به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بینالملل کانون، جشنواره هنرهای نمایشی کانون استان تهران در چهارچوب هجدهمین دوره کشوری این جشنواره برگزار شد و کارگاه نمایشنامهنویسی ویژه مربیان مراکز فرهنگی هنری کانون با حضور عطاالله کوپال نمایشنامهنویس، پژوهشگر، مدرس دانشگاه و کارگردان تئاتر بخشی از برنامههای این رویداد هنری بود.
بر اساس این گزارش، عطاالله کوپال که پیش از این در یک دورهی سهروزه، مبانی و تکنیکهای نگارش نمایشنامهنویسی را به جمعی از مربیان این استان آموخته بود، در آغاز این کارگاه، متون نمایشی که از سوی مربیان نوشته و تولید شده بود را نقد و بررسی کرد.
او درباره تفاوت نگارش قصه و نمایشنامه گفت: ما در تئاتر نمیتوانیم بگویم شخصیت مینشیند و تعریف میکند. شما فقط هر آنچه شخصیت میگوید را بنویسید و هر چیزی را در نمایشنامه، به عمل و کنش تبدیل کنید. نمایشنامه قصه نیست. از اینکه در دیالوگها عمل شخصیتِ داستان، مدام نوشته شود پرهیز کنید. بگذارید شخصیت شما عمل کند.
کوپال با اشاره به استفاده از واقعیتهای زندگی در نمایشنامه بیان کرد: این تصور که هر چیزی در جامعه وجود دارد باید به همان شکل روی صحنه بیاید، بسیار غلط است. نشان دادن خود زندگی هنر نیست. اصلاً این واقعیتها باید تحت تأثیر دیدگاه زیباییشناسی قرار بگیرند و روی صحنه بیایند.
این کارگردان تئاتر نقش ضدقهرمان در داستان را بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: نمایشنامهای که ضدقهرمان داشته باشد، بسیار جذاب است. شما ممکن است قصهای بنویسید که بدون ضدقهرمان پیش برود، اما در مورد نمایشنامه این موضوع متفاوت است. بهویژه در کار کودک، چراکه شما باید مخاطبی را سرگرم کنید که برای تشویق او به نوشتن یک مشق ۱۰ دقیقهای، دو ساعت و نیم باید دنبالش بدوید. پس باید به نمایشتان فراز و نشیب بدهید تا او سر جایش بماند.
کوپال درباره انتخاب نام نمایشنامه توضیح داد: یکی از شروط انتخاب نام مناسب، توجه به قهرمان اصلی است. بیشتر نمایشنامههای مهم و معروف جهان مانند هملت، مکبث، اتلو و... از نام قهرمان اصلی استفاده میکنند. حتی در انیمیشنهای محبوب و معروف هم این روند دنبال میشود. از تام و جری بگیرید تا دوری و وال ای.
وی در این کارگاه در خصوص نمایشنامههایی که برای مخاطبان کودک و با شخصیت حیوانات نوشته میشود گفت: اگر در متن شخصیت شما یک حیوان است، پس کار شما فانتزی محسوب میشود. اما باید مواظب باشیم که این روایت داستانی فانتزی شکل انسانی به خود نگیرد و اگر قرار است نمایش حیوانات همان فضای انسانی را داشته باشد و مانند انسانها رفتار کند، باید از خودمان بپرسیم که چرا شخصیت حیوان را انتخاب کردهایم!؟
این مدرس دانشگاه در ادامه نکتههای مهم و اصولی نگارش نمایشنامه را یادآور شد؛ باید اسامی همه شخصیتهای اصلی و فرعی پیش از آغاز متن نوشته شود. این نکته برای فهم بهتر کارگردان و انتخاب او در تعداد بازیگر مهم است.
او ادامه داد: بعد از اسامی شخصیتها، به مرحله ستینگ (setting) میرسیم. جایی که باید زمان و مکان نمایشنامه نوشته شود. سپس به معرفی صحنه میپردازید. برای نوشتن دیالوگها از گفت یا میگوید استفاده نمیکنید و بهجای آن از دونقطه استفاده کنید. قبل از دیالوگ در داخل پرانتز توضیحها را وارد کنید.
یادآوری میشود جشنوارهی هنرهای نمایشی مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان تهران اول تا سوم آبان سال ۱۳۹۸ در سالن غدیر مرکز آفرینشهای فرهنگی هنری کانون واقع در خیابان حجاب تهران برگزار شد.