بسیار مغتنم است. در بحث ترویج کتاب قطعاً قصهایی که منبع آن کتاب باشد هم شنونده و هم قصهگو را با کتاب محشور میکند. هنر یک قصهگو این است که بتواند ذهن مخاطب خود را با کتاب چنان گره بزند که آن کتاب در ذهن کودک و نوجوان مخاطب حک شود و وی را به خواندن و دوباره خواندن سوق دهد.
سخن پایانی؟
جشنواره فرصت مناسبی است برای به اشتراک گذاشتن اندوختههای قصهگویان، از میان شمار بسیاری از شرکتکنندگان تنها تعدادی محدود به دور رقابت راه یافتهاند، بنده معتقدم رقابت اصلی در مرحلهی کشوری رقم نمیخورد، بلکه رقابت اصلی فرآیندی است که هر قصهگو برای پرورش توانایی خود طی کرده است این فرآیند است که نشان توانایی قصهگو است. امیدوارم همه شرکتکنندگان دستاوردهای خود در این فرآیند را مغتنم شمارند و برای ارتقاء آن کوشش کنند.