فرناز میریجشنواره نمایش خلاق با عنوان «پله پله نمایش» و با رویکرد بومی- محلی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان چهار محال و بختیاری از دوم تا ششم اسفند و در میان چهار حوزه‌ی استان برگزار شد.
بروجن، اردل، بابا حیدر و مجتمع شهرکرد به عنوان حوزه‌های میزبان و مراکز فارسان، سورشجان، هفشجان، فرادنبه، لردگان، گندمان، فرخ شهر، کیان، جونقان، گهرو، شلمزار، سامان، شماره‌ی یک، شماره‌ی دو، شماره‌ی سه و بن از جمله مراکز شرکت‌کننده در این جشنواره بودند.
از آن‌جا که رویکرد این جشنواره بومی- محلی بود، ضرب‌المثل‌ها، جشن‌ها و آیین‌ها، بازی‌ها، لالایی‌ها و... از جمله موضوع‌های اجرای این نمایش‌های خلاق در این جشنواره بود.
ثریا جعفری، کارشناس فرهنگی استان چهارمحال و بختیاری و دبیر جشنواره‌ی نمایش خلاق
به گفته‌ی جعفری هدف کلی از برپایی این جشنواره ایجاد بستری برای کشف و پرورش استعدادهای کودک و نوجوان با استفاده از فعالیت نمایش خلاق به عنوان یکی از فعالیت‌های جذاب کانون و البته با رویکرد معرفی فرهنگ بومی- محلی بود.
او درباره‌ی دیگر اهداف این جشنواره توضیح داد: تقویت حس اعتماد به نفس در کودک و نوجوان با واسطه‌ی این فعالیت پر طرفدار، آشنایی کودک و نوجوان با فرهنگ، آداب و رسوم مختلف استان، تبادل تجربه بین اعضای مراکز و مشارکت گروهی و ایجاد روحیه‌ی نشاط و شادی از دیگر اهداف این جشنواره بودند.
به گفته‌ی این کارشناس فرهنگی به‌طور کلی نمایش خلاق فعالیتی گروهی و هدف‌دار و نمودی از بازی است. کودکان با راهنمایی مربی و به‌وسیله‌ی صحنه، رویداد، مشکل یا واقعه‌ای برخاسته از ادبیات کودکان را خلق یا بازآفرینی می‌کنند و مورد بحث قرار می‌دهند.
او با تاکید بر این‌که هدف تولید نمایش یا نمایش عروسکی نیست؛ بلکه هدف انجام یک فعالیت خلاقانه است، اظهار داشت: ابتدا به عنوان یک طرح استانی در جلسه‌ی مسوولان مراکز استان چهارمحال و بختیاری در ابتدای سال طرح این جشنواره را مطرح کردیم. البته پیش از آن نیز در راستای پرداختن به طرح فرهنگ بومی و محلی در یکی از مراکز به ضرب‌المثل‌ها پرداختیم یا صنایع دستی را به صورت نمایشگاهی در مرکزی دیگر برگزار کردیم.
جعفری ادامه داد: در نهایت در شورای فرهنگی استان تصمیم بر این شد تا جشنواره‌ی نمایش خلاق در چهار حوزه برگزار شود. به‌ویژه در مراکزی که بچه‌ها از نشاط و شادابی کمتری برخوردار هستند و کمتر فعالیت می‌کنند.
او با اشاره به تقسیم‌بندی صورت گرفته برای تعیین چهار حوزه‌ی این جشواره یادآور شد: سعی کردیم از مراکزی کمک بگیریم که ظرفیت و پتانسیل برنامه‌های بومی و محلی بیشتری دارند. اتفاقا در این مراکز طرح بهتر جواب دارد و موسیقی محلی یا میان برنامه‌های محلی و بومی نیز در کارها و اجراها دیده می‌شد.
هر چند نمایش‌های اجرا شده داوری شده‌اند اما هنوز تصمیم نهایی برای انتخاب برترین نمایش گرفته نشده است و فعلا جشنواره جنبه‌ی غیر رقابتی داشته است.
به گفته‌ی دبیر جشنواره، آثار این جشنواره از سوی سه داور در بخش‌های فرهنگی، هنری و ادبی داوری شده‌اند. مربی ادبی از نظر محتوایی، مربی فرهنگی از نظر شیوه‌ی اجرایی و مسایل فرهنگی و مربی هنری از لحاظ شیوه‌ی اجرا، بازیگری و بازی‌دهندگی آثار را بررسی کرده‌اند.
او افزود: استقبال اعضا و مربیان از این جشنواره خیلی خوب بود. به‌ویژه آن‌که همگی بیشتر بر جنبه‌ی پرداختن به نشاط جمعی آن تاکید داشتند.
به گفته‌ی جعفری به‌طورکلی 112 نفر از اعضای از 17 مرکز طی چهار روز در این جشنواره برنامه داشتند و نمایش‌های خلاق خود را اجرا کردند.
او در پایان یادآور شد: از آن‌جا که بیشتر به نمایش عروسکی یا قصه‌گویی پرداخته می‌شود و نمایش خلاق کم‌رنگ‌تر شده است این فعالیت را برای چنین جشنواره‌ای انتخاب کردیم. امیدوارم این طرح ادامه دار باشد. البته باید جشنواره آسیب‌شناسی و آموزش‌هایی در رابطه با آن ارایه شود تا دوره‌های بعدی بهتر و پربارتر باشد.
