به گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل کانون استان سمنان، نخستین جلسه‌ی مجازی اعضای پسر نوجوان و مربیان انجمن هنرهای نمایشی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سمنان با حضور نبی‌اله خدابخشی مدیرکل کانون استان، فاطمه میرمحمدصادقی کارشناس آفرینش‌های هنری کانون کشور و با دعوت از علی‌رضا آقایی نویسنده، کارگردان و کارشناس‌مسئول فرهنگی، هنری و ادبی کانون ایلام، شامگاه یک‌شنبه هشتم تیرماه ۱۳۹۹ در پیام‌رسان واتساپ برگزار شد.
آقایی در ابتدای سخنانش ضمن ابراز خرسندی از حضور در جمع مجازی اعضا و مربیان انجمن هنرهای نمایشی کانون سمنان در راستای موضوع جلسه با عنوان «از ایده تا خلق نگارش نمایش‌نامه» به تعریف ایده و روش‌های رسیدن به ایده‌های نمایشی پرداخت.
ایده؛ ابتدایی‌ترین کار در نمایش‌نامه‌نویسی
وی با بیان این‌که خلق ایده ابتدایی‌ترین کار در نمایش‌نامه‌نویسی است، اظهار داشت: شروع هر فعالیت و برنامه با ایده‌پردازی و خلق ایده است و هر فعالیتی که بخواهیم انجام دهیم چه صنعتی باشد و چه آزاد، به دنبال ایده هستیم و برای این‌که خوب ظاهر شویم بایست ایده‌های نو و تازه را پیدا یا ایده‌هایی خلق کنیم و بدانیم ایده‌ها در اطراف ما موج می‌زنند و در وجود ما هستند که شاید در قالب یک جرقه یا مطالعه و تحقیق طولانی به آن‌ها برسیم.
هنرمند ایلامی در ادامه افزود: افرادی که بتوانند ایده‌های نو خلق کنند بیش‌تر مورد توجه دیگران قرار می‌گیرند و افرادی هم که بتوانند ایده‌هایی خلق کنند که دیگران دوست دارند و به نحوی دغدغه‌ی آن‌هاست، بیش‌تر می‌توانند در جذب مخاطب مؤفق باشند و به‌عنوان مثال برای کشیدن نقاشی نیاز به ایده است که اگر نباشد خیلی سخت می‌توان آن را اجرا کرد.
آقایی یادآور شد: برای پیداکردن ایده، راه‌های مختلفی وجود دارد و می‌توان از زندگی روزمره خودمان، دغدغه‌هایی که داریم، شخصیت‌هایی که در زندگی خود یا از اتفاقاتی که در زندگی دیگران می‌بینیم، سرگذشت‌ها و خاطرات و حتی از وجود خودمان یا با مطالعه‌ی یک کتاب از قفسه‌های کتاب‌خانه‌ی کانون، خواندن تیتر یک خبر، دیدن یک صحنه‌ی طبعیت و... الهام گرفت.
ایده‌یردازی با داشتن نگاه نو و متفاوت به اطراف
نویسنده و کارگردان تئاتر تأکید کرد: ایده‌ها در اطراف ما هستند و تنها راهکار برای جذاب‌شدن ایده برای مخاطب این است که زاویه دید ما نسبت به آن ایده بایست متفاوت باشد و ایده‌ها معمولاً به شکلی طراحی شوند که نگاه نو به اطراف خود داشته باشیم.
آقایی با اشاره به این‌که پایه هر فعالیت تئاتری، نمایش‌نامه‌ی آن است و اگر کسی نمایش‌نامه‌نویس نیست حداقل بایست اطلاعاتی در زمینه‌ی یک نمایش‌نامه‌ی خوب داشته‌باشد، تصریح کرد: ایده‌ی جذاب؛ یعنی نگاه‌کردن از زاویه‌ای که دیگران به آن نگاه نکردند و ندیدند و برای اولین‌بار دیده می‌شود یا حداقل نگاه از همان‌زاویه با اضافه‌کردن یک‌سری اتفاقات جدید که دیگران ندیدند و می‌توان آن را مانند داستان حسنی، وارد نمایش کرد.
وی هم‌چنین درخصوص بحث پیدا کردن ایده و این‌که چه موضوعی را انتخاب کنیم، گفت: نخست بایست مخاطب را در نظر گفت سپس دنبال موضوع بود و در حال حاضر برای مخاطب کودک بیش‌تر به سمت موضوعاتی مانند صلح، دوستی، احترام به دیگران، حفظ محیط زیست، صرفه جویی در مصرف آب، ویروس‌کرونا و... برویم که شادی‌آفرین باشد، فکر آن‌ها را درگیر کاری کنیم و به پرورش فکری برسانیم.
آقایی در ادامه افزود: برای مخاطب نوجوان هم به سمت موضوعاتی مانند طرز فکر والدین نسبت به نوجوان یا نداشتن اعتماد به نفس برای اثبات نوجوانی و... برویم که دغدغه‌ی امروز آن‌هاست و اولین مسأله‌ای که برای نوجوانان وجود دارد، چالش سنی و ورود آن‌ها به مرحله‌ی تازه‌ای از زندگی است که بایست امیدآفرین باشد.
