به گزارش روابط عمومی اداره کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان اصفهان ،یکی از این تبعات که می‌تواند مفید باشد طرح موضوع سواد رسانه است .سواد رسانه به معنی استفاده درست ،صحیح ومناسب از همه انواع رسانه است به طوری که نه تنها مشکلاتی ایجاد نکند بلکه موثر ثمر نیز واقع شود
در این رابطه با دکتر فاءزه تقی پور دکترای علوم ارتباطات اجتماعی گرایش رسانه ،عضو هیئت علمی دانشگاه ، روزنامه نگار ، نویسنده و متخصص علوم اطلاعات و ارتباطات صحبت کردیم
-منظور از رسانه وسواد رسانه چیست ؟
رسانه از نظر ادبیات علمی 3 دسته داریم رسانه های دیداری ، شنیداری ودیداری وشنیداری .سواد رسانه یعنی مخاطب و کاربر بدانندکه چطور به شکل صحیح ومناسب از این رسانه ها استفاده کنند.
-مخاطبان سواد رسانه‌ای از چه سنی و کدام گروه‌ها هستند ؟
سن آموزش سواد رسانه از لحظه تولد است یعنی ازلحظه ای که یک فرد وارد یک محیط امنی به اسم خانواده می‌شود، یکی از ابزارهایی که در اختیار دارد رسانه است و می‌تواند از آن استفاده کند واز آنجایی که تاپایان عمر با رسانه سروکار دارد این آموزش باید همیشگی باشد
-انواع رسانه‌هایی که کودک و نوجوان با آن بیشترین ارتباط را دارند کدامند ؟
در دنیای فعلی هنوز دررأس رسانه‌هایی که کودکان با آن ارتباط دارند تلویزیون است اما نوجوانان به سمت شبکه‌های اجتماعی گرایش پیدا کرده‌اند و به سمت آنها رفته‌اند ولی کودک یعنی سن 0 تا 7 سال هنوز تحت تأثیر رسانه و تلویزیون است .
- به اعتقاد شما رسانه‌ها روی کدام جنبه‌های رشد بیشترین تأثیر را دارند ؟
درجنبه های رشد،به نظر من روی رشد شخصیتی و ذهنی بیشترین تاثیر را دارند. درمواردی که به هویت ، جهان بینی وشکل گیری دید گاهشان ونحوه ارتباطشان بامسائل اطراف برمی گردد نقش رسانه بسیار پر رنگ است
-مزایا ، وخطرات استفاده از رسانه‌ها را بیان کنید؟
یکی از مهم‌ترین آسیب‌هایی که رسانه برای کودکان دارد تخریب تخیل است . تخیل وایده های کودک را از او می‌گیرد ، نوآوری و خلاقیت را از او می‌گیرد به خصوص وقتی که این استفاده طولانی مدت باشد .آسیب دیگر رسانه این است که می تواند رقیب خصلت‌های فرهنگی جامعه شود وزمانی که کودک برای رشد ونمو خود به این خصلت ها نیاز دارد آنها را از کودک وجامعه بگیرد
-در نقش والدین و مربی چطور می‌توان از مخاطرات رسانه کاست ؟
والدین در 7 سال اول زندگی فرد به شدت می‌توانند افراد اثر گذاری باشند ، اما از سن 7 تا 12 سال اثرگذاری والدین روی کودک کم می‌شود چون کودک به سمت مربی و معلم کشش بیشتری پیدا می‌کند . برای همین ما باید هرکدام از این کارها را در دوره سنی خودش ، در مقطع سنی خودش به شکل صحیح و مناسب انجام دهیم و به سمت آن برویم چون اگر در دوره سنی خودش اقدامات مناسب راانجام ندهیم، بعد از یک مقطع زمانی100% دچار مشکل می‌شویم ، بنابراین پدر و مادر با نحوه استفاده صحیح از رسانه والگوهای صحیحی که پی‌ریزی می‌کنند ، دراستفاده از رسانه خیلی می‌توانند موثر باشند
-از الگوهای خارجی در سیاست گذاری فرهنگی در رسانه کودک و نوجوان بفرمایید؟
کشور های خارجی اگربرای مردم خودشان برنامه ریزی کنند، الگوهای مثبت و اثرگذار دارند .اما الگوهای آنها برای کشور های جهان سوم مصرفی است، یعنی سعی می‌کنند به مخاطبها در کشورهای دیگر و در مقاطع دیگر به شکل بازار مصرفی نگاه کنند ولی برای کشورهای خودشان جنبه‌های تربیتی رسانه را در نظر می‌گیرند .
-به نظر شما چه سیاست گذاری فرهنگی در این مسیر لازم است ؟
تولید محتوای بومی خود را بالا ببریم ،تولید محتوای خود را جذاب کنیم ،از محتواهای غیر ضروری ، تکراری و بدون اثر و بدون جذابیت خودداری کنیم دیگر اینکه نیاز سنجی کنیم و بر مبنای نیاز سنجی تولید داشته باشیم تا بتوانیم یک برنامه سیاست گذاری فرهنگی کلان وصحیحی را جلو ببریم .