سادگی ویژگی اصلی نمایش خلاق
بیتا توکلی، مربی فرهنگی مرکز کیان استان چهارمحال و بختیاری
توکلی 13 سال مربی هنری بوده و هفت سال است که به عنوان مربی فرهنگی با کانون همکاری می‌کند. او همراه با گروهی از اعضای پیش دبستانی تا سوم دبستان نمایش خلاق «قربون دستت عمو جون» را درباره‌ی مراحل پخت نان از رشد گندم تا تهیه‌ی نان در جشنواره‌ی نمایش خلاق اجرا کردند.
به گفته‌ی او این نمایش خلاق براساس کتاب «ماه تی‌تی کلاه تی‌تی» است و از آن‌جا که خیلی بخش‌های کتاب کوتاه بوده به انتخاب خودش به هر قسمت یک شعر اضافه کرده است.
این مربی فرهنگی گفت: حدود دو ماه پیش فراخوان جشنواره‌ی نمایش خلاق منتشر شد و مربیانی که علاقه داشتند می‌توانستند از بین اعضای هفت تا 12 سال نمایشی ارایه کنند که بر اساس بازی‌های خلاق یا آموزش آداب و رسوم به بچه‌ها باشد.
او ادامه داد: از آن‌جا که مربی فرهنگی هستنم و با بچه‌ها ارتباط نزدیکی دارم تصمیم گرفتم با یک گروه از اعضای کودک نمایش را کار کنم. البته کتاب «ماه تی‌تی کلاه تی‌تی» نیز تازه به کتاب‌خانه‌ی مرکز ما رسیده بود و به عنوان فعالیت معرفی کتاب هم این اثر را به بچه‌ها معرفی کردم و برای آن‌ها خواندم.
توکلی درباره‌ی تمایل بچه‌ها به نمایش خلاق گفت: بچه‌ها در همه‌ی سنین و حتی اعضای نوجوان به نمایش خلاق علاقه دارند؛ چراکه این نوع نمایش ابزار چندانی نمی‌خواهد و بسیار ساده است.
او ادامه داد: مربی به کمک خود بچه‌ها ابزار را می‌سازند. ویژگی نمایش خلاق همین سادگی‌اش است و اگر قرار باشد در لحظه و آنی نباشد به سمت تئاتر کشیده می‌شود.
این مربی فرهنگی درباره‌ی نقش آموزشی نمایش خلاق توضیح داد: نخستین بعد این فعالیت این است که بچه‌ها یاد می‌گیرند کار گروهی انجام بدهند. به‌ویژه این‌که در حال حاضر اغلب بچه‌ها در خانواده‌ها تک فرزند هستند و امکان کار گروهی کردن را ندارند. در جمع بودن و ارزش قایل شدن برای جمع نه فقط خودشان از دیگر ویژگی‌های چنین فعالیتی است.
او یادآور شد: علاوه بر افزایش اعتماد به نفس از سوی دیگر آداب و رسوم یا استفاده از مواد دوریختنی برای ساخت ابزار مورد نیاز نمایش را به خوبی می‌توان در قالب نمایش خلاق به بچه‌ها آموزش داد.
توکلی با اشاره بر این‌که هیچ‌گاه از نمایش خلاق به این شکل و در قالب یک جشنواره استقبال نشده، بلکه بیشتر فعالیتی روزمره بود، اظهار داشت: اما اکنون که مراکز را برای این جشنواره تقسیم‌بندی کردند و از خانواده‌ها و مدارس برای دیدن نمایش‌های جشنواره دعوت شد اهمیت فعالیت نمایش خلاق بیش از پیش به چشم می‌آید.
او در پایان یادآور شد: همچنین برای خود بچه‌ها نیز تجربه خوبی از دیده شدن کارشان بود. اگر چنین جشنواره‌ای به صورت منطقه‌ای برگزار شود و مانند نمایش عروسکی گسترش پیدا کند اما همچنان همین سادگی نمایش خلاق حفظ شود اتفاق بسیار خوبی است.
آموزش و ملزومات بیشتر شود
ژینوس قادریان، مربی هنری مرکز فرخ‌شهر استان چهارمحال و بختیاری
قادریان مربی هنری است اما براساس علاقه‌ی شخصی‌اش با حضور پنج نفر از اعضای ثابت کانون در مرکز فرخ‌شهر نمایشی درباره‌ی رعایت و ضرورت بهداشت شخصی و معرفی وسایل بهداشتی قدیمی مانند گِل سرشور یا سدر و حنا در جشنواره‌ی «پله پله نمایش» اجرا کرده است.
او که 24 سال به عنوان مربی هنری با کانون همکاری دارد می‌گوید: ابزار و وسایل مورد نیاز این نمایش را با بازیافت مواد دورریختنی و کم‌ترین امکانات تهیه کردیم.
این مربی یادآور شد: بچه‌ها نیز به چنین جشنواره‌ها و فعالیت‌هایی علاقه دارند. اما بهتر است کانون برای مربیان دوره‌های آموزشی و ملزومات بیشتری در این زمینه در اختیار بگذارد تا بهتر و موثرتر بتوان خلاقیت بچه‌ها را پرورش داد.