ایده‌ها محدودیت و طبقه‌بندی ندارند
هنرمند ایلامی، کسب اطلاعات، مشاهده و... را از مراحل ایده‌پردازی عنوان و تأکید کرد: ایده‌ها محدودیت و طبقه‌بندی خاصی ندارند و می‌توانند در هر سطحی اعم از کودک، نوجوان و بزرگسال باشند و بر مبنای موضوعی می‌توان به‌عنوان ایده‌های اجتماعی، مذهبی، علمی، تخیلی و... در ژانرهای مختلف به آن‌ها نگاه کرد.
میهمان انجمن هنرهای نمایشی کانون سمنان با بیان این‌که هنر زبان بسیار گویا برای نقد است، گفت: با شنیدن یک اثر موسیقی می‌توان یک اثر نمایشی، خلق کرد و بازآفرینی قصه‌های قدیمی هم یک ایده مناسب برای نگارش نمایش‌نامه است.
آقایی تأکید کرد: ایده‌هایی برای نمایش‌نامه مناسب است که قابلیت نمایشی دارند؛ یعنی بتوان آن را روی صحنه بُرد و برای آن شخصیت، عروسک‌گردان یا بازیگر تعریف و یک سیر داستانی معرفی و به‌جای توصیف بیش‌تر از زبان تصویر در آن استفاده کرد که این یکی از بزرگ‌ترین تفاوت‌های ایده‌پردازی بین داستان و رمان با نمایش‌نامه است.
هنرمند ایلامی درخصوص تشکیل انجمن‌ها ویژه اعضای نوجوان ۱۲ تا ۱۷ سال، اظهار داشت: انجمن این قابلیت را دارد که اعضای آن، دوسویه مطالبی را یاد می‌گیرند و تجربه می‌کنند و در واقع جایی برای تبادل نظر و محفلی برای علاقه‌مندانی که فعالیت می‌کنند و مکانی برای تولید اثر و محتوا است.
هنرمند ایلامی با بیان این‌که در تئاتر معمولاً یک کار مشترک تولید می‌شود گفت: امروزه حوزه‌ی تئاتر جهان مؤافق این نیستند که کودکان در تئاتر به ایفای نقش بپردازند که این به روان‌شناسی کودک برمی‌گردد و این‌که ممکن است نقش در آینده‌ی آن‌ها اثرگذار باشد یا کودکان در قالب آن نقش فرو روند و به‌همین‌دلیل بیش‌تر به‌صورت تئاتر خلاق این‌کار را انجام می‌دهند و در مراکز فرهنگی‌هنری کانون هم با اعضایی که استعداد نمایشی دارند بایست از طریق تئاتر خلاق کار شود که استعداد آن‌ها را دوچندان می‌کند.
آقایی درخصوص طنزهای نمایشی نیز تأکید کرد: جایگاه طنز بایست مشخص شود و نویسنده‌ای که در نمایش‌نامه به طنز می‌پردازد خودش دارای شخصیتی طناز برای نوشتن نمایش باشد و جک و لطیفه را به طنز تبدیل نکند؛ بلکه طنز بایست محتوا و یک ماهیت موضوعی قوی داشته باشد و در این‌زمینه طنز حرکتی به‌ویژه برای کودکان بسیار مناسب است.
نمایش‌های بی‌کلام بُعد جهانی دارد
هنرمند ایلامی در پاسخ به پرسش یکی از مربیان درباره‌ی نمایش بی‌کلام تأکید کرد: نمایش‌های بی‌کلام بُعد جهانی دارد و همه را به‌عنوان مخاطب در هر گوشه‌ی دنیا جذب خود می‌کند. قدرت تفکر در مخاطب ایجاد می‌کند و او مجبور می‌شود تا در ذهنش تصویرسازی و تجسم کند و بر اساس ذهنیت خود از حرکت‌های نمایشی روی صحنه برداشت کند.
وی در ادامه افزود: نمایش بی‌کلام مانند تام و جری، پت و مت و... برای کودکان بسیار لذت‌بخش و دوست‌داشتنی است؛ چون کودکان هر آنچه که در تصویر است می‌بینند و هرچه در تئاتر به سمت خلق تصویر برویم می‌توانیم موفق‌تر شویم.
آقایی در بخش دیگری از این جلسه‌ی مجازی به‌منظور آشنایی بیش‌تر اعضا و مربیان با چگونگی نگارش نمایش‌نامه به معرفی کتاب‌هایی مانند نمایش‌نامه‌نویسی عروسکی نوشته‌ی سیمین امیریان، نمایش‌نامه‌نویسی گام به گام نوشته‌ی منوچهر اکبرلو و راهنمای عملی نمایش‌نامه‌نویسی نوشته‌ی نوئل گریک، پرداخت.
آقایی در پایان سخنانش از اعضا خواست تا به‌عنوان یک نویسنده و نمایش‌نامه‌نویس، هیچ ایده‌ای را دست کم نگیرند و تمام ایده‌های خود را یادداشت کنند و همیشه به یک خودکار و دفترچه‌ی یادداشت مسلط باشند و ایده‌های پیشنهادی خود را برای بررسی در جلسه‌ی آینده انجمن به نماینده و کارشناس هنری کانون استان تحویل دهند.