-بر اساس آخرین پژوهش‌ها شرایط فعلی کودک و نوجوان ما در مراجعه با رسانه چگونه است ؟
کودک ما امروز بیشتر تحت تأثیر شرایط مصرفی است و محتوای رسانه را به چشم یک کالای مصرفی استفاده می‌کند که بعضی از مصرف‌های دیگر خود را هم شکل دهد . مانندلوازم التحریر ، اسباب بازی ،لباس ،پوشاک ، حتی تغذیه
-چه پیشنهادی برای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در راستای تحقق ماموریتش دراستفاده از رسانه ها دارید ؟
کانون باید همان رسالت‌های رسانه‌ای سنتی و بومی خودش را حفظ و احیاء کند و اصلاً از آنها دور نشود . مثل کتاب خوانی ، کتاب یک رسانه بسیار قوی است ، یا تئاتر ، زمانی واقعا تئاتر های کانون و یا تولید محتواهای فیلم‌های کوتاه کودک کانون در دنیا بی نظیر بودچرا ما از آن فاصله گرفتیم چون تخصص را روی آن کم کردیم. یا بحث تولید اسباب بازیهای فکری و فرهنگی که کانون تولید می کرد والان تعطیل شده،به نظرم بهتر است به جای روی آوردن به رسانه‌های جدید کماکان از رسانه‌های قدیم به همان شکل صحیح و مناسب استفاده شود
-فرهنگی شدن ابزارهای رسانه‌ای یعنی چه ؟آیا رسانه باید همواره با آموزش همراه باشد؟
رسانه که خودش عملاً یک ابزار فرهنگی است ، می‌تواند یک ابزار مثبت و مناسب و اثر گذار باشد و باید به این شکل باشدو عمل کند ولی مهم این است که چقدر به سمت رسالت‌های تربیتی، آموزشی، فرهنگی ، اطلاع رسانی و آگاهی بخشی خودش برود و بیشتر از قبل مسیر را فرهنگی واجرایی کند.
-به عنوان والدین چطور بهترین رسانه را انتخاب کنیم ؟ چه جایگزین هایی می توانیم برگزینیم ؟
اول اینکه به جای پر کردن وقت کودک با رسانه باید وقتش را با مطالعه و بازی، قرار دادن او در بازیهای جمعی و گروهی پر کنیم ،دیگر اینکه ، کودکمان را از ابتداچند رسانه‌ای کنیم ، یعنی رادیوبشنود، نقاشی کند، تلویزیون ببیند ، روزنامه یامجله مخصوص کودک بخواند ، نباید صرفاً تلویزیون را روشن کنیم و او را تک رسانه ایی باربیاوریم
-آیا فرزندم همواره در مواجهه با رسانه نیاز به حضور تمام وقت من دارد ؟
بهتر است ما در در جریان حتی یک داستان سرگرم کننده یا کودکانه که فرزند ما به آن علاقمند است قرار بگیریم.بدانیم کودکمان به چه چیزی علاقمند است و گاهی سوال‌هایی در این رابطه از او بپرسیم که مثلا فلان شخصیت کارتون یا قصه آدمی خوب است ،آدم بدی است ؟ تو کار او را تأیید می کنی یا نه؟همین شیوه آموزش سواد رسانه ایی به کودک است .
-از چه سنی کودکان نیاز به تحلیل دارند ؟
از سنی که قدرت تکلم داشته باشند و بتوانند محتوایی که می بینند در میان بگذارند نیاز به تحلیل دارند و این تحلیل باید یک تحلیل محتوایی و عملکردی باشد یعنی هردو اینها را شامل شود .وقتی خودمان شیوه تحلیلمان را درست کنیم تحلیل آنهاهم اصلاح می‌شود . یعنی آن هاهم می‌توانند این کار را انجام دهند . اما بحث سر این است که ما خودمان چون عملاً هیچ تحلیل درستی نداریم یک دفعه نمی‌توانیم از کودک بخواهیم تحلیل درست داشته باشد...
-راههای آگاه سازی در مورد نماد گزاری ها،انتقال های فرهنگی در انیمیشن و بازی‌ها چیست ؟
اینکه خیلی سو گیرانه و با فرضیه‌های دشمن خیالی با این فضاها برخورد نکنیم .
چون بچه‌ها بشدت از این روشها بیز ارند.کودکان این موارد را متوجه نمی شوند ما باید خودمان نمادها و نشانه‌ها را شناسایی کنیم و در حین صحبت با مثلا همسر و یا با خود کودک معنی آن نشانه‌ها و نمادها را به او القا کنیم
-برای مربیان کانون پرورش فکری کودکان چه توصیه‌ای دارید؟
اولین چیزی که هر مربی درهر مقطعی باید داشته باشد این است که به چیزی که می‌گوید و یاد می‌دهد اعتقاد داشته باشد اگر ما به چیزهایی که میگوییم و یاد می‌دهیم اعتقاد نداشته باشیم هیچ اثری نخواهد داشت . دومین چیزی که خیلی مهم است که به آن توجه و پرداخته شود تخصص است باید کسانی به میدان بیایند که تخصص وعشق به این کار داشته باشند
سوم اینکه مربی ها راجع به رسانه های جدید، تکنولوژی‌های جدیدوامکانات جدید ارتباطی دائم وبه روز داشته باشند. در حالی که به روزبودن می‌تواند مبنای صحیحی برای استفاده از آن رسانه‌ها و تکنولوژی را برای دیگران هم فراهم کند وپیش ببرد
-کانون پرورش فکری کودکان دراین چند سال تلاش کرده که خانواده ها کانون را بیشتر بشتاسند چه پیشنهادی در این زمینه دارید؟
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از زمان تأسیسش به شکل یک کانون موفق فرهنگی در خشید بنابراین برای معرفی نیاز به تبلیغ ندارد،اما بحث ما سر این است که آیا امکانات و خدماتی که به کودک یا به والدین کودک می دهد هنوز هم تنهاپر طمطراق است ؟به عنوان مثال کودکانکودکانیی که از سال‌ها از کلاس های کانون استفاده کرده اند بعد از سن نوجوانی به کجا رسیدند خروجی آنها از کلاسها چه بوده است.
انتهای پیام/