پژوهش، ابزار تقویت تفکر و روحیه پرسشگری است

مدیرکل کانون استان تهران و جمعی از کارشناسان و مربیان پژوهشگر با رویکرد بررسی طرح‌های پژوهش محور و کسب تجربه در فعالیت پژوهشی از مراکز ۶, ۲۴ و ۳۰ بازدید کردند.

به گزارش روابط عمومی اداره کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان تهران، در این بازدید محمود سلیمانی مدیرکل کانون استان ضمن ابراز خرسندی از حضور در جمع مربیان علاقه‌مند و فعال به امر پژوهش بابیان توضیحاتی در رابطه بااهمیت فعالیت پژوهشی در مراکز کانون استان گفت: گام اول در فعالیت پژوهش برای کودکان و نوجوانان ایجاد فرصت برای پرسشگری است. اگر بتوانیم ضمن ایجاد اشتیاق به انجام فعالیت پژوهشی در کودکان و نوجوانان، مهارت پرسش‌گری را در آنان افزایش دهیم، نیمی از راه موفقیت را طی کرده‌ایم.

وی یادآور شد؛ ما مایل نیستیم بچه‌ها را زودتر از سنشان به انجام پژوهش‌های سخت و پیچیده علمی و دانشگاهی تشویق کنیم، بلکه هدف ما از فعالیت پژوهشی این است که روحیه پرسشگری را در کودکان و نوجوانان تقویت کنیم و آنان را به انسان‌هایی با اندیشه باز و فکرهایی ورزیده تبدیل کنیم.

این مقام مسئول فعالیت پژوهشی را در کتابخانه‌های کانون، راهی برای موفقیت در زندگی آینده کودکان و نوجوانان توصیف کرد و خاطرنشان کرد؛ در انجام این فعالیت به اعضا بیاموزید برای حل مسائل و مشکلات زندگی تلاش کنند و به دیگران متکی نباشند تا در آینده از مواجه‌شدن با مشکلات بی‌شمار و پیچیده و مبهمی که بر سر راهشان قرارگرفته نترسند و شانه خالی نکنند. در غیر این صورت تنها بچه‌ها را به کاری وادار کرده‌ایم که سودی برای آینده‌شان ندارد.  

وی پژوهش را نوعی ابزار برای تقویت تفکر و روحیه پرسشگری دانست و گفت: پژوهش هدف نیست بلکه ما می‌خواهیم  پیش از آنکه کودکان و نوجوانان را پژوهشگر بار بیاوریم، روحیه پرسشگری را در آنان تقویت کنیم تا خودشان برای یافتن پاسخ پرسش‌هایشان به حرکت واداشته شوند.

سلیمانی یکی دیگر از اهداف فعالیت‌های  پژوهشی را در کتابخانه‌های کانون، زمینه‌سازی و ایجاد بسترهای مناسب برای تقویت تفکر و تشویق کودکان و نوجوانان برای رسیدن به پاسخ مجهولات و ناشناخته‌ها از طریق مطالعه عنوان کرد و گفت: مهم‌ترین وظیفه مربیان این است که مهارت تفکر و تعمق را دررسیدن به کشف حقیقت به بچه‌ها بیاموزند و با سوق دادن اندیشه و فکر و ذهن آن‌ها به‌سوی حقیقت، راه انحراف از مسیر را بر آنان ببندند.

وی در ادامۀ سخنانش با اشاره به حدیثی از امیرمومنان علی (ع)، ترغیب کودکان و نوجوانان به‌سوی خوبی‌ها را به تغذیه زنبورعسل با شهد گل‌ها تشبیه کرد و گفت: تلاش کنیم کلام خوب از دهان بچه‌ها خارج شود. همان‌گونه که مولا علی (ع) می‌فرمایند:« مانند زنبورعسل باش، هنگامی‌که می‌خورد، از چیزهای پاک می‌خورد، و هرگاه که بگذارد، پاکیزه می‌گذارد.» به کودکان و نوجوانان بیاموزیم وقتی از شکوفه و گل تغذیه کنند، افکارشان پاکیزه و باارزش می‌شود. زیرا اعمال خیر و راه درست، پایان خیر و نیکو به دنبال دارد.

وی افزود؛ هدایت کودکان و نوجوانان در مسیر رسیدن به‌سوی گل‌های خوشبو و اثربخش مهم‌ترین رسالتی است که بر دوش مربیان نهاده شده است.

سلیمانی در جمع‌بندی سخنان خود بیان داشت: بدانید که اگر هر کشوری به موفقیت می‌رسد، به مدد تلاش بیگانگان نبوده و همت مردمانش در موفقیت آن  سرزمین تأثیر داشته است، ضمن آنکه بر کلام نورانی قرآن کریم معتقدیم که می‌فرمایند « إِن تَنصُرُوا اللَّهَ یَنصُرکُم وَیُثَبِّت أَقدامَکُم »

وی در پاسخ به سؤالات و دغدغه‌های ذهنی مربیان حاضر در این نشست در رابطه با مشکلات و محدودیت‌هایی که در اجرای مسابقات پژوهشی که هرساله از سوی ستاد کانون به استان‌ها و مراکز ابلاغ می‌شود گفت: ما همیشه به دنبال اتفاقات خوب و اثرگذار که توسط تک‌تک مربیان در مراکز صورت می‌پذیرد، هستیم. پس نباید تسلیم شرایطی شویم که ما را از وظایفمان دور می‌کند.

