گزارش: فرناز میری«دست به دست» یک سرگرمی مهارتی است که بیش از ۱۰ سال از تولید اولیه‌ی آن از سوی مرکز سرگرمی‌های سازنده و بازی‌های رایانه‌ای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان می‌گذرد اما چندی پیش باردیگر در مرحله‌ی پیش‌تولید قرار گرفت و در نهایت بازتولید شد.
این سرگرمی مهارتی برای کودکان بالای پنج سال مناسب است و علاوه بر افزایش سرعت عمل و ایجاد تمرکز مخاطبان، مهارت‌های حرکتی آنان را نیز تقویت می‌کند. هماهنگی میان چشم، دست و مهارت‌های حرکتی دست‌ها از دیگر ویژگی‌های کاربردی این سرگرمی است.
«دست به دست» که اقتباسی از همین نوع سرگرمی و محصول کشور تایوان است، با تغییرهای کوچکی از جمله در اندازه‌ی آن نخستین‌بار در شمارگان۲۰هزار نسخه به دست کودکان رسیده بود.
به‌طور کلی این سرگرمی از چهار قطعه‌ی نیم دایره و یک توپ کوچک تشکیل شده است که با اتصال قطعات، کودکان می‌بایست حرکت توپ بر روی ریل را هدایت کنند.
امیرحسن سلام‌زاده، نمونه‌ساز گرافیکی این محصول درباره‌ی آن گفت: کودکان با کمک این سرگرمی یک‌سری مهارت‌ها را فرا می‌گیرند. اما بهترین کاربرد آن برای کودکانی است که محدودیت‌های حرکتی یا مهارتی دارند؛ چراکه به شدت افزایش‌دهنده‌ی مهارت‌های حرکتی در افراد است.
به گفته‌ی او «دست به دست» یک سرگرمی ساده و متشکل از یک توپ و لوپی به شکل هشت انگلیسی است که کودک باید توپ را در داخل آن لوپ حرکت دهد بدون آن‌که توپ به زمین بیفتد. در مراحل پیشرفته‌تر و بعد از یادگیری بازی کودک می‌تواند توپ را با سرعت بیشتر یا در حال حرکت در درون لوپ بگرداند.
این طراح سرگرمی و اسباب‌بازی درباره‌ی استقبال و بازخوردها نسبت به «دست به دست» در تولید اولیه‌اش گفت: این سرگرمی در آن زمان خیلی کاربردی شد و در دورانی که در دانشگاه تدریس می‌کردم حتی برای دانشجویان رشته‌ی طراحی صنعتی بسیار جذاب بود. به‌نظرم باید خیلی زودتر برای بازتولید آن اقدام می‌شد.
او تاکید کرد: به‌طورکلی اگر اطلاع‌رسانی خوبی درباره‌ی سرگرمی «دست به دست» صورت بگیرد برای کودکان دارای محدودیت‌های حرکتی خیلی مفید است.
مسوول سابق مرکز سرگرمی‌های سازنده و بازی‌های رایانه‌ای کانون در پاسخ به این پرسش که چه اندازه اقتباس از اسباب‌بازی‌ها و سرگرمی‌های غیرایرانی و بومی‌سازی آن‌ها برای کودکان ایرانی ضروری است، توضیح داد: اساسا بهتر است طراحی سرگرمی و اسباب‌بازی در داخل کشور اتفاق بیفتد تا اقتباس از نمونه‌های خارجی باشد. اما در یک دوره‌ای در گذشته که ایده‌پردازی و طراحی چندانی در حوزه‌ی سرگرمی در کشور انجام نمی‌شد این اقتباس‌ها بیشتر صورت می‌گرفت.
او با تاکید بر این‌که طراحی سرگرمی و بازی باید مبتنی بر نیازهای بومی باشد، اظهار داشت: باید در این حوزه و برای ایده‌پردازی و طراحی کار پژوهشی صورت بگیرد اما متاسفانه حتی سرمایه‌گذارهای خصوصی ما سراغ کارهایی می‌روند که معمای طراحی و تولید آن قبلا حل و فروش‌اش تضمین شده باشد.
هرچند این روزها شاهد تولیداتی برای کودکان با نیازهای ویژه هستیم اما به‌نظر می‌رسد هنوز راهی طولانی در این حوزه پیش رو داریم.
سلام‌زاده در این‌باره توضیح داد: جای خالی ایده‌پردازی و طراحی سرگرمی و اسباب‌بازی برای کودکان دارای محدودیت‌های حرکتی یا برای مثال کودکان مبتلا به اتیسم دیده می‌شود و هنوز با ایده‌آل مطلوب فاصله داریم. هرچند این روزها در زمینه‌ی طراحی محصول در داخل کشور نسبت به گذشته وضعیت بهتری داریم.
او ادامه داد: اما در زمینه‌ی تولید، سرمایه‌گذاری و تولیدانبوه هنوز در ابتدای راه هستیم؛ چراکه هنوز به اسباب‌بازی و سرگرمی به عنوان یک نیاز جدی یا صنعت پرداخته نمی‌شود.
سلام‌زاده در پایان تاکید کرد: باید شرایط فروش و امکان توزیع میلیونی چنین محصولاتی در کشور فراهم شده باشد تا سرمایه‌گذار به سراغ تولید انبوه محصولات حوزه‌ی سرگرمی و اسباب‌بازی برود.
سرگرمی مهارتی «دست به دست» با شمارگان ۱۰هزار عدد وارد بازار شده است و به زودی به تمامی مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری در سراسر کشور ارسال می‌شود.
