به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، این نشست با عنوان «خود توانمندسازی کودکان و با آموزش مهارت‌های سواد اطلاعاتی» با حضور محمد زره‌ساز و نسترن پورصالحی در کتابخانه مرجع کانون برگزار شد.
زره‌ساز درباره مفهوم سواد اطلاعاتی توضیح داد: مفهوم سواد اطلاعاتی قدیمی است و کارهای زیادی درباره آن انجام شده اما پیوندش به بحث کودکان کمتر مورد توجه قرار گرفته است. یکی از برداشت‌های نادرست از سواد اطلاعاتی این است که آن را مختص دانشجویان می‌دانند. این در حالی است که اهمیت آموزش سواد اطلاعاتی به کودکان را باید متوجه شویم زیرا در آینده آن‌ها را به عنوان افراد خود توانمندساز، مستقل و متکی به خود خواهیم داشت.
وی تأکید کرد: این نوع آموزش‌ها به بچه‌ها می‌تواند شخصیت آن‌ها را برای آینده بسازد.
عضو هیأت علمی دانشگاه خوارزمی در ادامه سخنان خود به دوره‌های یادگیری کودکان بر اساس نظریه «پیاژه» پرداخت و گفت: طبق این نظریه دوره‌های یادگیری کودکان عبارتند از: مرحله حسی-حرکتی که از تولد تا ۲ سالگی است، مرحله تفکر پیش عملیاتی که تا ۷ سالگی است، مرحله عملیات محسوس که از ۸ تا ۱۱ سالگی است و مرحله عملیات صوری که از ۱۲ تا ۱۵ سالگی است.
زره‌ساز سپس به تعریف سنتی و مدرن سواد اشاره کرد و افزود: خواندن، نوشتن و محاسبه کردن تعریف سنتی سواد است اما تعریف مدرن سواد این است که فرد باسواد توانایی شناخت، درک، تفسیر، ساخت، برقراری ارتباط و محاسبه در استفاده از مواد چاپ و نوشته شده، مربوط به زمینه‌های گوناگون را داشته باشد.
این پژوهش‌گر عرصه کودک و نوجوان اهداف سوادآموزی را ترویج دموکراسی، تربیت شهروندان فعال و افزایش مشارکت آن‌ها، کمک به اقتصاد اطلاعاتی و دانش، پشتیبانی از یادگیری مادام‌العمر و فردی بیان کرد.
طبق گفته زره‌ساز، سواد عالی، حقوقی و روان‌شناسی، سلامت، آینده‌شناسی، گرافیکی، بصری، بازی، رسانه‌ای و اطلاعاتی از انواع سواد هستند.
وی افزود: سواد اطلاعاتی به دنبال این است که ما را افرادی مستقل بار بیاورد که نیازهای اطلاعاتی و منابع اطلاعاتی مورد نیاز را شناسایی و تحلیل کرده و به پاسخ برسیم و ارزیابی داشته باشیم. تفکر انتقادی لازمه سواد اطلاعاتی است.
این مدرس دانشگاه، پرسش، تشخیص منابع اطلاعاتی محتمل، ردیابی منابع، بررسی یا گزینش یا رد منابع خاص، بازبینی دقیق منابع، استخراج و ضبط اطلاعات، طبقه‌بندی و ارزش‌یابی نهایی را به عنوان مهارت‌های سواد اطلاعاتی برای کودکان و نوجوانان نام برد.
زره‌ساز در ادامه سخنان خود فقدان متون، دشواری سنجش نیازهای کودکان، فقدان سبک مناسب آموزشی برای کودکان و فقدان آموزش‌گران آموزش دیده را هم از چالش‌های آموزش سواد اطلاعاتی به کودکان دانست.
وی در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به اهمیت کتابداران به عنوان عضو مؤثر در گروه آموزش به کودکان، تصریح کرد: افراد خود توانمندساز، هر جا قرار گیرند منشاء تحول می‌شوند.
در ادامه این نشست نیز نسترن پورصالحی اظهار کرد: سواد اطلاعاتی پیشتر به عنوان مهارت بوده ولی حالا یک کنش فرهنگی اجتماعی است. سواد اطلاعاتی ترکیبی از دانش، نگرش و مهارت است.
وی افزود: آموزش سواد اطلاعاتی روی رشد فردی افراد بسیار تأثیرگذار است و سواد اطلاعاتی وسیله‌ای برای توسعه تفکر است.
این کارشناس حوزه سواد اطلاعاتی سپس به ارائه توضیح‌هایی درباره سواد اطلاعاتی در طیف‌های یاددهی یادگیری پرداخت و گفت: برنامه‌ریزی، پرسیدن، بازیابی اطلاعات، پردازش اطلاعات، ارزیابی، ارائه اطلاعات و برقراری ارتباط با دیگران از جمله موضوع‌های مدنظر در این مبحث هستند.
پورصالحی در پایان سخنان خود در قالب پیشنهادهایی برای توسعه سواد اطلاعاتی در کتابخانههای کودکان، تأکید کرد: می‌توان شناخت منابع اطلاعاتی و ناشران مناسب، همراهی برای گزینش اطلاعات مناسب، ترغیب کودکان به دانستن، کاستن از فعالیت‌های رفع تکلیفی و معنادار کردن تکالیف درسی برای دانش‌آموز و همچنین تشویق به کنجکاوی پرسش‌گری را توسط خانواده‌ها و کتابخانههای کودکان ایجاد کرد.
هفتاد و هفتمین نشست توسعه و ترویج فرهنگ کتابخوانی با عنوان «خود توانمندسازی کودکان و با آموزش مهارت‌های سواد اطلاعاتی» روز 28 مرداد 1398 در کتابخانه مرجع کانون پرورش فکری برگزار شد.