وی افزود؛ تلاش کنید راه درست را به بچه‌ها بیاموزید. افراد اهل تفکر و اندیشه و دانا، هر مطلبی  را به‌آسانی نمی‌پذیرند و تسلیم ضد تبلیغات نخواهند شد و به‌سادگی از مسیر درست منحرف نمی‌شوند و بدانید که رشد و پیشرفت و توسعه هر کشوری به مدد افرادی است که هویت خود را شناخته و به آن افتخار می‌کنند و در مقابل مشکلات و سختی‌ها نسبت به جامعه و کشورشان انسان‌های متعهدی هستند و این دستاورد مهم محقق نخواهد شد مگر با تقویت پرسش‌گری و تشویق کودکان و نوجوانان به مشارکت در امور اجتماعی.

مریم مشیری کارشناس آموزش و پژوهش کانون استان نیز در این نشست بابیان گزارش کوتاهی از فعالیت پژوهشی مراکز و عملکرد خوب و قابل‌قبول رابطان پژوهش و نهاد پژوهشی استان، با اعلام این خبر که در سال جاری مربیان می‌توانند بدون دغدغه ذهنی، طرح‌های پژوهشی و فعالیت اقدام پژوهی را فارغ از برنامه‌های زمان‌بندی مسابقات پژوهشی انجام دهند گفت: امسال با حمایت مدیرکل و معاون فرهنگی استان، رویکرد فعالیت پژوهش در مراکز کانون استان را به سمت کیفیت‌بخشی آثار سوق داده‌ایم و مربیان می‌توانند با در اختیار داشتن زمان کافی یک‌ساله در جهت اهداف مهم  این فعالیت برنامه‌ریزی کنند و نگران کمبود وقت و محدودیت در موضوعات پژوهشی مسابقات پژوهش کانون نباشند.

در این برنامه بازدیدی، ابتدا مربیان با حضور در مرکز فراگیر شماره ۲۴، طرح‌های پژوهشی این کتابخانه را مورد بازدید قراردادند. « جوانه‌های پژوهش» نام طرح خلاق پژوهشی بود که توسط « شقایق حسنی و لیلا مکانی» باهدف آشنا ساختن مراحل پژوهش به کودکان گروه سنی (ج)، طراحی و به اجرا درآمده است.

ایجاد پرسش‌های مناسب در پژوهش، چگونگی بیان فرضیه، راه‌های رسیدن به پاسخ از طریق منابع مکتوب و ...، همکاری و ایجاد تعامل در یک کار پژوهشی گروهی ازجمله مواردی بود که در این طرح پژوهشی از طریق فعالیت‌هایی همچون مسابقه، بازی و معرفی کتاب به دانش آموزان طرح کانون مدرسه  آموخته شد.

در کتابخانه شماره ۶ کانون استان نیز طرح پژوهشی « ایست، پژوهش» که توسط « مرضیه جودکی و نسرین اسکندریان» طراحی و برای مخاطبان کودک گروه سنی (ب و ج) به اجرا درآمده است، موردنقد و بررسی بازدیدکنندگان پژوهشگر قرار گرفت.

این طرح که باهدف تقویت روحیه پرسشگری در اعضا به شیوه مسابقه پازل و پژوهش گروهی از آغاز هفته پژوهش برای اعضا و دانش‌آموزانی از مدارس به اجرا درآمده است در سه بخش طراحی‌شده بود. بخش اول با مسابقه پازل آغاز شد و هدف آن یافتن سؤال‌های ذهنی مخاطبان برای آغاز راه پژوهش بود. گام دوم که با شیوه بازی به اجرا درآمد، تأمل و تعمق در رابطه با پرسش‌ها بود که آیا پرسش مطرح‌شده برای کار پژوهشی مناسب است و یا خیر. و در گام سوم  کودکان در چالش‌هایی که به شیوه خلاق دیگری طراحی‌شده بود، می‌بایست به فرضیه‌سازی می‌پرداختند و در مورد فرضیه یکدیگر بحث و گفتگو می‌کردند.

همچنین مربیان مرکز شماره ۳۰ کانون استان، طرح پژوهشی « فرفره دانش» را برای بازدیدکنندگان معرفی کردند.

این طرح توسط  جمعی از مربیان این کتابخانه « مهناز باقری، مرضیه منصوری، سیده سادات طباطبایی و رقیه نادر زاده» طراحی و باهدف آموزش هفت مرحله پژوهش به شیوه خلاق و آسان برای کودکان گروه سنی( ب و ج) به اجرا درآمد.

کودکان برای آشنایی با فعالیت پژوهش در کنار طرحی قرار می‌گرفتند که به‌صورت ماکت در گوشه‌ای از مرکز چیده شده بود. آن‌ها با اطلاعاتی که مربیان مرحله‌به‌مرحله در اختیارشان قرار می‌دادند مراحل ساخت یک فرفره را دنبال می‌کردند اما برای ساخت آن فرفره باید هفت مرحله پژوهش را طی می‌کردند و هر مرحله را بر روی بخشی از کاغذ فرفره می‌نوشتند.

در پایان نیز با فرفره‌های رنگی پژوهش به بازی می‌پرداختند.استفاده از شیوه غیرمستقیم بازی و سرگرمی در این فعالیت، یکی از رموز موفقیت جذب مخاطب در اجرای این طرح پژوهشی بود.

آخرین بخش از این بازدید مربیان پژوهشگر، بیان نظرات و تبادل تجربیات در زمینه طرح های پژوهشی بود.

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
2 + 14 =